HIKMATLAR. Jaloliddin Rumiy  ( 82729 marta o'qilgan) Chop etish

1 ... 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 ... 20 B


Munavvara  19 Mart 2009, 19:13:46

* * *

Sen tahorat aylasang fursat aro,
Ayla har uzvingga ayru bir duo.

Suvnikim burningga olgaysen, jo‘ra,
Sen Xudodin bo‘yi jannatni so‘ra.

Atri gul boshlar seni so‘yi jinon,
Atri gul ermish dalili bo‘ston.

Sen tahorat aylaganda so‘ylagil,
So‘ylagil, yo Rab, meni pok aylagil.

Et-betimni pokladim, Parvardigor,
Jonni poklashga tanimda yo‘q mador.

Necha nokaslarga sen etding karam,
Cho‘z qo‘lingni endi shul jonlarga ham.

Muncha qildim, menku noqismen, laim,
Qolganin etgil ado, ey mustaqim.

Pokladim changu g‘ubordin po‘stni,
Poklagil changu g‘ubordin do‘stni...

Qayd etilgan


Munavvara  19 Mart 2009, 19:17:50

* * *

Artinib derdi birov: Parvardigor,
Sen qulingga atri jannatni yubor.

Bir aziz tinglab dedikim, ey g‘ulom,
Sen teshiklarni adashtirding tamom.

Chun burun poklashda ayturlar uni,
Sen keting artganda aytursan buni.

Bas, burun birlan chekarlar bo‘yi gul,
Gar chekar bo‘lsang ketingdin, yo‘q bo‘lur

Ey takabburlik etib shoh oldida,
Bosh egarsen muncha gumroh oldida?

Xoru xasga et takabburlikni, hay,
Aksini etsang, ishing o‘nglanmagay.

O’ylakim, burning uchundir atri gul,
Gul uchundir ham dumog‘ing, burning ul.

Atri gulni tortasen burning bila,
Atri gul chunki chekilmas ket ila.

Ul tarafdin atri xuld kelgaymikin?
Baski, istarsen, qidir o‘z joyidin.

Bo‘ylakim, hubbul vatan ermish ravo,
Sen vale bilgil vatanni avvalo...

Qayd etilgan


Munavvara  19 Mart 2009, 19:20:55

* * *

To‘rga tushdi qushcha, bo‘ldi bandi dom,
Dedi ul ovchiga: ey Xo‘ja Humom,

Qo‘y, ho‘kizlarni yegansen qanchalar,
Tevalar ham bo‘ldi qurbon nechalar.

Shunchalar yeding ularni, to‘ymading,
Men kabi bir qushchaga to‘ygaymiding?

Qo‘y meni, uch maslahat bergum senga,
Ziyragu nodonligimni ayt menga.

Avvalin derman qo‘lingda o‘ltirib,
So‘ngrasi derman anuv tomdan turib.

So‘nggisin derman makon aylab daraxt,
Uch o‘git birlan bo‘lursen nekbaxt.

Aytdi so‘ng ilk maslahatni qush hamon;
Bo‘lmas ishga bovar etma hech qachon...

Ovchi ozod qo‘ydi qushni, oshiga,
Qush uchib, qo‘ndi baland tom boshiga.

Qayd etilgan


Munavvara  19 Mart 2009, 19:24:55

Dedi: aslo o‘tgan ishga g‘am yema,
Chekma hasrat, o‘tmaganni kam dema...

So‘ng dedi: ey xo‘ja, qornimda manim,
O’n diram tosh bor, magar durri yatim.

Senga ham, farzandlaringga yetgulik,
Gavhar erdi, elga ko‘z-ko‘z etgulik.

Toleing yor bo‘lmadi, ko‘rgil buni,
Bir yo‘la qo‘ldan berib qo‘yding uni.

Xo‘ja oh chekdi, yurakni tig‘ladi,
Xuddi dard tutgan xotindek yig‘ladi.

Qush dedi: hoy, xo‘ja, yig‘larsen nega?
O’tgan ishga kuyma, deb aytdim senga.

O’tgan ishga shunchalar yig‘larmisen,
Yo magar fahm etmadingmi, karmisen?

Ko‘rgan erdim senga boz pandimni ep,
Bo‘lmas ishga uchma, bovar etma deb.

Qayd etilgan


Munavvara  19 Mart 2009, 19:28:07

Uch diram kelmas shu vaznim yo kelur,
O’n diram tosh unga qandoq jo bo‘lur?

Xo‘ja hushyor tortdi, artdi yoshini,
So‘rdi qushdin so‘nggi bir kengoshini.

Qush dedi: balli, amal etding tayin,
Endi so‘nggi maslahatni aytayin.

So‘ylamoq johilga hikmat, yo‘l-yo‘rug‘,
Huddi sho‘rxok yerga ekkandek urug‘.

Johil uzgan ip ulanmas, boylama,
So‘ylama hikmatni, zoe aylama...

* * *

Ayt, qachon kim bir zalolat etmadi,
Ortidin unga malomat yetmadi?

Ayt, qachon bir ezgulikka osmon,
Bermadi loyiq nasibu armug‘on?

Och ko‘zingni, boq, nechuk ermish ishing,
Ki javobsiz qolmagay bir qilmishing

Ipga chirmashsang, yetishgay davlati,
Qolmagay senga qiyomat hojati.

Kim magar ramzu ishorat anglagay,
Oshkoro so‘zga hojat qolmagay...

Qayd etilgan


Munavvara  19 Mart 2009, 19:31:06

* * *

Borlig‘ing tiyra temir ermish tamom,
Unga sayqal ber-da, sayqal ber mudom.

To ko‘ngil oyina bo‘lsin, jilvagar,
Har nafas aks etsin unda bir go‘zal.

Ul temirkim tiyravu benur edi,
Topdi sayqal, yondi yal-yal, chaqnadi.

Endi nur o‘ynab, yuzida raqs etar,
Endi suvratlar damo-dam aks etar.

Gar tani xoking g‘alizdir, tiyradir,
Unga sayqal berki, sayqal istar ul.

Olami g‘ayb suvrati, huru malak,
Jilva etsin unda chun oyinadak.

Nurga to‘lsin dil, yorishsin deb varaq,
Uylakim, aqlingga sayqal berdi Haq...

Qayd etilgan


Munavvara  19 Mart 2009, 19:31:49

* * *

E’tiroz etma, yetar deb, ey falon,
Tavba eshigi ochiqdir har qachon.

Jannat ichra jonibi mag‘ribda ul,
Lang ochiq turgay qiyomatga dovur.

Toki mag‘ribdin ko‘rinmas oftob,
Lang ochiq turgay hamisha, qil shitob.

Bir emas, sakkizta jannat qopqasi,
Tavba eshigi atalmish bittasi.

Ul eshiklar goh ochiqdir, gohi berk,
Tavba eshigi bekilmaydir va lek.

Ul sari bormoqqa o‘zni shaylagil,
Sen hasad etguvchini ko‘r aylagil...

* * *

Dedi Muso: sen qabul et birni, bas,
So‘nggida to‘rt narsa olgaysen evaz.

Dedi Fir’avn: ne ermish ul biring,
So‘yla ravshanroq, ayon etgil siring.

Dedi Muso: bir, debon ayt oshkor,
Ki Xudodin o‘zga yo‘q Parvardigor.

Ul yaratmish yerni, osmonlarni ham,
Jumla insonlarni, shaytonlarni ham

Barchasin-daryovu dashtu tog‘u qir,
Haq yaratmish, ul Xudoyi benazir.

Dedi Fir’avn: magar to‘rtingni ayt,
Birma-bir bergil izohing, ayla qayd.

Qayd etilgan


Munavvara  19 Mart 2009, 19:32:05

* * *

Dedi Muso: so‘ylasam avval nisor,
Sihhating bo‘lgay taningda poydor.

Har ne illatlarki, solgaylar kamand,
Bo‘lgusi sendin yiroq, ey arjumand.

So‘ngra ko‘rgaysen base umri daroz,
Ki ajalumringga etmas e’tiroz.

Ham nasib o‘lgay senga andoq hayot,
Ketmagaysen bu jahondin bemurod.

Chun go‘dak sut istagandek har zamon,
Sen o‘limga talgshnursen, ey falon...

* * *

Haq uchun suv bo‘lsa ko‘ngling, arjumand,
Ikki olam senga bo‘lgaydir chaman.

G’aflating ham balki hikmatdir.bali,
Necha fursat ul davom etgay vale?

G’aflating-hikmat, hamono kechmagay,
Boqki, sarmoyang qo‘lingdin uchmagay.

Bo‘l hazir, umri uzoqqa ketmasin,
Jon ila aqlingni ranjur etmasin.

Kimki topgay bo‘yla bir bozorni,
Gul berib, olgay o‘shal gulzorni.

Novda bergan kimsa o‘rmon olgusi,
Dona bergan kimsa xirmon olgusi.

Kimki, Ollohim, demishdir har kuni,
Oqibat, bandam, degay Olloh uni...

Qayd etilgan


Munavvara  19 Mart 2009, 19:33:09

* * *

Keldi ona Murtazoning qoshiga,
Dedi: yordam ber, bolam tom boshida.

Necha bor yig‘lab chaqirdim: hoy, o‘g‘il,
Boqmadi, nogoh yiqilgay pastga ul.

Oqil ermaskim, so‘zimni tinglasa,
Qobil ermaskim, xatarni anglasa.

Qo‘llarim silkib, ishorat ayladim,
Kel, dedim, qoshimga, qancha imladim.

Ko‘rsatib ko‘ksim, kelar deb har tugul,
Em, desam, mendin o‘girdi yuzni ul.

Azbaroyi Haq madad ber, mehribon,
Sen suyanchim ul jahonu bul jahon.

Dardga darmon ayla, yechgil mushkulim,
Xavf-xavotir ichra titraydir dilim.

Murtazo burdi ayolga boshini,
Tomga opchiqqil, dedi, tengdoshini.

Shunda o‘g‘ling novadonni tark etar,
Jins degan jinsin hamisha jazb etar

Bo‘yla qildi ona, tengdoshin ko‘rib,
Bolasi o‘grildi, boqdi termulib.

So‘ngra tarnov boshini tark etdi ul,
Jins borkim, jinsiga jozib erur.

Umtilib keldi go‘dakning yoniga,
Shul yo‘sin yetdi omonlik joniga.

Bas, nabiylar ham bari jinsi bashar,
Odamiyni novadondin chekdilar.

Dedilarkim, jinsingizdanmen, keling,
Ergashib, o‘zni balodin qutqaring.

Jinsiyatkim munchalar jozib erur,
Jins har dam jinsiga tolib erur...

Qayd etilgan


Munavvara  19 Mart 2009, 19:34:09

* * *

Do‘zax aytur: mo‘mino, o‘tgil shitob,
Chunki nuringdin mening holim xarob.

Nuri iymoning ko‘zimni tindirar,
O’tlarim, otashlarimni so‘ndirar.

Do‘zaxiy nurdin qocharmish, ey sanam,
Do‘zax ermish do‘zaxiyning ta’bi ham.

Boqki, do‘zax ahli mo‘mindin qochar.
Ahli mo‘min ham magar andin qochar.

Jinsi otashdin emasdir, ayridir,
Kimki nur istar, muhabbat xaylidir.

Bor hadiskim, mo‘min aylarmish duo:
Do‘zaxingni tut yiroq mendin, Xudo.

Do‘zax ham dermishki, Ollohi g‘ani,
Ahli mo‘mindin yiroq tutgil mani.

Jinsiyat jozibasi ne, anglagin,
Ikki yo‘l qarshingda turgay: kufru din.

Qo‘llasang Homonni, homoniy o‘zing,
Qo‘llasang Musoni, subhoniy o‘zing.

Ersa gar ruhingda mavjud aqlu nafs,
Aql ila nafsing kurashgay basma-bas.

Och ko‘zingni.o‘zni andoq shaylagil,
Ma’nini suvratga g‘olib aylagil...

Qayd etilgan