Агар боланинг ичи келмай ёки келсаму бус сассиқ келса, 1—2 мисқол схши санога 1 мисқол арпабодиён бир сар кск кишмиш солиб, қайнатиб, шарбат қилиб, шунинг сувидин усуликка ичириб берса, 2—3 қатим суриб, ичини тозалайдур. Ич тозаланса, иситма сз-сзидан тсхтаб қоладур. Чунки иситманинг сабаби ички модданинг биқсиб кетганидир.
Бу бслса сургу билан кстарилгай. Ҳар қачон ҳар қандай иллатга сано ишлатса, олтидин бирига қизил гул қсшмоқ керак. Ҳар куни қизитиб, бсшроқ узунроқ бслса, совуқ иситма бслур. Кун оралаб қиздирса, аниқ иссиқдин, ҳар иссиқдин бслган иситма безгакнинг бош оғриги бслур. Иситма безгакларга пошсснинг куп фойдаси бордир.
Юқорида иситма безгак баёнида потсснинг баёни стди. Шунга қаралса бслур. Агар боланинг огзи оғриб сйилиб кетса, унинг иложи шулки, марганяовкага пахтани чилаб, оғизларини ювсин. Қизилгул, кскмовзини снчиб, ундек майда қилиб, сйилган, оғриган жойларига солсин. Айниқса смизиб бслиб, бола ухлайдургон вақтида солса, фойдаси тезроқ бслур. Аччиқ нарса, ширинлик нарсалардин сақлансин. Гоҳи оғиз огриганда тиш тубларидин қон чиқиб, кспчиб, сассиқ бураб қолур.
Бу чоғда тезроқ чорасига киришилмаса қсрқинчлидур. Қорайиб ё қизариб сраси сйилиб, улгайиб кетса, акла тушгандин бслур. Яъни қораел демакдир. Бунинг иложи енгилроқ бслса йод суртиб, кскмовзу билан куйдирилган аччиқ тош, замчани сепсун. Узум сиркага туз қсшиб чайқасун.
Агар оғирроқ бслса куктошни куйдириб, кскзокани куйдириб сепсин. 5—6 қатим қилиб, бунингдинму фойда ксролмаса, оғиз-бурундин бошқа жойга тушган бслса, чсрасига доғ солсин. Шундоқки, срага слчаб, чсрасига келтириб, темирдин тамга ссаб, қиздириб бирла боссин. Бузуқ модда тамға босган жойдин соғ тарафга столмайдур. Яра тушган жойга юқоридаги дориларни қилсун. Албатта шифо топгай. Анг сснгги иложи шулдир. Бу иллатда сранинг тешилган оғзи тег-тегарак бслиши хатарликдир. Болдин бошқа иложини ксп қабул қилмас. Бошқа шаклдагилари осонроқ бслур. Бу чоғда аввал амалча сургу бериб туриб, кейин бошқа дориларни қилсин.
