Assalomu Alaykum hurmatli forumdoshlar.
Forumda Uzbekistonning aqlli yoshlarini uchratish mumkinligiga guvoh bulishimiz mumkin, ayniqsa diniy masalarning ancha ilmli vakillarini.
Islom dinimizning talablaridan biri bu dunyoviy ilmlarni huddi diniy bilimlar kabi chuqur uzlashtirishimizdir. Iqtisod alohida ilm va soha ekanligini isbot qilishim shart emas zero islomda savdo alohida soha va bilim ekanligi ancha yillar avval isbot qilib bulingan. Shundan kelib chiqib urtaga bir mavzuni tashlamoqchiman. Hozirgi kunda Uzbekistonni iqtisodiy jihatdan qanday qilib yanayam tezroq rivojlantirish mumkin? Jahonni qaysi mamlakatlarining iqtisodiy tajribalaridan foydalanishimiz oqil bular edi? Mavzuga fikr bildirganizda Uzbekistonning geografik joylashuvini, tabiiy resurslari va qazilma boyliklarini, umuman olganda mamlakatning iqtisodiy salohiyatini hisobga olishingizni surardim.
Mavzuga fikr bildirganingizda bemalol boshqa mamlakatlar iqtisodiy muaffaqiyatlarini yoki kamchiliklarini misol tariqasida keltirishingiz mumkin.
The Alchemist
Bir "ikkichi" iqtisodchi sifatida fikrimni bayon etsam:
O'zbekistonimizni iqtisodiy rivojlantirish uchun quyidagilar qilinsa, maqsadga muvofiq bo'lur edi:
- Paxtani xususiylashtirish, ya'ni fermerlarning o'zlari ekishib, o'zlari sotish huquqiga ega bo'lishlari kerak. Bu birinchidan, fermerlarning o'z mulkiga egalik hissi uyg'onib, yana yaxshiroq mahsulot olishga intilishlarini kuchaytiradi. Ikkinchidan, paxtani o'zi sotgan fermerda pul bo'ladi. Farzandlarini o'qitadi, sharoitini yaxshilaydi, texnikasini kuchaytiradi, yana yaxshi mahsulot olish niyatida agro buyicha mutaxassislarni chet ellarda o'qitib keladi. Uchinchidan, puli bor odam sekin daladan chiqib, o'zini o'rniga texnikani ishlata boshlaydi. Sekin qishloqlarni ahvoli yaxshilanadi, yo'llar quriladi, sovuq suv, gaz yetkaziladi. Endi odamlar shaharlarga emas, qishloqlarga kela boshlashadi.
- Ishlab chiqarishning deyarli hamma turlarini yo'lga qo'yish; Lekin bu yerda gigant zavodlarni nazarda tutmayapman, UzDaewooni oladigan bo'lsak, uni foydasidan ko'ra zarari ko'proq (!). Kichik-kichik, bozor qiyinchiliklariga chiday oladigan elastik korxonalar paydo qilish kerak. Masalan, kiyim-kechaklar, anjomlar, ro'zg'or buyumlari kabi narsalarni o'zimizda ishlab chiqarish kerak. Tashqariga o'lib-netib yiqqan dollarimizni chiqarmasligimiz kerak ko'pini.
- Hamma yerni kompyuterlashtirish kerak. Kompyuter saboqlari bog'chadan tortib, qariyalar uyigacha o'rgatiladigan bo'lishi kerak. To'g'ri, bu narsa boshida iqtisodiyot uchun harajat bo'lishi mumkin. Lekin tez orada o'z natijasini bera boshlaydi. Ya'ni kompyuterlashtirish, axborotlashtirish sohalari ham juda katta foyda beruvchi sanoat hisoblanadi. Birinchidan, insonlarni ongi, tafakkuri yuksaladi. Birgina o'zingizdan misol, internetingiz, kompyuteringiz sizga qancha ma'lumotni axborotni beryapti, siz esa shu orqali boshqa boshqa sohalarga qo'l uryapsiz. Ikkinchidan, kompyuterlashtirish ba'zan insoh mehnatiga ketadigan harajatdan ko'ra arzonga tushadi. Va yana bir qancha yaxshi tomonlari bor. Hammasini yozsam, tadqiqot ishi bo'lib ketadi.
Juda ko'p takliflarim bor, bu yerda iloji boricha soddaroq yozishga harakat qildim. Men diplom ishimni yozishda O'zbekiston iqtisodiyotining moliyaviy globallashuv sharoitidagi holati haqidagi bo'limning xulosa va takliflariga shularni qo'shgan edim. 10 ta taklif berganman.
