E`tirozlar inobatga olinadimi?
Аллоҳга ҳамдлар, А асулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламга дуруду саловатлар бслсин. Аҳли зиёга, Аллоҳнинг кунларидан хайрли бир кун Жуму'а муборак бслсин...
Аллоҳ субҳанаҳу ва таолодан савол йсллаган биродарларимизга барча иштирокчиларнинг олган ажричалик миқдорда, ажрларини кспайтириб беришини ссраймиз. Ва сз миннатдорчилигимизни билдирамиз. Аллоҳ ҳамиша юзингизни ёруғ қилсин...
Савол берувчи биродарларимиз тарафидан сътирозлар бслиб, жавобларни қайта ксриб чиқиш таклифи қсйилибди... Саволларни қайта-қайта сқиб сътироз ва таклифлар сринли, айниқса, бешинчи турнинг қуйидаги, саккизинчи саволи иҳтилофли бслиб тургани маълум бслди. (Бу менинг ожиз фикрим)
8. Ma'lumki, Rasululloh (s.a.v.) safarga o'zlari bilan olib chiqadigan ayollarini qur'a tashlab tanlaganlar. "Muraysi" jangida Rasululloh (s.a.v.) ayollari o'rtasida tashlangan qur'a qaysi zavjai mutohharalariga chiqqanini toping.
a) Oisha binti Abu Bakr
b) Ummu Salama
c) Hafsa binti Umar
d) A va B
e) A, B va C
Izohlar: Shu yilning sha’bon oyida payg‘ambar alayhis-salom Uhud urushida qurayshga yordam bergan Mustalaq qabilasining boshlig‘i Horiz ibn Ziror musulmonlarga qarshi yurishga tayyorgarlik ko‘rayotganidan xabar topdilar. Rasululloh o‘rinlariga Zayid ibn Horisani qoldirib, katta qo‘shin bilan yo‘lga chiqdilar. Ayollaridan Oisha bilan Ummu Salama ularga hamroh bo‘ldilar. (Nurul yaqin).
Оиша (р.а.) онамизга қуръа чиққани ҳақида далиллар:
Олтинчи ҳижрий сананинг шаъбон ойида А асулуллоҳ (с.а.в.)га Бани Мусталиқ қабиласи у зотга қарши одам тсплаётгани ҳақида хабар келди. Лайғамбар (с.а.в.) душманни кутиб стирмасдан устига босиб боришга қарор қилдилар. У зот аёллари сртасида қуръа ташлаган сдилар, Оиша онамиз (р.а.)нинг қуръалари чиқди (Ҳадис ва Ҳаёт 25-жуз, 73-бет).
Оиша (р.а.) онамиздан ривост қилинади: "œА асулуллоҳ (с.а.в.) сафарга чиқишни ирода қилсалар, хотинлари орасида қуръа ташлар сдилар. Кимга қуръа чиқса, уни сзлари билан бирга олиб кетар сдилар. Ғазотлардан бирида у зот орамизда қуръа ташладилар. Менга тушди. У киши билан сафарга чиқдим" — бу ҳадисдаги ғазот айнан Мурасиъ ғазоти сканлиги ва қуръа айнан Оиша (р.а.) онамизга чиққани ҳақида Ҳадис ва Ҳаёт китобининг 19 жуз 325-339 бетларида тслиқ тафсилот берилган. Шунингдек, ушбу ҳадис худди шу лафзда "œСаҳиҳи Бухорий"нинг 1-китоби 501-бет 2879-ҳадисда "œҒазотлардан бирида бизнинг сртамизда қуръа ташладилар, қуръа менга чиқди" деб Оиша (р.а.) онамиздан ривост келтирилган.
Ushbu savolda D variant eng to'g'ri javob ekanligi ma'lum bo'ldi.
Ушбу босқич 5-тур баъзи саволларини қайта ксриб чиқилишини қсллаб-қувватлайман ҳамда унда ҳайъат ва савол берувчидан ташқари иштирокчилардан сзимиз рози бсладиган сна икки кишини танлаганимиз ҳолда савол-жавобларни пуҳта срганиб сснг қарор қабул қилмоқлик таклифини билдираман. Шунда иншааллоҳ, ҳайъат ва савол берган кишининг қарори камлик қилиниши олди олиниб, снг камида тсрт кишининг ижтиҳоди ила барчамиз учун муроса йсли танлаб берилар сди...
Muallim, savol muallifining fikricha, u kishi savolda aniq-tiniq tarzda qur'aning qaysi onamizga chiqqanini so'rayaptilar. Agar manbalarda Ummu Salama onamizga ham qur'a chiqqani haqida ma'lumot keltirilsa, u holda D variant eng to'g'ri javob ekanligi ma'lum bo'ladi. Aks holda, savol muallifi o'z e'tirozida haq.
Манбаларда Оиша ва Умму Салама оналаримизга қуръа чиққани аниқ қайд стилган. Масалан:
قال أبو معشر: حدثني أفلح بن عبد الله بن المغيرة، عن الزهري قال: كنت عند الوليد بن عبد الملك فذكر الحديث بطوله عن الأربعة عن عائشة، فقال الوليد: وما ذاك؟ قال: إن رسول الله صلى الله عليه وسلم غزا غزوة بني المصطلق فساهم بين نسائه، فخرج سهمي وسهم أم سلمة. السيرة للذهبي
Оишадан, Аабий (а.с.) Бану Мусталақ (Мурайсиъ) ғазотига чиқдилар. Завжалари сртасида қуръа ташланди. Менга (съни Оиша) ва Умму Саламага чиқди.
Манба: Сийрати Заҳабий
ال أبو معشر السندي (1): حدثني أفلح بن عبد الله بن المغيرة، عن الزهري، قال: كنت عند الوليد بن عبدالملك، فذكر حديث الافك بطوله، وفيه: أن ذاك في غزوة بني المصطلق (2) وأن سهمها وسهم أم سلمة خرج.
سير أعلام النبلاء
Валид ибн Абдулмалик ҳузурида сдим. Ифк ҳодисасини тслалигича айтиб берди. У ҳақида айтиб, у Бану Мусталақ ғазотида бслган сди. Унга (Оишага) ва Умму Саламага қуръа тушган сди.
Манба: Сиср аълам ан-нубала.
