Andijon shahri haqida ensiklopediyalarda  ( 32829 marta o'qilgan) Chop etish

1 2 3 4 B


muxbir  20 Iyul 2009, 08:32:32

«ААДИЖОА ЛОЛА¬КАСИ» - сзбек халқ чолғу куйи ва айнан шу номдаги рақс. 20-й.лардан бошлаб андижонлик созанда ва актёр Ориф Гармон Тошматов талқинида оммавийлашган. «А.п.» 2/4 (ёки 4/4) мусиқа слчови, одатда соф мажор тоналлиги, шсх сийрати б-н ажралиб туради. У, бир томондан сзбек мумтоз куйлари (мас, «Ааво чархи»)га, иккинчи томондан сса бошқа халқлар (жумладан рус) фольклори намуналарига оҳангдош. «А. п.» сурнай, қсшнай, шунингдек гармон товушқаторига хос диатоник тузилмалари, одат тусидаги куй йсналишларини сзида уйғунлаштирган. Андижонда «Андижон полькаси» халқ рақс ансамбли ташкил стилган (1957).

Ўзбекистон Миллий А­няиклопедисси

Qayd etilgan


muxbir  20 Iyul 2009, 08:32:55

«ААДИЖОА ЛОЛА¬КАСИ» ХАЛҚ А АҚС ААСАМБЛИ - Андижон ш. маданист уйида 1957 й.да ташкил қилинган. 1983 й. «халқ ансамбли» унвони берилган. Ансамблнинг асосий мақсади сз ижоди давомида сзбек йигитлар рақсини қайта тиклаш, ривожлантириш, ёшларга сргатишдир. А епертуари сзбек халқ куй, қсшиқ ва рақсларидан иборат. 40 нафар ижрочиси бор (1997). «Марҳабо, талантлар», «Чашма», «А ақс» ксрик ва телетанловлари ғолиби. Ансамбль ижодий фаолисти ҳақида «Мен рақсга тушмоқчиман» номли телефильм ишланган. А. Мелибоев, С. Абдумажидов, А. Юнусов, М. Мсминов, В. Қодиров, М.Қодиров ва б. ансамблнинг етакчи раққослари. Ансамблнинг бадиий раҳбари — Абдуғаффор Қодиров. Испанис, Болгарис, Украина, Озарбайжон, Грузис, Молдавис мамлакатларида гастролда бслган.

Ўзбекистон Миллий А­няиклопедисси

Qayd etilgan


muxbir  20 Iyul 2009, 08:33:18

ААДИЖОА «СЕМУА Ғ» ТА ИКОТАЖ АКА¦ИЯДОА ЛИК БИА ЛАШМАСИ - енгил саноат корхонаси. «Ўзбекенгилсаноат» давлат уюшмаси таркибига киради. 1966 й.да Андижон ш.да ишга туширилган. 1966—95 й.ларда Андижон трикотаж ф-каси, Андижон трикотаж и.ч. бирлашмаси номлари б-н аталган. 1996 й.дан ҳозирги номда. А­ркаклар, аёллар, болалар трикотаж кийимлари, спорт кийимлари ишлаб чиқаради. Йиллик лойиҳа қуввати 12 млн. дона трикотаж кийимлари. Корхонада Франяиснинг «Альфа» фирмаси б-н ҳамкорликда чет сл сармоссини жалб стиб, жаҳон андозаларидаги трикотаж кийимлари ишлаб чиқарадиган қсшма корхона ташкил стилди.

Ўзбекистон Миллий А­няиклопедисси

Qayd etilgan


muxbir  20 Iyul 2009, 08:33:44

ААДИЖОА ТЕАТА И, Йслдош Охунбобоев номидаги Андижон вилост мусиқали драма ва комедис театри — тснғич сзбек профессионал театрларидан. 1919 й. носб.— дек.ида Ҳамза Ҳакимзода Аиёзий бошчилигида «Ягона труппа» номи б-н расман иш бошлаган. Труппанинг ташкилий, ижодий такомилида Т. Жалилов, А. Азимов (Оташ), Б. Файзиев, Орифжон Тошматов (Ориф Гармон), М. Аажмиддинов, Исҳоққори Каримов каби созанда, бастакор ва ҳофизлар, шунингдек С. Зиёев, М. Каримов, Б. Машрабий, А. Исроилов, Ф. Бойбеков сингари ижодкорлар муносиб ҳисса қсшганлар. 1924 й. театр «Умид» труппаси номи б-н Андижон маориф бслими ихтиёрига олинади. Труппага А. Исматов, Қ. Охунов, Ҳожи Зуннун каби актёрлар қсшилади. Дастлаб репертуар асосини маърифий руҳдаги ҳажман катта бслмаган асарлар ташкил сттан. Труппа сафида созанда ва овозли актёрларнинг борлиги жамоага соф драма қатори мусиқали драма спек-таклларини сратиш имконини берди. «Ҳинд ихтилочилари» (А. Фитрат), «Ладаркуш» (М. Беҳбудий), «Арқиной» (Чслпон), «Фидоий муҳаббат» (Ш. А асулзода), «А­рк болалари», «Етим ва етима» (Ғ. Зафарий), «Лолахон» (К. Яшин) каби спектакллар мусиқавий ифодага, халқ қсшиқларига бойлиги б-н томо-шабин сътиборини қозонди. Ҳамзанинг «Заҳарли ҳаёт», Уйғурнинг «Туркистон табиби» каби асарлари ҳам срин олди. Театрга тажрибали реж.лардан М. Тожизода, Али Ардобус, X. Қориев — Ўғизлар таклиф стидяи. 1920 й.лар ре-пертуаридан рус босқинчилигига қарши оҳанг б-н суғорилган баъзи пьесаларнинг учраши алоҳида сътиборга лойиқ. К. А амзийнинг «Ватан қаҳрамо-ни», занжирбанд стилган она тимсолида «олами Турон» образини ифода стувчи «Она Ватан», Беҳбудийнинг «Ладар-куш» каби асарлари шулар жумласидан-дир. 1927 й.да театр Андижон ш. давлат труппаси номи б-н қайта тузилади. Унга стнографик — коняерт ансамблидан М. Қориёқубов, Тамарахоним, Г. А аҳимова, Қсқон театри артистларидан М. Қслдошев, Л. Саримсоқова, С. Хсжаев, У. Абдуллаев, 1929 й. Ҳ. Аосирова, М. Азизова, Ш. А аҳимова каби санъаткорлар келиб қсшилади. К. Яшин адабий смакдош, Т. Жалилов мусиқа раҳбари стиб тайинланади. «Ҳалима» (F. Зафарий), «Лайли ва Мажнун» (Хуршид), «Аршин мол олон» (У. Ҳожибеков), «Икки бойга бир малай» (К. Гольдони), «Ҳужум» (В. Ян), «Маликаи Турандот» (К. Гояяи) каби спектакллар труппанинг профессионал саҳна маҳорати ошишида, сз ижодий қиёфасига сга бслишида муҳим роль сйнади. 1931 й.да театрга Й. Охунбобоев номидаги Иккинчи сзбек давлат драма театри номи берилди. Театрнинг 30-й.лардаги ижодий ривожида бадиий раҳбар И. Каримов, директор М. Қориёқубов, мусиқа раҳбари Т. Жалилов, адабий смакдош С. Абдулла, реж. А . Султоновлар фаолисти алоҳида сътиборга молик бслди. Бош ролларни сйнаган А. Бакиров, Ҳ. Аминова («Аомус ва мухаббат», «Макр ва муҳаббат»да Ғулом, Онахон, Фердинанд, Луиза), А. Исматов («А устам»да А устам), Ш. А аҳимова, М. Юнусов, А. Иброҳимов («Ойхон», «Гулсара»да) ва б. йирик драма актерлари сифатида ижод стдилар. 1937 й. Исҳоқ қори Каримов, А . Султонов, С. Сайфий, А . А аҳимий халқ душмани сифатида қораланиб, ҳибсга олиндилар ва 1939 й.га қадар биронта ҳам спектакль қсйилмади. 1940 й. В. Азимов саҳнага қсйган «Тоҳир ва Зуҳра» спектакли театр ҳаётида снги босқичга айланди. У. Шекспирнинг «А омео ва Жульетта» фожиасининг илк бор А.т.да қсйилиши театрнинг улкан имконистларга сга сканлигини ксрсатди. «Шоҳи ссзана» (А. Қаххор), «Юрак сирлари» (Б. А аҳмонов), «Аурхон», «А авшан ва Зулхумор» (К. Яшин), «Қароқчилар» (Ф. Шиллер), «Чин мухаббат» (О. Ақубов), «Алишер Аавоий» (Уйғун, И. Султон), «Холисхон» (Ҳамза) каби спектакллар снлаб истеъдодли актёрлар етишиб чиқишида сзига хос мактаб бслди. А. Аминова, М. Убайдумаева, 60— 70-й.ларда Ҳ. Охунова, У. Ауралиев, Ҳ. Олимжонов, С. Улуғов, М. Қодиров, М. Бойматова ва б. актёрларнинг театрга келиб қсшилиши репертуарнинг бойишига, жаҳон драматургиссининг йирик намуналарига срин беришга имкон сратди. «Қирол Лир», «А ичард III» (У. Шекспир), «Меҳробдан чаён» (А. Қодирий), «Сув келтирган азиз» (А. Сафаров), «Юракдаги тош» (3. Муҳиддинов), «Она қизим» (Шуҳрат), «Бобур» (3. Муҳиддинов), «Бой ила хизматчи» (Ҳамза), «Фарғона тонг отгунча» (М. Исмоилий), «Тошболта ошиқ» (Ҳ. Ғулом), «Темир хотин» (Ш. Бошбеков), «Аодира» (Ҳ. А аззоқов), «Чорраҳа» (А. Жаббор), «Алла» (Т. Минуллин), «Зебуннисо» (Уйғун) ва б. театрда қсйилган снг схши спектакллардир. Театрда А. Аминова, Ҳ. Олимжонов, О. Саидбурҳонов, F. Ҳожиқулов, М. Бойматова, А. Ҳакимова, М. Йслдошева, С. Умаров, О. Махмудова, X. Солиев, X. Юнусов, Ш. То-жибоева каби санъаткорлар фаолист ксрсатмоқдалар. Театрнинг бош режиссёри ва бадиий раҳбари — Толибжон Ҳамидов (1997).
Сотимбой Турсунбоев.

Ўзбекистон Миллий А­няиклопедисси

Qayd etilgan


muxbir  20 Iyul 2009, 08:34:13

ААДИЖОА ТИББИАТ ИАСТИТУТИ — умумий амалиёт врачи ва врач-педиатрлар тайёрлайдиган олий сқув юрти. 1955 й.да ташкил стилган. Ин-тда даволаш, педиатрис ва врачлар малакасини ошириш ф-тлари, 55 кафедра, олий малакали ҳамширалар тайёрлаш бслими, тайёрлов бслими, лияей-интернат, аспирантура ва докторантура, марказий и.т. лабораторисси, клиник лаб.лар, сқув музейлари, кутубхоналар (332 минг дан зиёд асар) мавжуд. Ин-тда 2150 талаба сқийди; 375 сқитувчи (49 фан д-ри, проф., 184 фан номзоди, дояент) дарс беради; 4 Ўзбекистонда хизмат ксрсатган фан арбоби (И.Ю. Ибодов, Ҳ.Қ. Салоҳиддинов, Г.Ф. Коротько, СЮ. Турсунов) фаолист ксрсатади. Ин-т ташкил топгандан буён 22569 олий маълумотли врач, 107 фан д-ри, 502 фан номзоди тайёрланди, 8800 олий маълумотли врач малакасини оширди (2000).
Ин-т қошида 1971 й.да проф. Ю.О. Отабеков номидаги клиник касалхона (746 сринли) ташкил стилган. Касалхонада замонавий диагностик ва тиб-бий аппаратуралар б-н жиҳозланган 41 та бслимда 1062 малакали мутахассис ва ходим меҳнат қилади (2000). Техник ахборот б-н таъминлаш бслимида сқув-методик қслланмалар, илмий ва маъруза матнлари тспламлари чоп стилади. Ин-т «Тиббиёт гулшани» газ. нашрига сга. Ин-т негизида республика лимфологис ва вертебрологис илмий марказлари, ички касалликлар бсйича ихтисослашган кенгаш ташкил стилган. Ин-т 2000 й.да снги бинога ксчиб стди.

Ўзбекистон Миллий А­няиклопедисси

Qayd etilgan


muxbir  20 Iyul 2009, 08:34:40

ААДИЖОА ТИЛЛАА  ЛЕДАГОГИКА ИАСТИТУТИ, Чслпон номидаги Андижон давлат педагогика институти — филолог педагог-мутахассислар тайёрлашга ихтисослашган олий сқув юрти. Андижон ш.да. Чслпоннинг 100 йиллиги муносабати б-н 1997 й.да ин-тга унинг номи берилди. Андижон педагогика ин-ти рус тили ва адабиёти ҳамда чет тиллар ф-ти асосида 1966 й. ташкил стилган. Ин-тда 3 та — инглиз тили, роман-герман тиллари, тиллар ф-ти ва 16 кафедра бор. Бундан ташқари замонавий ахборот маркази, 3 компьютер синфи, 2 лаб., 250 мингдан зиёд китоб жамғармасига сга кутубхона, 200 сринли қироатхона. 16 фан кабинетлари, спорт зали, сузиш ҳавзаси мавжуд. 1999/2000 сқув йилида 1345 талаба таҳсил олди; 205 сқитувчи (шу жумладан, 6 фан д-ри, 49 фан номзоди) ишлади. Ин-т таркибида 200 сқувчига сга бслган лияей, мактабгача тарбис муассасалари учун инглиз тили бсйича мураббий-трейнери ҳамда таржимон мутахассислиги берувчи икки йиллик педагогик касб курслари фаолист ксрсатади (2000).

Ўзбекистон Миллий А­няиклопедисси

Qayd etilgan


muxbir  20 Iyul 2009, 08:35:04

ААДИЖОА «ТОЖМЕТАЛЛ» АКА¦ИЯДОА ЛИК ЖАМИЯТИ - пахта тозалаш саноати машинасозлиги корхонаси. Андижон ш.да жойлашган. «Ўзмашсаноат» уюшмаси таркибига киради. 1992 й.да «Коммунар» механика з-ди тарзида ташкил стилган. 1997 й. окт.дан ҳозирги номда ва очиқ турдаги акяисдорлик жамисти. Лахта тозалаш з-длари учун технологик жиҳозлар ва машиналар (бунт бузгичлар, тола тозалаш машиналари, линтерлар, чигитдан толани ажратадиган (жин) машиналари учун арралар, саноат вентилсторлари), асбоб-ускуналар, сҳтиёт қисмлар, халқ истеъмоли товарлари ишлаб чикаради. Корхонада ишлаб чиқариладиган технологик линислар ва б. маҳсулотлар МДҲдаги пахтакор мамлакатларга скспорт қилинади.

Ўзбекистон Миллий А­няиклопедисси

Qayd etilgan


muxbir  20 Iyul 2009, 08:35:32

ААДИЖОА УАИВЕА СИТЕТИ, Заҳириддин Муҳаммад Бобур номидаги Андижон давлат университети — илмий ва педагог кадрлар тайёрлайдиган олий сқув юрти. Ўзбекистон А еспубликаси Лрезиденти фармонига асосан 1992 й. 15 мартда Андижон пед. институти (1936 й. асос солинган) негизида Андижон ш.да ташкил стилган. 1990 й. 19 апр.да Заҳириддин Муҳаммад Бобур номи берилган.
Ун-тда 11 ф-т (мат., физика, кимё, биол., тарих, пед., филол., жисмоний маданист, ҳуқуқ-иқтисод, сиртқи таълим ва малака ошириш), 31 кафедра, 31 сқув ва 10 илмий лаб., 4 компьютер синфлари, расадхона бор. Халқаро интернет тармоғига сга кутубхонада 300335 асар сақланади (2000). Ун-т қошида академиклияей ва лияей-интернат мавжуд. Ун-тда 18 ихтисослик (мат., тадбиқий мат. ва информатика, физика, касб таълими, биол., кимё, геогр., скологис, сзбек филол.си, тарих, ҳуқуқшунослик, иқтисодчи-педагог, жисмоний тарбис, чизмачилик, тасвирий ва амалий санъат, бошланғич таълим ва тарбисвий иш, мусиқачи-педагог, пед. ва психологис, мактабгача ва оилавий таълим) бсйича мутахассислар тайёрланади. Ун-тда магистратура, аспирантура (сзбек тили, ватан тарихи, сримстказгичлар физикаси, биокимё, фалсафа, замонавий ва миллий адабиёт), докторантура (сзбек тили, ватан тарихи, срим стказгичлар физикаси), сримстказгичлар физикаси бсйича ихтисослаштирилган илмий кенгаш фаолист ксрсатади. 1999/2000 сқув йилида 3100 талаба таълим олди; 297 сқитувчи, жумладан 22 фан д-ри ва проф., 104 фан номзоди ва дояент ишлади. Ун-т фаолисти С.З. Зайнобиддинов, А.Қ. Қосимов, F.X. Абдуллаев, А.А. Абдуллаев, А .Т. Шамсутдинов, Г.К. Дубовский, Ҳ. А аззоқов, И. Лслатов, А. Аурмонов, 3. Қутибоев, Қ. Ларпиев, С.А. Воҳидова каби проф.-сқитувчилар номи б-н боғлиқ. Ун-тнинг «Ҳумо» ашула ва рақс ансамбли, кичик босмахонаси, «Андижон университети» ксп нусхали газ., спорт мажмуи мавжуд. Жисмоний тарбис ф-ти талабаларидан 82 таси мамлакат терма жамоаси аъзолари. 1 таси бокс бсйича жаҳон ва олимпиада чемпиони (М. Абдуллаев), 1 таси жаҳон чемпиони (Ў. Ҳайдаров), 1 таси олимпиада сйинлари бронза медали совриндори (С. Михайлов) (2000).
Ун-тда Фан-техника давлат қсмитасининг грантлари, «Сорос» ва б. жамғармалар б-н ҳамкорлик натижасида ҳар йили 5 млн. ссмлик иш бажарилган. 2000 й.гача ун-тда 30 мингдан зиёд мутахассис тайёрланди.

Ўзбекистон Миллий А­няиклопедисси

Qayd etilgan


muxbir  20 Iyul 2009, 08:35:59

ААДИЖОА ҚИШЛОҚ ХЎЖАЛИГИ ИАСТИТУТИ — қ.х. мутахассислари тайёрлайдиган олий сқув юрти. Андижон туманининг Куйганёр шаҳарчасида жойлашган. Ин-т 1964 й.да Тошкент ирригаяис ва қ.х.ни механизаяислаш инженерлари ин-ти бслими асосида барпо стилган Андижон пахтачилик ин-ти негизида 1992 й. 28 февр.да ташкил стилган. Ин-т таркибида агрономис, агроинженерлик, иқтисодиёт, сиртқи ва малака ошириш ф-тлари ва 21 кафедра мавжуд бслиб, 10 таълим йсналиши бсйича бакалаврлар тайёрланади. Булар — агрономис, мева-сабзавотчилик ва токчилик, ссимликларни ҳимос қилиш, ипакчилик, зоотехнис, агроинженерлик, сув хсжалиги ва мелиораяис, иқтисодиёт, бухгалтерис ҳисоби ва аудит, агроинженерлик бсйича касбий педагогик тайёргарлик таълим йсналишларидир. Ин-т қошида академик лияей, лияей-интернат ва сқув-илмий и.ч. хсжалиги фаолист ксрсатади (2000).
1999/2000 сқув йилида ин-тда 3 минг атрофида талаба сқиди; 200 проф.-сқитувчи, жумладан 1 акад., 7 фан д-ри, проф., 100 дан ортиқ фан номзоди, дояент ишлади. Ин-т ташкил стилгандан бери 12 мингдан ортиқ мутахассис тайёрлади; 4 минг раҳбар кадрлар ва мутахассислар қайта тайёрланди (2000). Ин-т олимлари томонидан дарслик, сқув қслланма, илмий-методик тспламлар нашр стилади.
Ин-т олимлари хорижий мамлакатларнинг нуфузли олий сқув юртлари б-н сқув жараёнини такомиллаштириш ва и.т. ишларни ҳамкорликда олиб бориш борасида алоқалар срнатган. Жумладан Шотландис қ.х. коллежи ва TEMRUS-DESPES лойиҳаси бсйича Аидерландиснинг Вагениген ун-ти б-н ҳамкорлик қилади; шунингдек Тошкент ирригаяис ва қ.х.ни механизаяислаш инженерлари ин-ти олимлари б-н ҳамкорликда BASIS лойиҳасида ҳам иштирок стади.

Ўзбекистон Миллий А­няиклопедисси

Qayd etilgan


muxbir  20 Iyul 2009, 08:36:23

ААДИЖОА ҚЎҒИА ЧОҚ ТЕАТА И, Андижон вилост «Лола» қсғирчоқ театри — болалар театри. 1968 й. апр.да А еспублика давлат қсғирчоқ театри кршидаги студис битирувчилари асосида ташкил бслган. Театр сзбек ва рус гуруҳидан иборат. Театр қисқа вақт ичида сз ижодий йсли ва услубига сга бслди. «Шавкатнинг саргузаштлари», «Буюк қурбақача», «Малахит қутича», «Алпомиш», «Тошкент— 66» каби спектакллар саҳналаштирилди. Театр саҳнасидан «Устабилармон Тимчо», «Шоҳ ва тегирмончи», «Қувноқ хсрозчалар» каби чет сл асарлари срин олди. 80-й.лар театр болаларни дсстликка, ҳалолликка, ватанпарварликка ундовчи асарларни саҳналаштирди. «Баҳромнинг мероси», «Ўткир шохли буқача», «Дсст бола ва сз бола», «Шаҳзод ва Қундуз», «Олтин жсжача» ва б. шулар жумласидан. «Мен снди каттаман», «Алдоқчи қарға», «Котик ва Мотик», «Шоҳ лайлак» кабилар ҳам театрнинг снг схши спектаклларидан. Ўзбекистонда хизмат ксрсатган артистлар Б. Жабборов, Л. Айсина, артистлардан М. Йслдошева, Л. Аикольскас, 3. Мамасиддиқов, Ф. Сайисломова, А. Чсққиев каби актёрлар ижод қилмоқдалар. «Олтин дельфин» халқаро фестивалида театр бронза медали совриндори бслган (Варна, 1981). Театрнинг бадиий раҳбари — Б. Жабборов (1997).

Ўзбекистон Миллий А­няиклопедисси

Qayd etilgan