Merion xola qovog’ini uydi. U qaerga zarba berishni bilardi.
- Demen mendan hech qanday meros olmaydi. Ertaga shu ish bilan shug’ullanaman, - kampir eshik tutqichiga qo’lini uzatdi.
- Bilganingizni qiling, kompaniya aktsiyalarining bir qismi sizniki! - Richard vaziyatning qanchalik murakkabligini tushunardi. Ikkala o’g’lining manfaatlarini ta’minlash uchun unga kampirning merosi zarur edi. - Lekin siz mening uyimda ekansiz...
- Sening mehmoningman, - yakunladi Merion. - Bilaman. Lekin bu mening xonam va bu yerdan chiqib ketishingni so’rayman. Hozirning o’zida.
Torn xo’rsindi, engashdi va kampirning peshonasidan o’pdi.
- Myurrey ertalab sizni mashinada kutadi.
Merion xola u yo’lakda ko’zdan yo’qolguncha kutib turdi. So’ng tantanavor tarzda kulimsiraganicha eshikni yopdi.
Richard xonaga kirganida Anna bilan doktor Uorren proektor va ekranni o’rnatib bo’lishgandi. Charlz ularga Chikagodagi Qadimiy topilmalar muzeyiga qo’yiladigan eksponatlarning suratlarini ko’rsatmoqchi edi.

Arxeologiyaga bo’lgan muhabbat Richardga otasidan o’tgandi va u bu sohadagi har qanday yangilikni qo’llab-quvvatlardi. Mana shunday ishlardan biri keyingi yigirma yil ichida olamshumul topilmalar aniqlangan Eykra shahri yaqinidagi qazuv ishlari edi. Bu qazuv ishlarining tashabbuskori Rejinald Torn bo’lgan bo’lsa-da, bu ishlarning samarasini ko’rish Richardga nasib etgandi.
Charlz Uorren proektorni yoqdi va Richard chiroqni o’chirdi.
- Bu topilmalarning aksariyati tayyor. Tez kunda bu yerga birinchi qismi yetib keladi.
Dastlabki suratlarda guldonlar va kichkina haykalchalar namoyish etilardi. Torn ularni tomosha qilarkan, Merion xolani unutgandek bo’ldi. Anna eriga qarab kulimsiradi. Birdan u ekranga nazarini qaratdi va nafasi tiqilib qoldi. Suratda sanoqsiz bezaklar taqqan o’ta badbashara ayol aks etgandi. U yetti boshli Maxluqning ustida o’tirardi. Har bir bosh uzun bo’yinga yopishgan bo’lib, peshonalardan shoxlar, og’izlardan esa tillar chiqib turardi. Ayolning boshi orqaga tashlangan, uzun sochlari tartibsiz tarzda yoyilgan, uning o’zi esa qo’lidagi oltin qadah ichidagi suyuqlikdan mastga o’xshardi.

- Ey, Xudo, - dedi Anna.
- Ha, - dedi Charlz. - uning ko’rinishi dahshatli.
- Bobillik adashgan ayolmi? - qiziqsindi Richard.
Charlz bosh silkidi. Anna eriga savolomuz qaradi.
- Sen uni taniysanmi? - so’radi u va ular kulib yuborishdi. Charlz qo’liga qalam oldi va ekran oldiga keldi.
- U Rimni ifodalaydi. Maxluqning boshidagi mana bu o’tkir shoxlar esa saltanatga ega bo’lmagan o’n nafar shohni bildiradi. Ammo Shayton kuchga to’lib kelgach, ularga hokimiyat berishni va’da qilgan.
- U nima uchun Maxluqni minib olgan? - so’radi Anna.
- Bilmayman. Ammo u uzoqqa bormaydi. Zero, kitoblarda aytilishicha, shohlar «adashgan ayolni yomon ko’rishadi va uni yorib tashlashadi va uning tanasini gulxanda kuydirishadi».
- Dahshat, - dedi Anna qaltiroq bosib. - Siz bunga ishonasizmi?
- Harqalay, men Injil ko’plab ajoyib va g’aroyib voqealardan tashkil topgan, deb hisoblayman. Biz hali ularning ko’piga izoh topishimiz kerak.
- Masalan? - qiziqdi Anna.

Charlz duch kelgan odamni o’z e’tiqodiga kiritishga urinadiganlardan emasdi. Ammo u javobdan qochmaslikka qaror qildi va Annaga aniq-ravshan qilib tushuntirdi.
- Masalan, qiyomat yaqinligiga ko’plab dalillar bor.
- Nima? - tushunmadi Anna. U olim hazillashyapti, deb o’ylayotgandi.
- Keyingi o’n yil davomida yuz bergan ko’p voqealar ilgarigi kitoblarda aytilgan. Zilzilalar, suv toshqinlari, ochlik, tutunlardan qoraygan osmon, zaharlangan suvlar, o’zgarib borayotgan iqlim.
- Bunday hodisalar hamma davrda ham yuz bergan, - e’tiroz bildirdi Anna.
- Bundan ham qiziqarli dalillar bor. Masalan, Injil barcha tillarga tarjima qilib bo’lingandan so’ng qiyomat yuz beradi, degan bashorat bor. Taxmin qilishlaricha, qiyomat O’rta Sharqdan boshlanadi.
- Ammo... - boshladi Anna, lekin Richard gapga aralashdi:
- Suratlarga qaytsak qarshi emasmisizlar? Agar qiyomatga yaqin qolgan bo’lsa, men shuncha pulni nimaga sarflaganimni bilmoqchiman.

Ular kulishdi. Charlz masofadan boshqaruv tugmachasini bosdi. Navbatdagi suratda ham adashgan ayol ifodalangandi. Ammo uzoqroqdan suratga olingandi. Surat yonida bir ayol turardi. Uning bo’yi va rasmni solishtirib, adashgan ayolning qanday kattalikda ekanligini bilish mumkin edi.
- Bu qiz kim? - qiziqdi Richard.
- Hm, uni ham taniysan, deb o’ylovdim, - dedi Anna.
- U mening do’stim, muxbir Joan Xart. U haqda eshitganmisiz? Xart arxeolog Bugengagenning tarjimai holini yozyapti.
Navbatdagi suratda Joan Xart yaqin masofada edi. U ko’zlaridan nur yog’ilib turgan mallasoch ayol edi.
- Nima balo, uning qarmog’iga ilindingmi, Charlz? - gap qotdi Anna.
Charlz inkor ma’nosida bosh chayqab kulimsiradi.
- U o’z ishini zo’r bajaradi. Darvoqe, u Chikagoga kelmoqchi. Tez kunda bu yerda bo’ladi. U sendan intervyu olmoqchi, Richard.
- Mendan? - hayron bo’ldi Richard. - Qiziq, nima uchun?
- Qazuv ishlari, ko’rgazma. Umuman, shu to’g’rida.
- Intervyularga toqatim yo’qligini bilasan-ku, Charlz.

- Bilaman. Lekin o’ylovdimki...
- Unga aytib qo’y.
- Bo’pti, bo’pti, - Charlz bosh irg’adi. Richard oilasi xotirjamligini qanchalik qadrlashini u yaxshi bilardi.
Bir ozdan so’ng ular xayrlashishdi.
- Ertaga shaharga boraman, - dedi Richard Charlzning palto kiyishiga yordamlasharkan. - Anna esa bu yerda qoladi va hamma yoqning mahkam berkitilishini nazorat qiladi.
Charlz bosh silkidi.
- Yoz juda ajoyib bo’ldi, - dedi u va Annaning qo’lini o’pdi.
- Indinga ko’rishamiz, - dedi Anna.
Richard Charlzni mashinagacha kuzatib qo’ydi.
- Merion xola bilan... - so’z boshladi u.
- Bo’ldi, bo’ldi, men hammasini unutdim, - jilmaydi Charlz.
Richard mashina eshigini yopdi va Uorrenga qo’l silkidi. So’ngra Torn sovuq havodan to’yib nafas oldi va uyiga qaytdi.
Merion xola ular xayrlashishayotgan paytda aytilgan har bir so’zni, shuningdek Richardning bugungi voqea uchun uzr so’raganini ham eshitdi. Odatda, uxlashdan oldin kampir derazani ochib qo’yardi.

- Noshukur so’qir, - ming’irladi Merion va har oqshom o’zi varaqlaydigan Injiliga tikildi.
«Mana, - dedi Merion xola o’ziga-o’zi, - bu axir aniq belgi emasmi!». U o’zi hozirgina o’qigan parchani «Torn Indastriz» kompaniyasiga yo’ydi. U kompaniya hech kim tasavvur qilolmaydigan darajada yuksak cho’qqini zabt etishini bilardi. Va kampir o’zining hissasi Demenning qo’liga hech qachon tushmasligi lozimligiga ham qat’iy ishonardi. U ertagayoq uyga qaytib, vasiyatnomasini o’zgartirishga qaror qildi. Albatta, u o’zining ulushini diniy jamiyatga o’tkazadi. Hali bu noshukur qarindoshlariga ko’rsatib qo’yadi! Merion qasos haqida shu darajada orzu qildiki, hatto yotoqxonasining deraza tokchasiga kelib qo’ngan ulkan qora quzg’unni ham sezmadi. Qushning ko’zlarida sovuq nafrat o’ti chaqnardi.
Richard karavotda yotgancha o’qir, atrofida esa bir uyum qog’oz sochilib yotardi. U ko’pincha tunda ishlar, chunki voqealar rivojidan doimo xabardor bo’lib turishi lozim edi. Va baribir, u kompaniyasida sodir bo’layotgan barcha narsadan voqif bo’lishga ulgurolmasdi. Doimiy ravishda o’zgarib turadigan barcha ma’lumotlarni miyasida saqlash qiyin edi.
Bugun Richard hech diqqatini bir joyga jamlolmasdi. Miyasining qat-qatida yotgan xotiralar birdan uyg’ongandi. Kim biladi, ukasi qanday mavqega erishishi mumkin edi? Ehtimol, hatto prezident ham bo’lardi. Ammo ayni kuchga to’lgan paytda itdek otilib o’lish...

- Richard! - Anna pardoz qilayotgan joyida to’xtadi. U anchadan buyon Richardning e’tiborini tortishga urinayotgandi. Richard ko’zoynagini peshonasiga ko’tardi va unga tikildi. - Sen menga va’da beruvding-ku... - davom etdi xotini.
- Qanaqa va’da, quyoshim?
Anna uf tortdi. Eri uning barcha aytgan so’zlarini eshitmaganligi aniq edi.
- Merion xola uyimiz ostonasidan hech qachon hatlab o’tmaydi, deganding. Hech qachon.
- O, Anna...
- Va’da ber!
- Xudo haqqi, kampir axir sakson to’rtga kirgan!
- Yoshiga tupurdim. U bu yerga kelmasligi kerak. U yovuz, undan qo’rqish kerak...
- U qarib, miyasi aynib qolgan, Anna!
- U hatto o’zining atrofidagi havoni ham zaharlayapti. U jonimga tegdi, bolalarni qo’rqityapti...
- Bekor gap, bolalar unga e’tibor berishmaydi.

- Ha, albatta. Ular uning ustidan kulishadi, lekin, sezgan bo’lsang, u bilan bir xonada bo’lishdan qochishadi. Ayniqsa, Demen.
Richard ko’zoynagini oldi va karavot yonidagi stolga qo’ydi. U hozir biror satr ham o’qiydigan ahvolda emasdi. Torn hujjatlarni taxlab, polga qo’ydi.
- Harqalay, - u keskinlikni yumshatishga urindi, - u xuddi allaqanday noib saylov oldidan so’zga chiqqani kabi bir necha yilda bir marta gapiradi.
- Buning kulgili joyi yo’q, - dedi Anna keskin. U soch turmaklashni tugatdi va pardoz stoli ustidagi chiroqni o’chirdi. Keyin o’rnidan turib, yotoqxonaga yo’l oldi. Richard Annaning naqadar go’zalligini va uni uchratganidan baxtig’rligini o’yladi. Richard Merining fojiali va g’ayritabiiy o’limidan so’ng hech kimni seva olmasligiga ishonardi. Va birdan, xuddi Tangri in’om qilgandek Anna paydo bo’ldi. Ular Vashingtonda uchrashib qolishdi. Richard o’shanda kompaniya ishlari bo’yicha yurgandi, Anna esa yangi hayot boshlash umidida bu shaharga kelgandi. Dastlab, Richard Merining o’limi haqida gapirmasdan turib, Anna u bilan shunchaki suhbatlashayotgandi. Keyin Anna keskin o’zgardi va unga achina boshladi. Ehtimol, Richard Chikagoga qaytayotib, uning yana yonida o’tirganini ko’rib qolmaganda, ularning bu suhbatidan hech narsa chiqmasdi. Anna buning mutlaqo tasodif ekanligini aytdi va Torn bu yolg’onga ishondi. Ularning turmush qurishlari haqidagi xabar hammani hayron qoldirdi. Ammo Richard Annani qattiq sevib qolgan, qulog’iga hech kimning gapi kirmasdi. Turmush qurganlariga yetti yil bo’lgan bo’lsa-da, Anna hamon Richardning aql-hushini o’g’irlab kelmoqda edi.
- Nimani o’ylayapsan? - Richardning xayolini bo’ldi xotini.

- Sen haqingda. Bizning ilk uchrashuvimizni. Seni qanday yaxshi ko’rishimni.
Anna uning yoniga o’tirdi.
- Unga nima deding? - Richardning qulog’iga pichirladi u.
- Nima?
- Merion xolaga nima deding?
- Unga o’zini yaxshi tutishi lozimligini aytdim.
- Shu xolosmi?
- Albatta, qattiqroq gapirdim...
- Balki, Merion erga tekkan bo’lganida, bunchalik rasvo kampir bo’lmasmidi, - Anna uning ko’zlariga ma’suma qiz nigohi bilan tikildi va pichirladi: - Va’da berasanmi?
Richard endi qarshilik qilolmasligini tushunib yetdi: - Va’da beraman, - dedi u chiroqni o’chirarkan, - bundan buyon Merion xola bu yerda turmaydi.
Ayni shu paytda Merion xolaning ko’zlaridagi nur ham so’ndi.
Kampirning joni uzilgandi. Uning qo’lidagi Injil sirg’alib yerga tushdi.
Uning xonasida qanday voqea sodir bo’lganini derazadan uchib chiqib ketgan qora quzg’undan boshqa hech zog’ bilmasdi. Ulkan qora qush zulmat bag’riga singib ketdi.