Баъзи олимлар бор, улар ҳаммага машҳур. Баъзиларини сса кспчилик сшитмаган. Ҳолбуки улар ёнимизда, балки орамизда юрадилар. Чунки ундай олимлар танилиш ёки шон-шуҳрат учун олим бслмаганлар. Улар учун илмий унвон ёки даражанинг аҳамисти йсқ. Шундай олимлардан бири - А устам А аҳимов

ИАТЕА ВА¬Ю

Муаллиф: Даврон Мусахон суҳбатлашди

«Инсоннинг орзуларидан бири - касал бслмаслик. Шифокорнинг орзуси сса - даволашда ҳеч қандай салбий таъсир ксрсатмайдиган идеал воситага сга бслиш. А аҳимовнинг инфрақизил нурлар билан резонанс даволаш усули бедаво саналган дардларга ҳам малҳам бслспти. Ўзбекистонлик олим усули бизда, Малайзисдаги «Penawar» клиникасида ҳам синовдан стган. Аатижада, тузалишдан умидини узган юзлаб касаллар соғлиқларини тиклаб олдилар. Ушбу клиникалар тармоқлари кун сайин кенгайиб бормоқда. А устам А аҳимовнинг ихтиросини тслиқ баҳолашдан ожизман. Ишонч билан айтишим мумкинки, бу ихтиронинг снги йсналишлари ҳали истиқболда бир неча авлодлар томонидан кашф қилинади». Аҳмад ЗОВИДИ, Малайзисдаги «Penawar» клиникаси шифокори, профессор.

А устам Ҳакимович А аҳимов 1972 йилда М. В. Ломоносов номли Москва Давлат Университетини тамомлаган. 1974 йилдан академик Содиқ Азимов раҳбарлигида Қуёш нурларининг коняентрланган снергиссидан комплекс материаллар синтез қилиш имконистлари устида илмий ишлар олиб борган. Ҳозирда Ўзбекистон А еспубликаси Фанлар Академисси, «Физика-Қуёш» илмий ишлаб чиқариш бирлашмаси, Материалшунослик институтида лабораторис мудири лавозимида ишлаб келмоқда. Техника фанлари доктори.

А аҳимов 300 дан ортиқ ихтиро, 15 та монографис ва 200 дан зиёд илмий мақолалар муаллифидир. Уларнинг кспчилиги хориждаги илмий нашрларда чоп стилган. Маърузалари немис ва инглиз тилларига таржима қилинган. Ихтироларининг 80 фоизи саноат ва техниканинг турли соҳаларида, шу жумладан, 50 дан ортиқ ихтиро хориж мамлакатларида амалиётга татбиқ қилинган.

Илм-фанга қизиқишингизга нима туртки бслган?

Болалигимда радиотехникага қизиқардим. Чунки мусиқани схши ксрардим. Мактаб уйга узоқ бслгани учун йслда радиодан бериладиган мусиқаларни сшитиб кетиш учун қслбола радио ссаган сдим. Бундан ташқари турли хил сйинчоқлар ссаш одатим бор сди. Шу каби қизиқишим туфайли 14 ёшлигимдаёқ тажриба стказиш учун физика-техника институтига келардим.

Кимларни сзингизга устоз деб биласиз?

Жуда кспчиликни. Ҳатто курсимизда тажриба орттираётган шифокорларни сзимга устоз деб биламан. Чунки уларнинг орасида академик-у, профессорлар талайгина. Умуман олганда инсонлар ҳар доим бир-бирларидан срганадилар. Ҳеч ким фақат устоз ёки фақат шогирд бслиб қололмайди. Халқимиз бежизга «Ақл ёшда смас, бошда», демаган. Ўрганиш йслидаги инсонга ҳамма нарса устоз бслиши мумкин, ҳатто уч ёшли бола ҳам. Агар исм келтириш лозим топилса С.А.Азимов, Ю.А­.Кирш каби устозларимни алоҳида таъкидлашим мумкин.

Сизни кспроқ физик олим сифатида биламиз. Тиббиётга қандай боғлана олдингиз ёки бу соҳада ҳам таҳсил олганмисиз?

Йсқ. Ўзим қизиқиб срганганман. Қизиқиш бслса диплом муҳим смас, менимча. Мен университетни тугатганман. Университетнинг институтдан фарқи шуки, университетда бирор нарсани ёдлаш шарт смас. Университет фикрлашни, сйлашни сргатади. Ана шуни сргангач, ҳар қандай ахборотни олиб у ҳақда сйлаб, бош қотириб билимингизни кенгайтираверасиз. Фикрлаш «Аега?» «Аима учун?» деган саволлар беришни, ҳар бир ҳодиса ёки жараённинг сабабини топишни сргатади.

Масалан, псориаз касалини бугун тери касалликлари сирасига киритамиз ва дерматолог шифокорга мурожаат қиламиз. Ҳолбуки, тери устида қилган барча муолажаларимиз ва дориларимиз беҳуда кетади. Бу йсл билан касалликни даволаб бслмайди. Чунки псориаз тери касаллиги смас. Одам танаси ичида қандайдир бир сабаб заҳарли моддалар ишлаб чиқаради. Заҳарни танадан чиқариб ташлаш учун бир неча йсл бор: ичак, буйрак, нафас йсли ва тери. Агар тери орқали чиқса у псориаз, скзема ёки сна бошқа ксринишда бслади. Лекин буни тери касаллиги дейиш тсғри смас. Тери заҳарли моддаларни чиқариб ташлашда роль сйнамоқда, холос. Мабодо, заҳар бошқа йсл билан чиқса, сша аъзони шикастлайди ва сша аъзо касаллиги сифатида билинади. Ваҳоланки, бу ҳолатга организм ичидаги қандайдир бузуқ жараён ёки бирор бактерис, замбуруғ, оғир металл, вирус сабабчи. Ўша сабаб бартараф стилса, босги салбий жараён тсхтайди. Бошқа касалликларга ҳам шу нуқтаи назардан қаралса, даволаш методикасига бошқача ёндошиш мумкин. Қслини кстара олмайдиган беморлар келади бизга. Уларнинг қслига тегмаймиз. Чунки сабаб бошқа жойда. Аерв толалари тузилишига қарасангиз, баданнинг ҳар тарафига тарқалган. Сабабни сша ерлардан излаш керак.

Тиббиётга қизиқишимга кспроқ илмий мақолалар туртки бслган. Афсуски, бундай мақолаларни ҳамма шифокорлар ҳам сқийвермайди. Чунки соҳа бошқа - материалшунослик. Аниқроқ қилиб айтсам, катализ кинетикаси унинг номи. Барча физик ва кимёвий жараёнлар ҳолатини срганадиган соҳа. Касаллик ҳам бир жараён. Агар тсғри йсналтирса, тузалади.

Умуман, сизни қандай олим дейиш тсғрироқ, физик, кимёгар, материалшунос, биофизик?..

Олимни бирор фанга боғлиқ қолдириш нотсғри. Ҳақиқий олим ушбу фанларнинг ҳаммасидан билимга сга бслиши керак. Чунки фанларда ҳам сзаро қатъий чегара йсқ. Масалан, бирор механизмнинг қайсидир бслагини схши билса, у мутахассис. Олим сса сша механизмни схлит ва тслиғича тасаввур қила олиши керак. Акс ҳолда, у олим смас. Масалан, бирор бино ёки инсонни битта механизм деб тасаввур қилишимиз мумкин.

Олим битта соҳага тааллуқли бир неча фанлардан хабардор бслиши керак. Албатта, бу менинг шахсий фикрим.

Инфрақизил нурланиш билан даволаш хорижда кенг тарқалган. Сизнинг усул ундан нимаси билан фарқ қилади?

Одам сзидан 9,36 мкм тслқин узунликда инфрақизил нур чиқаради. Демак, айнан шу диапозонда унга зарар етказмай нур бериш мумкин. Инфрақизил нур пасайиб кетса, иммунитет ҳам у билан баравар пасасди. Чунки организм ичидаги фотокимёвий реакяислар учун инфрақизил нур таъсири жуда муҳим. У бслмаса реакяислар ҳам тсхтайди ёки нотсғри йсналишда кетади. Тирик одам билан слик орасидаги фарқ шундаки, инсон слган заҳоти ундан инфрақизил нур чиқмай қолади. Демак беморга қсшимча равишда шу нурни бериб иммунитетни кстариш, организм ичидаги реакяисларни меъёрга келтириш мумкин. Биз ишлаб чиқарадиган лампалар айнан мана шу диапазонга мслжалланган.

Хорижда ҳам инфрақизил нурланиш билан даволаш ривож топган. Лекин улар кенг диапазондаги нурлардан фойдаланишади. Инфрақизил кабиналар, сауналар мавжуд. Бу усулларнинг зарарлари ҳам бор. Чунки у юқори снергисга асосланган. Биз паст снергисда, тслқин узунлиги 8-50 микрон диапазондаги инфрақизил нур ишлатамиз.

Одамнинг инфрақизил нурини бошқа бир одамда қсллашга келсак, кучи камлик қилади. Лекин ёш болалардан чиқадиган нур кучли бслади. Улардан нурланиш кучи анча камайган қарислар куч олиши мумкин. Бу мавзуда ксплаб мақолалар ёзилган.

manba: irmoq.uz: Мақоланинг давомини журналдан сқишингиз мумкин.