HIKMATLAR. Jaloliddin Rumiy  ( 82637 marta o'qilgan) Chop etish

1 2 3 4 5 6 7 8 ... 20 B


Munavvara  19 Mart 2009, 16:26:17

* * *

Ko‘kda oftob ne’matidir - nuri Arsh,
Hosidu shaytonga ozuq-dudi farsh.

Do‘stu yordin dil g‘izolar izlagay,
Ilmi asrordin safolar izlagay.

Har yaqindin totinursen bir nima,
Har qarindoshdin olursen bir nima.

Bo‘lsa yulduzga magar yulduz yaqin,
Ul yaqinlikdin tug‘ilgaydir chaqin.

Er bilan xotun qovushganda - bashar,
Tosh ila temir so‘g‘ishganda - sharar .

Yerga yog‘sa yomg‘iru naysonlar,
Meva bo‘lgay ham gulu rayhonlar.

Yuz qizillik jism aro xundan kelur,
Qonga tal’at - shamsi gulgundan kelur.

Ol, qizil rang barcha rangdin yaxshidir,
Ul quyosh rangi, quyoshning naqshidir.

* * *

Suv sadosi - bongi Isrofil erur,
Tirgizur hatto o‘lik jonlarni ul.

Guldiros ul, misli ayyomi bahor,
Guldirab, bog‘larni etgay lolazor.

Yoki darveshlarga - ayomi zakot,
Yoki mahbuslarga - payg‘omi najot.

Yo dami Rayhon, Yaman gul bo‘yiga -
Yo‘g‘rilib kelmish Muhammad so‘yiga.

Yeki atri Ahmadi mursal erur,
Ahli osiyga shafoat keltirur.

Yoki ul mushki Yusufdirkim, latif,
Bahra olgay Ya’qubi zoru zaif...

Qayd etilgan


Munavvara  19 Mart 2009, 16:26:50

* * *

Keksalik tuprog‘i sho‘rdir, o‘ylakim,
Sho‘rlagan tuproqda ungaymu ekin?

Kuch suvi, shahvat suvi bo‘lmish ado,
Foyda yo‘q sendin birovga mutlaqo.

Hurpayib qoshlar, o‘siqdir, tasqara,
Yoshlanib boqqan o‘shal ko‘zlar xira.

Yuz ajin uzra ajin, ranglar uniq,
Til g‘aliz, ta’m betamiz, tishlar siniq.

Qosh qoraygan, tan mayibu, yo‘l yiroq,
Alxusus, korxona vayron, ish chatoq...

* * *

Nuri Haqdin nuri his gul-gul erur,
Nurun a’lo nur, degoni shul erur.

Nuri his tortar shu yer, maydon sari,
Nuri Haq tortar vale osmon sari.

Nuri Haqdin bahramand ersa kishi,
Ko‘rsatur shirin so‘zi, qilgan ishi...

Odamiy olsa Xudodin nur agar,
Qoshida jumla xaloyiq bosh egar.

Jonida yo‘q ersa zarra shubha-shak,
Sajda etgaylar o‘shanga chun malak...

* * *

Men yana devonadirmen, ey tabib,
Men yana savdoyidirmen, yo habib.

To uribsen zanjiringni menga chun,
Bo‘ylakim, har halqasida bir junun.

Bo‘ldi savdoyi fununim o‘zgacha,
Har nafas kelgan jununim o‘zgacha.

Bas, junun ermish funun-zarbulmasal,
Soldi zanjirga meni miri ajal.

Onchunon devonalik yuz berdi, tut,
Ki hama devonalar bergay o‘git...

Qayd etilgan


Munavvara  19 Mart 2009, 16:27:07

* * *

Do‘st agar ranjitsa, hech ranjirmu do‘st?
Mehr - mag‘z ersa magar, ranj misli po‘st.

Do‘st turur yoningdayu joningda to,
Har balovu ofatu mehnat aro.

Do‘st - misoli zar, balo-otash erur,
Zar agar otashga kirsa, xush erur...

* * *

Dedi: ne’matbaxsh qo‘lingdin, ey hakim,
Totliyu tansiq taomlar ko‘p yedim.

Bir safar achchiq yesam, ofatmi ul?
Baski, shirin o‘rnida etdim qabul.

Uzvu uzvim ichra in’oming sening,
Borlig‘im ul donavu doming sening.

Bitta achchiqdin agar faryodu dod
Aylasam, boshimga tuproq shul zahot.

Qo‘llaring shahdu shakarbaxshdir chunon,
Tegsa, achchiqlar yo‘qolgaydir hamon.

Ulki achchiq, ishq ila shirin bo‘lur,
Ulki misdir, ishq ila zarrin bo‘lur.

Ishq ila loy uzra nayson bo‘lgusi,
Ishq ila dard uzra darmon bo‘lgusi.

Murdalar ham zinda bo‘lgay ishq ila,
Shohlar qul, banda bo‘lgay ishq ila...

Qayd etilgan


Munavvara  19 Mart 2009, 16:27:23

* * *

Keldi Musoga vahiy - lutfi Xudo;
Aylading shu damda bandamdin judo.

Hoy, ne qilding, ne edi bu qilmishing,
Vaslu diydormu, judolikmu ishing?

Har kishiga - o‘zga bir siyrat, tana,
Har kishiga istiloh berdim yana.

Amr etarkan, sudi savdo kutmadim,
Bandaga mehru saxovat istadim.

Hinduga hind istilohi xush yoqar,
Sinduga sind istilohi xush yoqar.

Poklamas nomimni tasbih so‘zlari,
Dur misoli poklanurlar o‘zlari.

Boqmagaymiz tilga yoxud qolga biz,
Ko‘z solodurmiz ko‘ngilga, holga biz.

Mayliga, bog‘lanmasin ul til bila,
Lekin ul payvasta bo‘lsin dil bila.

Millati ishq barcha dinlardin judo,
Ahli ishqqa millatu mazhab - Xudo...

Qayd etilgan


Munavvara  19 Mart 2009, 16:27:36

* * *

Rahmat ichra necha rahmat bor, o‘g‘il,
Bitta rahmatga qanoat qilmag‘il.

Obi rahmat sori engash, past bo‘l,
Ich mayi rahmatni chanqab, mast bo‘l.

Charxni olgil sen oyoq ostiga to,
Tingla, yuksakdin kelur bongi samo.

Ol quloqdin vahmu vasvos paxtasin,
Ko‘k nidosi to quloqda yangrasin.

Ol ko‘zingdan ham hasad nuqsonini,
Toki ko‘rgil g‘ayb sarvistonini.

Poklasang burning, dumog‘ing, xush edi,
Unga kirgay mushki Ruhulloh hidi.

Qolmasin ta’bingda safrodin asar,
Toki totgaysen shu dunyodin shakar.

Mard bo‘lib ko‘rsat jahonga bo‘ylar,
Mardlar ergashsin senga, xushro‘ylar...

Ko‘kka boqmoq ko‘zga baxsh etgay ziyo,
Lek qamashtirgay ko‘zingni avvalo.

Ko‘zlaringni nurga, ro‘shnolikka bur,
Bo‘lma xuffosh, kunni, ro‘shnolikni ko‘r.

Oqibatbinlik erur nuring sening,
So‘ng haqiqatdir borar go‘ring sening...

Qayd etilgan


Munavvara  19 Mart 2009, 16:27:54

* * *

Avliyodin gar yiroq tushsang chunon,
Sen Xudodin ham yiroqdirsen hamon.

Do‘stdin ayrilmoqku bundoq g‘am erur,
Shohdin ayrilmoq nechuk motam erur.

Sen-da bir shoh soyasini izla, top,
Top o‘shal shoh soyasida oftob.

Yo‘lga chiqsang, ushbu niyat birla yur,
Yurmasang, bul nuqtadin ogoh o‘tir...

* * *

Xaq demishkim, qayga borsang haq ila,
Tolibi mard bo‘l, eranlarni tila.

Ganj izla, chunki bo‘l sudu ziyon,
Yo‘lda qolgay, sen ketib manzil tomon.

Bug‘doy olmoqqa kishi qasd qilgusi,
Yakka bug‘doymas, somon ham olgusi.

Lek somon ekkanda bitmas gandume ,
Mardum izla, mardum izla, mardume .

Haj qilay deb Ka’baga yurgay kishi,
Makkani ham bir yo‘la ko‘rgay kishi.

Do‘st debon me’rojga chiqdi mo‘htaram,
Arshni ko‘rdi ul, maloyiklarni ham...

Qayd etilgan


Munavvara  19 Mart 2009, 16:28:16

* * *

Oldida o‘ltirdi pirning, so‘rdi hol,
Ko‘rdi darvesh erdi ul, sohib ayol.

So‘rdi: yo‘l bo‘lsin senga, ey Boyazid?
Qaysi manzillar sari eltar umid?

Ka’baga, dedi, borurmen, haj uchun,
So‘rdi: aqchang bormu, yo‘lda xaj uchun?

Dedi: bordir ikki yuz tanga pulim,
Ehtiyotdin to‘nga tikkanmen uni.

Dedi: atrofimdin aylan yetti bor,
Bul tavofi Ka’badin ham ustivor.

Tangalarni menga bergil, ey javod,
O’yla, haj qilding, nasib etdi murod.

Umra qilsang, bul baqoga yetganing,
Soflanib yursang, Safoga yetganing.

Tangrikim jonimni jon deb saylamish,
O’z uyidin ham ziyoda aylamish.

Ka’ba garchand Biru Borning mehr uyi,
Xilqati jonim - Xudoning sir uyi.

Ka’bani qurmish, vale yo‘q sharpasi.
Kirmamish ko‘nglimga Haqdin o‘zgasi.

Meni ko‘rding, bul Xudoni ko‘rganing,
Ka’baning atrofidin o‘rgilganing.

Bori umrim toatu hamdi Xudo,
Haq menga hamdam, qachon bo‘lmish judo?..

Sen ko‘zingni kattaroq och, sol nazar,
Nuri Haqni o‘ziga olmish bashar.

Boyazid ushbu o‘gitni tingladi,
Nuqta-nuqta ko‘ngliga jo ayladi.

Shul tufayli bo‘ldi andoq muqtado,
Yetdi ul oxirdin - ul oxirga to...

Qayd etilgan


Munavvara  19 Mart 2009, 16:28:29

* * *

Yurma nafs xohishiga, nafs kuyiga,
Bur yuzingni do‘sti sodiq so‘yiga.

Chun aqllardin aql quvvat olar,
Nayshakar yonida o‘sgay nayshakar.

Menga nafs makr etdi, nelar ko‘rmadim,
Necha bir toshlarga boshni urmadim.

Va’dalar bergay senga ul basma-bas,
Va’dalarga so‘ng o‘zi bergay shikast.

Haq magar umringni yuz yil shaylagay,
Nafs har kun bir bahona aylagay.

Ul sovuqmas, va’dani issiq qilur,
Qo‘llaringni jodu birla bog‘lar ul.

Boshda qurt erdi, ilon erdi, qaro,
Yo‘lga tushgach, bo‘ldi devu ajdaho...

* * *

Kimki ustozdin qocharkan, yaxshi bil,
Kechgay ustozi emas, davlatdin ul.

Tan uchun kasb aylading, chekding niyoz,
Endi dining deb mashaqqat chek bir oz.

Bul jahon ichra badavlatsen, g‘ani,
Lek ketar chog‘ida topgoning qani?

Bir hunar kasb etki, kelsa oxirat,
Qo‘llasin joningni, topgil maxfirat.

Ul jahon ham shahru bozoru hunar,
O’ylama, yolg‘iz shu dunyoda unar.

Haq taolo dedi: bul kasbi jahon,
Ul jahon oldida ermakdir chunon...

Qayd etilgan


Munavvara  19 Mart 2009, 16:28:47

* * *

So‘zki ul, dildan emas, tildan kelur,
O’ylakim, gulxanda o‘sgan gul erur.

Bevafolar lutfiga lutf aylama,
Ul buzuq ko‘prikni yo‘l deb o‘ylama.

Qo‘ysa ul ko‘prikka bir johil qadam,
Singay ul ko‘prik va johil poyi ham.

Gar biror maydonda lashkar lat yemish,
Bul magar uch-to‘rt muxannisdan emish.

Bitta zarb birlan qochurlar orqaga,
Sen mashaqqatga qolursen qaytaga...

* * *

Yaxshidir ko‘zni o‘zingga solganing,
Aytganing - aybni o‘zingga olganing.

Chunki kelgay yarmi-ayb dunyosidin,
Boshqa yarmi ersa-g‘ayb dunyosidin.

O’n yaro chiqqan esa boshingga, bil,
Sur o‘zing malham, iloju chora qil.

Yo‘qsa aybing, bunga emin bo‘lma, oh,
Sendanam kelgay o‘shal aybu gunoh.

Surdi Iblis necha xush ayyomini,
Bo‘ldi rasvo, endi ko‘rgil nomini.

Bor jahonga ma’ruf erdi, oy anga,
Chappa ketdi kori, endi voy anga...

Emin ermassen, o‘zingni qistama,
Ma’lumu ma’ruf bo‘lishni istama...

Qayd etilgan


Munavvara  19 Mart 2009, 16:29:03

* * *

Telbalar masjidga ta’zim aylagay,
Ahli dillarga vale zulm aylagay.

Ul-majozdir, bul haqiqat, ey dali,
Masjid ul-orifu sarvarlar dili.

Ko‘nglida masjid ko‘targay avliyo,
Sajdagohdir elga, dargohi Xudo...

* * *

Yo‘qsa gar hojat, Xudovandi g‘ani
Bermagay bir kimsaga bir narsani.

Bo‘lmasaydi hojati olam-zamin,
Hech yaratmas erdi Rabbulolamin.

Bo‘lmasaydi yerda hojat ustuvor,
Tizmas erdi tog‘ni bundoq purviqor.

Bo‘lmasaydi ehtiyoj osmonga ham
Yetti gardunni yaratmasdi Egam.

Oftob, oy birla yulduzlarki ul,
Ehtiyoj yo‘q ersa, etmasdi zuhur.

Baski, borliqqa kamand hojat emish,
Erda ham hojatga mos olat emish.

Sen oshir hojatni, ey muhtoj, zud,
To karam etgay o‘shal daryoyi jud...

Yaxshilar afsona so‘ylar yaxshiga,
Sen yopishma suvratiga, naqshiga.

Ey birodar, qissa chun paymonadir ,
Ma’ni unda-misli bug‘doy donadir.

Gul va bulbuldin necha afsona bor,
Garchi ermas o‘rtada so‘z oshkor.

Ne kechirmish sham ul, parvona ham,
Tinglabon, ma’nosiga yet, ey sanam...

Qayd etilgan