Abu Lays Samarqandiy. Tanbehul g'ofiliyn  ( 637237 marta o'qilgan) Chop etish

1 ... 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 ... 107 B


Doniyor  02 Iyul 2006, 07:31:17

168. Hasan Payg‘ambardan (s.a.v.) rivoyat qiladi: "œBandaning farz namozni ado qilishi ular uchun va qarindoshlari bilan silai rahm qilishi uchun yurgan qadamidan ko‘ra Allohga mahbubroq ish yo‘qdir".

Aytildiki: "œBesh narsada davomiylik bo‘lsa, baland tog‘larning cho‘qqisidek yaxshiliklar ziyoda bo‘laveradi. Va Alloh taolo rizqini keng qilib qo‘yadi: kimiki sadaqani davomli qilsa, ko‘p bo‘lsa ham, kam bo‘lsa ham, kimiki qarindoshlikni bog‘lagan bo‘lsa, kam bo‘lsa ham, ko‘p bo‘lsa ham, kimiki Alloh yo‘lida harakat qilishda davomli bo‘lsa, kimiki tahoratda davomli bo‘lsa, suvni isrof qilmasa va kimiki ota-onasiga itoat qilib, itoatda davomli bo‘lsa".

Alloh subhonahu va taolo bilguvchiroqdir.

___________
XIII BOB. SILAI RAHM BOBI

1. Abu Ayyub.
"œBir a’robiy Payg‘ambar (s.a.v.) huzurlariga borib..." Muttafaqun alayhi*. Buxoriy (5983/10) va Muslim (13).
2. Abdulloh ibn Avf.
«Arafot kechasida Payg‘ambar (s.a.v.) bilan o‘tirgan edik...» Zaif*. Asbahoniy. "œAt-targ‘ib" (2290) va "œZaiful jome’"ga qarang (1463).
3. Hadis.
"œSilai rahm savobidan tez keladigan yaxshilik yo‘q..." Sahih*. Ahmad (38,36/15), Termiziy (2511) va Ibn Moja (4211), "œAs-sahiha" (918)ga qarang.
4. Amr ibn Shuayb.
"œBir kishi Payg‘ambarning (s.a.v.) huzurlariga kelib..." Sahih*. Muslim (2 558/4) va boshqalar.
5. Savbon.
Payg‘ambar (s.a.v.) aytdilar: "œQadar-taqdir duo bilangina o‘zgaradi..." Sahih*. "œAs-sahihat" (154).
6. Qatoda.
"œBizga zikr qilindiki, Payg‘ambar (s.a.v.): "œAllohdan qo‘rqinglar va silai rahm qilinglar..." Mursal*. "œZaiful jome’"ga (122) qarang.
7. Hadis.
"œPayg‘ambar (s.a.v.) aytdilar: "œQarindoshchilikni bog‘langlar..." Hasan*. Qazo’iy "œAsh-shihob"da (654-653) va "œAs-sahihat" (1777)ga qarang.
8. Usmon ibn Maz’un.
"œRasululloh menga do‘st edilar..." Zaif*. Buxoriy, "œAl adabul mufrad" va Ahmad (318/1).
9. Hadis.
"œAlbatta, Alloh taolo rahmni yaratib..." Sahih*. Ahmad (194/1) Abu Dovud (1694) va Termiziy (1907).
10. Hadis.
"œAlbatta, rahm Arshda osilgandir..." Sahih*. Muslim (2555/4) Oyisha onamizdan.
11. Hadis.
"œAlbatta, mo‘minni xursand qilishlik..." Hasan*. Ibn Abu Dunyo "œQazoul havoij" (112) va Bayhaqiy "œAsh-shu’ab"da (7688, 7679), "œAs-sahihat" (1494) da keltirilgan.

Qayd etilgan


Doniyor  02 Iyul 2006, 07:31:33

XIV BOB. QO‘SHNICHILIK HAQLARI

169. Abu Lays Samarqandiy rivoyat qiladi: Abdulloh ibn Amr ibn Os, Alloh undan rozi bo‘lsin, aytdi: "œPayg‘ambar (s.a.v.) aytdilar: "œAlloh taolo qiyomat kunida quyidagi yetti kimsaga (rahmat) nazari bilan qaramaydi va ularni gunohlardan poklamaydi hamda ularga: "œDo‘zaxga kiruvchi bilan birga do‘zaxga kiringlar!" deydi. Ular:
1) livota qiluvchi va livota qilingan;
2) qo‘li bilan nikoh qiluvchi (o‘z shahvatini qo‘li bilan qondiruvchi);
3) hayvon bilan jinsiy aloqa qiluvchi;
4) xotinining orqasiga yaqinlik qiluvchi;
5) onasini va qizini jimo’ qiluvchi;
6) qo‘shnining xotini bilan zino qiluvchi;
7) qo‘shnisiga aziyat beruvchi".
Agar tavba shartlari bilan tavba qilsalar, Alloh kechiruvchi zotdir.

Qayd etilgan


Doniyor  02 Iyul 2006, 07:31:40

170. Payg‘ambar (s.a.v.) aytdilar: "œNafsim qo‘lida bo‘lgan Zotga qasamki, qalbidan, tilidan, qo‘lidan odamlar salomat bo‘lmaguncha, banda musulmon bo‘lmaydi; banda mo‘min bo‘lmadi qo‘shnisi uning yomonligidan omon bo‘lmagunicha". "œUning yomonligi nima?" deyishdi. Aytdilar: "œQo‘polligi va zulmi".

Qayd etilgan


Doniyor  02 Iyul 2006, 07:31:47

171. Payg‘ambar (s.a.v.) aytdilar: "œQo‘shnining qo‘shniga hurmati o‘z onasiga hurmati kabidir".

Qayd etilgan


Doniyor  02 Iyul 2006, 07:31:55

172. Faqih, Alloh rahmat qilsin, aytdi: Abdulloh ibn Amr ibn Os g‘ulomiga aytdilar: "œQo‘chqorni so‘yib, yahudiy qo‘shniga nasiba bergin". Keyin bir soat vaqt o‘tdi. Aytdi: "œEy g‘ulom!" Agar qo‘chqorni so‘ysang, yahudiy qo‘shnimizga nasiba bergin". G‘ulom aytdi: "œBu yahudiy qo‘shni bizlarga aziyat beradi-ku". Abdulloh ibn Amr: "œSenga dard tegsin, albatta, Payg‘ambar (s.a.v.) bizlarga hamisha qo‘shni haqida vasiyat qilganlaridan, bizlar uni meros olsa kerak, deb gumon qilardik".

Qayd etilgan


Doniyor  02 Iyul 2006, 07:32:02

173. Payg‘ambar (s.a.v.) aytdilar: "œKim Allohga va oxirat kuniga ishonsa, yaxshilikni gapirsin yoki jim tursin. Kim Allohga va oxirat kuniga ishonsa, qo‘shnisini hurmat qilsin. Kim Allohga va oxirat kuniga ishonsa, mehmonni ulug‘lasin. Uni hurmatlash bir kecha-kunduz. Mehmondorchilik uch kun. Keyingilari sadaqa bo‘ladi".

Qayd etilgan


Doniyor  02 Iyul 2006, 07:32:10

174. Hasan Basriy aytadi: So‘radilarki: "œYo Rasululloh! Qo‘shnining qo‘shnida nima haqqi bor?" Aytdilar: "œAgar qarz so‘rasa, unga qarz bergin, agar chaqirsa, javob qilgin; agar kasal bo‘lsa, borib ko‘rgin; agar sendan yordam so‘rasa, yordam bergin; agar bir musibat tushsa, ta’ziya bildirgin; agar bir yaxshilik yetsa, tabriklagin; agar o‘lsa, shahodat qilgin; agar biron joyga ketsa, uyini va manzilini saqlagin. Unga qozonda go‘sht qovurish bilan aziyat yetkazmagin, agar shu ishni qilsang, pishirgan taomingdan bergin".

Boshqa xabarda bu to‘qqiz narsaga qo‘shimcha qilib, o‘ninchisini keltirishadi: "œUyingni uning uyidan uzun (yoki katta) qilmagin, magar roziligi bilan bo‘lsa, mayli".

Qayd etilgan


Doniyor  02 Iyul 2006, 07:32:31

175. Abu Hurayra, Alloh undan rozi bo‘lsin, rivoyat qiladi: "œPayg‘ambar (s.a.v.) aytdilar: "œJabroil menga hamisha qo‘shni haqida vasiyat qilar ediki, men qo‘shniga yaqinda meros beriladi", deb o‘ylardim".

Abu Hurayra Alloh undan rozi bo‘lsin, rivoyat qildi: "œPayg‘ambardan (s.a.v.) aytdilarki: "œYo Abu Hurayra, taqvodor bo‘lgin, odamlarning obidrog‘i bo‘lasan; qanoatli bo‘lgin, odamlarning shukr qiluvchirog‘i bo‘lasan! Odamlar uchun yaxshi ko‘rgan narsangni ularga ham ravo ko‘r, mo‘min bo‘lasan. Senga qo‘shni bo‘lganga yaxshi qo‘shnichilik qilgin, musulmon bo‘lasan. Kulishni kamaytirgin, chunki ko‘p kulishlik qalbni o‘ldiradi".

Alloh taolo:
"œAllohga bandalik qilinglar, Unga hech narsani sherik qilmanglar va ota-onaga yaxshilik qilinglar", ya’ni Allohni denglar. Unga ibodat qilinglar, Unga sherik qilib olmanglar, ota-onangizga yaxshilik qilinglar, ya’ni ota-onaga chiroyli holatda muomalada bo‘lib, yaxshilik qilinglar, hamda "œqarindosh-urug‘, yetim va miskinlarga" qarindosh qo‘shniga va begona qo‘shniga, ya’ni yaqinlarin-gizga silai rahm va hadya qilishlik bilan yaxshilik qiling-lar. Yetim va miskinlarga sadaqa berishlik va chiroyli so‘z bilan yaxshilik qilinglar; "œyo‘lovchi musofirga", ya’ni yo‘ldan o‘tib turib qo‘noq bo‘lgan mehmonga va "œqarindosh qo‘shniga", ya’ni siz va uning orasida qarindoshchilik bor qo‘shniga "œyaxshilik qilinglar" (Niso, 36). Ya’ni siz bilan uning orasida qarindoshchiligi yo‘q qo‘shniga ham.

Qayd etilgan


Doniyor  02 Iyul 2006, 07:35:28

177. Payg‘ambardan (s.a.v.) rivoyat qilindi. Aytdilarki: "œQo‘shnilar uch xil bo‘ladi: ulardan birinchisida uch haq bo‘ladi; keyingisida ikki haq; uchinchisida bir haq bo‘ladi. Uchta haqqi bo‘lgan qo‘shni musulmon va qarindosh qo‘shnidir; ikkita haqqi bo‘lgan qo‘shni musulmon qo‘shnidir. Bitta haqqi bo‘lgan qo‘shni esa, zimmiy qo‘shnidir".

Ya’ni, qo‘shni qarindosh va musulmon bo‘lsa, ular uchun qarindoshlik haqqi, Islom haqqi va qo‘shnichilik haqlarni bor. Ikkita haqqi bori musulmon qo‘shnidir. Unda Islom haqqi va qo‘shnichilik haqqi bor. Ammo bitta haqqi bori zimmiy (g‘ayridin) qo‘shnidir. Uning qo‘shnichilik haqqi bor. Agar qo‘shni zimmiy bo‘lsa ham, uning haqqini berish lozim bo‘ladi.

Qayd etilgan


Doniyor  02 Iyul 2006, 07:35:44

178. Abu Zarr G‘iforiy, Alloh undan rozi bo‘lsin, aytadi: Menga do‘stim Muhammad (s.a.v.) uch narsani vasiyat qildilar: "œEshitgin va itoat qilgin. Burni kesilgan qul bo‘lsa ham. Bas, agar sho‘rva qilsang, uning suvini ko‘paytirgin, keyin qo‘shnilaringning ahllariga qaragin va sho‘rvangdan ularga ham bergin, namozingni vaqtida o‘qigin".

Va aytildi: "œUch qo‘shni bo‘lib, uchchalasi ham rozi bo‘lsa, keyin inson o‘lsa, uning gunohlari kechiriladi".

Qayd etilgan