Ассаламу алайкум ва роҳматуллоҳи ва баракатуҳу!
А аҳмати ғазабидан устун Меҳрибон Аллоҳнинг шомил иродаси ила ушбу ҳарфларни термоқдаман! Яхши нист, сзгу истак, хушкайфист ҳукмрон бир паллада сизларга ушбу блогни очишдан мақсадни англатсам! А­нг аввал, ёзган ҳар бир ссзимизни сқувчиларимизга манфаат бслишини Ҳақ Таолодан илтижо ила ссрайман. Бу ерда битилажак фикрлар, мақолалар, турли ёзувлардан гсзал ибрат олиб, шунчаки вақтинчилик таъсирланиб кетмасдан, олинган ибратлардан Жаннат томон йслни очиб борсак дейман! Ҳар бир кишига ҳидостни фақат Қодир Аллоҳ бера олади.  Истагимиз сса шу форумда қатнашиб, ҳидост топаётганларга Ҳақ Таоло бизни ҳам сабабчилардан қилиб қсйса. Ҳидост топганларни сса снглиш йслга кирмасликларига хиссамиз қсшилиб турса! Охир бориб, барчамиз Аллоҳнинг розилигин топиб, остидан анҳорлар оқиб турувчи ссриларда А асулуллоҳ билан аҳли форумлар биргаликда суҳбат қурсак!!! Ана шунда бизга Аллоҳнинг А асули "Сизларни бир-бирларингизга бслган муҳаббатингиз, бир-бирларингиздан ибратланишингиз, бир-бирларингизни ҳимоссиз қолдирмаслигингиз, биродарчилигингиз бу ерга келтирди" деган муборак овозларини сшитиб, масрур ҳолимизда Аллоҳга ҳамдлар айтсак!
Муҳтарам аҳли форум биродарлар, сизлар билан жаннатда бирга бслмоқ истадим!!! Ва ана шу истакларим рсёби учун ибрат олиб, ибрат бслиб, фикр сшитиб, кснгил олиб, кснгил бериш мақсадинда бу блогни очдим!
Барчангизнинг ҳар бир динимиз таълимотига зид бслмаган чиқишларингизни мамнунист ила қабул қилгаймиз, ИншаАллоҳ!

Мактабда сқиб, аста-секин атроф-муҳит ҳақида тушунчаларим кенгайиб борар скан, бир кун келиб "ерда биринчи одам қандай пайдо бслган скан ёки бирданига кспгина одамлар пайдо бслганмикан" деган фикр калламга келиб қолди! Ҳайрон бслманг, "ота-онаси айтмаганмикин" деб. Ота-онамиз бизга бу ҳақда сртароқ айтишганми, ёки сша пайт шу хабарни тслиқ таҳлил қилиб, ақидага айлантириб оладиган ёшда бслмаганимиз учунми схши тушунмаган сканмиз! Ва сна отамиздан қайта ссрадик! Отамизнинг юзларида табассум балқиди! Мен бу ширин жилмайишнинг моҳистини сқинда англадим. Бу ҳақда кейинроқ! Хуллас, падари бузрукворнинг бу галги оҳиста тушунтиришларидан бир нималарни англадик. Аниқроғи, Ерда биринчи Одамни Аллоҳ тупроқдан сратганини онгимизга  сингдирдик. Тсғрисини айтишим керак, гар сшанда бунга ақлим ҳали тслиқ етмасада, аммо отамизнинг ишонч билан гапиришлари ва ҳамда ҳозир "сиз шунга ишониб тураверинг кейин сзингиз ҳам аниқ билиб оласиз" деган гаплари бизга Одам Ато ҳақидаги илк таълимотлар сди!
Бу ҳақда отамиздан ссраганимизда хурсанд бслганликларининг сабаби, бизнинг онгимизга хаёлпараст Дарвин таълимотлари тиқиштирилмасидан аввалроқ савол берганимиз скан! Ва, ҳамда Одам алайҳиссаломни танишни бошламоқ, сзлигини танишни бошлашни биринчи қадами сабабидан скан!
Ўз ақлимиз билан бир-икки нарсаларни мушоҳада қиладиган ёшга йетиб, тушундимки, сзликни англашнинг биринчи босқичи мактаб ва олийгохларда психологис каби фанлардан сқитиладиган олди-қочдилар смас, балким инсонистнинг отаси қандай сралганини билишдан бошланар скан!
 Валлоҳу аълам.

Дунёнинг сралиши, турли воқеликлар, атроф-муҳит, бахайбат тоғликлар, ой ва юлдузларнинг ҳаракати ва сна шунга схшаш бир қанча ҳодисаларга Аллоҳ Ҳақ Таолонинг: " أَفَلَمْ يَنظُرُوا إِلَى السَّمَاء فَوْقَهُمْ كَيْفَ بَنَيْنَاهَا وَزَيَّنَّاهَا وَمَا لَهَا مِن فُرُوجٍ   

  Устиларидаги осмонга назар солмайдиларми? Уни қандай бино қилибмиз, зийнатлабмиз ва унинг тешиклари ҳам йсқ?!
Қоф сураси, 6-остидаги хитобни сқиб, назар соладиган бслиб қолдим! Ксраманки ҳар қадам мсъжиза! Ҳар бир жисм мсъжиза, ҳар бир шакл мсъжиза, ҳар бир маҳлуқ мсъжиза, осмон мсъжиза, ер мсъжиза!!! Ҳар соат, ҳар дақиқа, ҳар он мсъжиза!
Фақат, буни ҳис қилмоқ учун Аллоҳнинг мсъжизавий китобидаги ожиз қолдирувчи каломларини сқиб, уқиб тафаккур стмоқ лозим! Ғайримусулмонлар нималардандир ҳузур, романтика ахтарадилар!
Ўзини таниган мсминлар учун сса ҳар он ҳузур!
Ажойиб! Ажойиб! Аллоҳнинг атига бир қаторнинг маълум қисмига жойланадиган каломини таърифлаш чун ёзиб тугатиб бслмайдиган китоблар битса бслади! Субҳаналлоҳ! Бу не холки, бизлар буни хис стмасак! Келинг, азизларим назар солайлик, осмонни қандай бино қилиб қсйилганига, тоғларни жойлаб қсйилганига ва ибрат олиб, Аллоҳнинг қудратин ҳис стиб, У Буюк зотнинг тоатида бардавом бслиб, А озилигин топиб, Жаннатида А асули ила ҳамроҳ бслайлик!!!

 Ассаламу алайкум!
Манфаатидан умидвор бслиб бу ерга Имом Бухорийнинг сийратлари хақидаги ишонарли маълумотларни жойласпман!


...Ушбу сарлавҳа остида имом Бухорийнинг исмлари, насаблари, туғилишлари, катта лари, жисмоний ва аҳлоқий сифатлари, илм йслидаги саъй-ҳаракатлари, Аллоҳ Таолога боғланишлари, заковатлари, қобилистлари, ишни схши қилишлари, устозлари, шогирдлари, ёзган китоблари каби бир қанча мавзулар билан танишиб чиқишга ҳаракат қиламиз!
Исмлари, насаблари ва туғилишлари
Имом Бухорийнинг тслиқ исмлари Абу Абдуллоҳ Муҳаммад ибн Абул Ҳасан Исмоил ибн иброҳим ибн Иброҳим ибн ал Мсғийра ибн Бардизба Жсъфий Бухорийдир.
Бардизба мажусий бслган. Аммо Мсғийра ибн Бардизба сз вақтида Бухоронинг волийи бслган ва Ямон Жсъфийнинг қслида мусулмон бслган. Ўша пайтларда бировнинг исломга киришига сабаб бслган одамга нисбат берилиши одат бслган. Шунга биноан Имом Бухорийлар оиласига "œЖсъфий" нисбати берилиб қолган. Бошқача қилиб айтганда, Жсъфий сабабидан мусулмон бслганлар, дегани.
 Имом Бухорийнинг оталари Исмоил инб Иброҳимнинг кунсси Абул Хасан бслиб, у парҳезкор уламолардан сди. Унинг ҳақида Имом Бухорийнинг сзлари "œТарихул Кабийр" китобида "œУ Ҳаммод ибн Зайдни ксрган ва ибн Муборак билан икки қсллаб ксришган сди", деб ёзганлар.
 У Молик ибн Анасдан дарс олган, Солиҳ ибн Муборак, Абу Муовис ва бошқалардан ривост қилган шахсдир.
 Исмоил ибн Иброҳим Аҳмад ибн Ҳафс, Яҳё ибн Жаъфар Лойкандий ва бошқаларга устоз бслган.
 Унинг шогирди Аҳмад ибн Ҳафс: "œЎлими олдидан ҳузурига кирсам, ҳамма молимнинг ичида бирор дирҳам шубҳалиси борлигини билмайман, деди. Ўша пайт сзимга-сзим арзимас бслиб ксриндим", деб ривост қилади.
 Имом Бухорий илмли, аҳли фазл ва Солиҳ оилада жумъа намозидан кейин, ҳижрий 194 йилнинг, Шаввол ойидан сн уч кеча қолганда, Бухоро шаҳрида дунёга келдилар.
 У киши кичик пайтларида оталари вафот стиб, етим қолдилар ва акалари Аҳмад билан оналари тарбиссида ссдилар.


Имом Бухорийнинг болалик йиллари асосан илм талабида стди, десак, муболаға қилмаган бсламиз.
Хатиб сз санади ила қилган ривостда Абу Жаъфар Муҳаммад ибн Абу Хотим Варроқ қсйидагиларни айтади:
"Мен Абу Абдулуллоҳ Муҳаммад ибн Исмоил Бухорийга: "Хадис талаб қилишни бошлашинг қандай бслган?"-дедим.
"Куттоб - бошланғич таълимдалигимдаёқ ҳадис ёд олишга илҳомлантирилдим",-деди.
"Ўшанда ёшинг нечада сди?"- дедим.
"Ўн ёш ёки ундан озроқ. Ўн ёшдан стганимдан кейин куттобдан чиқиб, Дохилий ва бошқалардан дарс олдим. У бир куни одмларга дарс бера туриб, "Суфён Абу Зубайрдан, у Иброҳимдан",-деди.
Мен унга"
"А­й Абу Фулон! Абу Зубайр Иброҳимдан ривост қилмаган"-дедим.
У мени жеркиб ташлади. Мен унга:
"Агар ҳузурингда бслса, асл нусҳага қара",- дедим.
У мендан қаламни олиб ёзганини тсғрилаб олди ва "А ост айтасан",- деди".
Баъзи асхоблари ундан "Ўша Дохилийга сътироз билдирган пайтингда ёшинг қанча сди?"- деб ссрашди.
"Ўн бирда сдим. Ўн олти ёшга етганимда Ибн Муборак ва Ваъкийнинг китобларини ёд олдим ва уларнинг каломларини билдим. Кейин сса, акам Аҳмад ва онам билан бирга Маккага бордим. Ҳаж қилиб бслганимиздан кейин акам Аҳмад онамни олиб ортга қайтди. Мен хадис срганиш учун қолдим.

Имом Бухорий раҳматуллоҳи алайҳи талаби илмни сз ватанлари Бухорада бошлаганлар. Бошланғич илмлардан таҳсил олиб бслганларидан кейин ҳижрий 205-санада хадисдан дарс олишни бошладилар.
Имом Заҳабий ва бошқа тарихчилар айтишади: "œУ кишининг хадис сшитишни бошлашлари икки юз бешинчи йилда бслди. Ўз юртида замонасининг ксплаб улуғларидан хадис сшитиб бслгандан кейин 213-йилда онаси ва акаси билан Байтуллоҳни ҳаж қилиш учун йслга чиқди. Акаси Бухорога қайтди. Аммо у Маккада қолишни афзал ксрди. Макка Ҳижоздаги снг муҳим илмий марказлардан бири сди".
Имом Бухорий у ерда сзлари излаб юрган нарсани топдилар. Гоҳида Мадинага ҳам бориб турар сдилар.
У киши Маккаи Мукаррамада баъзи китобларини таълийф қилдилар ва "œАл-жомеъ ас-саҳиҳ" ва унинг таржималарига асос солдилар.
Имом Бухорий сзлари айтадилар:
"œЎн саккизга кирганимда "œҚазоёс-саҳобати ват-тобеъин" китобини таснийф қилдим. Кейин Ат-тарих ал-кабийр"ни. Бу Мадинада, Аабий алайҳиссаломнинг қабрлари ёнида бслди. Ойдийн тунларда ёзар сдим".
Имом Бухорий раҳматуллоҳи алайҳ сз хаётлари давомида ксп маротаба ва том маънода сермаҳсул сафарларда бслдилар. У киши сз замоналарида қарийб барча исломий мамлакатларга , баъзи бирларига сса бир неча маротабадан сафар қилдилар.
"œМен Сурис, Миср ва Арабистон срим оролларини икки дафъа зиёрат қилдим,- деб ёзади Имом Бухорий, - бир неча марта Басрада бслдим, олти йил Ҳижозда(Саудис Арабистони) сшадим, Куфа ва Боғдод шаҳарларида неча маротаба бслганимни сслай олмайман""¦

"¦Имом Бухорий бутун ҳаётларини хадис илмини мукаммал даражада срганиш ва жамлашга бахш стдилар. У киши асарларини, бу асарлар учун жамланган барча захираларни сз қсли билан битар, бу сингари ишларни ҳеч кимга ишонмасдилар.
Аксарист асарларини тунда қоғозга туширардилар. Жуда ёшликларидан Аллоҳ Таоло битмас туганмас ғайрат билан сарафроз стган Имом Бухорий тасаввурида срқ стган тоза фикрларни оқ қоғозга муҳрлаб қсйишдан ҳеч қачон сринган смаслар.
Муҳаммад ибн Абу Ҳотим Варроқ шундай сслайди:
"œАбу Абдуллоҳ билан сафарга чиқадиган бслсак, фақат қаттиқ совуқдагина бир уйда ётар сдик. Мен унинг бир кечада сн беш, йигирма марта туриб чақмоқни олиб чироқ ёқишини, сснгра хадисларни чиқариб, белгилаб, сна бошини ёстиққа қсйганини ксрар сдим".
Муҳаммад ибн Юсуф Фирабрий айтади:
"œБир кеча Муҳаммад ибн Исмоилнинг уйида қолдим. Унинг сша кеча сн саккиз марта туриб, ёдига тушган нарсаларни ёзиб қсйганини ҳисобладим".

Имом Бухорий озғин ва сртабсй киши бслганлар. У киши дунёдан зоҳид бслиб стганлар. Оталаридан сзларига қолган ксп миқдордаги молни садақа қилар сдилар.
Имом Бухорий рахматуллохи алайҳ жуда оз таом ер сдилар. Баъзи вақтларда кунига икки ёки уч дона бодом еган кунлари ҳам бслган. У кишига бир марта бемор бслганларида сувлари табибларга ксрсатилган. Шунда улар: бу сув баъзи насаро роҳибларининг сувига схшайди. Улар, одатда, таом емайди, дейишган. Имом Бухорий: тсғри айтишди, деганлар.
 Имом Бухорий рахматуллохи алайҳ сзлари айтадилар:
"œҒийбат ҳаромлигин билганимдан буён бирор кишини ғийбат қилганим йсқ".
Имом Бухорий сз хоналарида сдилар. Жорис келиб, у ерга кирмоқчи бслди ва қоқилиб, у кишининг олдиларидаги сиёҳдонни тепиб юборди.
 "œБу қандай юриш?"- дедилар.
 "œЙсл бслмаса, қандай юрай?"- деди жорис.
У киши қслларини ёйиб"
 "œКетавет! Сени озод қилдим!?- дедилар.
 "œА Абу Абдуллоҳ! У сизнинг ғазабингисни чиқардими?"- дейилди.
 "œҚилган ишим ила нафсимни рози қилдим", - дедилар.
 Имом Бухорий рахматуллохи алайҳнинг варроқлари съни мирзалари ҳикос қилади:
 "œУнга отасидан жуда катта мол мерос қолган сди. Уни музорабага берар сди. Қарздор унинг 25 мингини бермай қсйди. Унга: "œВолийнинг мактубини олсанг, йрдам бслади", дейишди. "œМен улардан мактуб олсам, улар мендан таъмагир бслиб қоладилар. Дийнимни дунёга сотмайман", деди.
 Унга Абу Ҳафс берган юкни келтиришди. Кечқурун бир гуруҳ тожирлар келиб, унга беш минг дирҳам фойда беришини таклиф қилдилар. У: "œбу кеча бориб туринглар",- деди.
А­рталаб бошқа тожирлар келди ва Ўн минг дирҳам фойда беришни таклиф қилишди. У: мен кечқурун аввал келганларга беришни нист қилган сдим, нистимни бузишни истамайман, деди ва молни сшаларга берди.
 Имом Бухорий рахматуллохи алайхнинг варроқлари хикос қилади:
"œКспинча улов миниб, сқ отгани чиқиб турар сди. У кишига ҳамроҳ бслганим давомида сқлари мслжалга тегмай қолганини фақат икки марта ксрганман. Бошқа барчаси тегарди".
Фирабрда турганимизда, бир куни сқ отгани чиқдик. Бандаргоҳга олиб борадиган йслга чиқдик ва сқ ота бошладик. Абу Абдуллоҳнинг сқларидан бири анҳор устидаги ксприкнинг арқонига тегди. Арқон ёрилди. У буни ксриб, уловидан тушди. Ўқни арқондан чиқариб олди. Ўқ отишдан тсхтади ва:
  "Қайтинглар",- деди.
Биз қайтдик. Шунда у менга:
 "А Абу Жаъфар! Сенга хожатим бор", - деди.
"œХсп!"- дедим.
 "œКсприк сгасининг олдига борасан! Биз арқонга зарар еткиздик. Бизга унинг срнига бошқасини тортишга ёки қийматини тслашга ижозат беришингни ва бизни қилган нарсамиз учун кечиришингни ссраймиз", дейсан"- деди.
Ксприкнинг сгаси Хумайд ибн Ахзар деган одам сди. У менга:
 "œАбу Абдуллоҳга салом айт ва унга: "œСенинг қилган ишингни кечирдим. Барча мулким сенга фидо бслсин", деганимни айт", - деди.
Мен унга бор гапни айтдим. Унинг юзи ёришиб кетди. Ксп хурсанд бслди. Ўша куни ғарийбларга беш юзта ҳадис сқиб берди ва уч юз дирҳам садақа қилди.
Имом Бухорий Аллоҳ Таолонинг муқарраб бандаларидан бслиб, ихлос, садоқат ва ибодатда мисли йсқ кишилардан сдилар.
 Имом Бухорийнинг ибодатлари ҳақида "œТарихи Боғдод" ва бошқа китобларда қсйидаги маълумотлар келтирилган:
"œА амазон ойининг биринчи кечаси бслганда имом Бухорийнинг хузурларига асхоблари жамланар ва у киши ҳар ракаатга 20 остдан қсшиб сқиб хатм қилар сди. Саҳар пайтида сса, Қуръоннинг учдан биридан срмигача сқиб, учинчи кечанинг саҳарида хатм қилар сди". Бир куни у киши намоз сқиётганида ари 17 марта чақди. Аамозни сқиб бслиб: "œҚаранглар-чи намозимда менга озор берган нарса нима скан?"- деди.
Қарасалар бир ари 17 марта чақиб шишириб юборган скан. Аамозни бузмапти".
 Имом Бухорийнинг сафарларида кспинча бирга бслган Муҳаммад ибн Абу Хотим сслайди:
 "œУ киши саҳар чоғи 13 ракаат намоз сқир сди. Витрни бир ракаат қиларди. Ўзи турганда мени уйғотмас сди. Ўзингиз шунча оғирликни кстариб, мени нега уйғотмайсиз, десам, сен ёшсан уйқунгни бузмай дедим, дер сдилар".
Имом Бухорий Басрада беш йил сшаганлар. Ўша йиллари китоб ёзиш билан машғул бслишларига қарамай, ҳар йили ҳаж мавсуми келганда Маккага бориб ҳаж қилар ва қайтиб келиб, сна илмий ишларини давом сттирар сдилар.
 Имом Бухорий илмий ишларини афзал ибодатлардан деб билар сдилар. У киши сзларининг бош асарлари "œЖомеъус-саҳиҳ" китоблари ҳақида: "œУни сзим билан Аллоҳ азза жалланинг орасида ҳужжат қилдим", деганлар.
Бошқа илмий асарлари хақида сса: "œАллоҳ Таолодан бу таснийфотларни мусулмонлар  учун баракали қилишини умид қиламан ", деганлар.
 Имом Бухорий тоат-ибодатга тарғиб қилиш борасида: "œМусулмон инсон учун дуо қилса қабул бслмайдиган холатда юриш тсғри келмайди", деганлар.
 Имом Бухорий схши амалларни иложи борича кспроқ қилиш пайида бслар сдилар. У киши Бухоро сқинида бир работ қурганлар. Жуда ксп одам бу ишда у кишига ёрдамга келган. Шундай бслса ҳам, Бухорий сзлари ғишт ташиб ишлаганлар. Одамлар: "œА­й Абу Абдуллоҳ! Сиз овора бслманг",- дейишди.
 "œМана шу менга манфаат беради",- дедилар у киши.
 Имом Бухорийнинг ибодатлари ҳам, амаллари ҳам илмга асосланган бслар сди. Бир куни у киши Муҳаммад ибн Абу Хотим Варроққа: "œМен ақлимни таниганимдан буён бирор нарсани илмсиз қилган смасман", - деганлар.
Бу борада Имом Бухорийнинг таржимаи холлари хақида маълумот берган "œТарихи Боғдод", "œТахзийбул Асмаа" каби китобларда Муҳаммад ибн Абу Хотим Варроқдан қсйидаги ривост келтирилади:
"œУ киши бир кун Имом Бухорийнинг чалқанча тушиб ётганларини ксрди. Улар сшанда Фирабрда сдилар. Тафсир китоби таснийф қилинаётган сди. Имом Бухорий сша кун жуда ксп хадисларни чиқариб қаттиқ чарчаган сди. Варроқ у кишига:
  "œА­й, Абу Абдуллоҳ! Бир куни "œМен ақлимни таниганимдан буён бирор нарсани илмсиз қилган смасман", деганингизни сшитган сдим. Ушбу чалқанча ётишда қайси илм бор?"- деди.
 "œБугун сзимизни қаттиқ чарчатдик. Бу сарҳадлардан биридир. Душманлардан бирор иш содир бслмасин деб қсрқдим. Бир оз дам олиб, тайёргарлик ксрай дедим. Агар душман бизни ғафлатда қолдирмоқчи бслса, тезда ҳаракатга тушамиз",- деди имом Бухорий.
   

 Аллоҳ Таоло имом Бухорийга сткир заковат, кучли ёд олиш ва барча ишларни схшилаб қилиш қобилистини берган сди. ушбу илоҳий неъматларнинг аломатлари у кишининг кичиклик чоғлариданоқ ксзга ташлана бошлаган сди. Ўн бир ёшли бола бсла туриб сз устозлари Дохилийнинг хатосини тузатишлари бунга далилдир.
Отасининг дарсхонасида Абу Ҳафс Аҳмад ибн Ҳафсдан Суфённинг "Жомеъ" китобини тинглар сди. Абу Ҳафс бир харфда хато қилган сди, у қайтарди. Иккинчи марта хато қилган сди, у сна қайтарди. Учинчи марта хато қилган сди, сна қайтарди. У бир муддат сукут сақлаб турди-да:
"Бу ким?"- деди.
"Ибн Исмоил ибн Иброҳим ибн бардизба",- дейишди.
"Бунинг айтгани тсғри скан. А­слаб қолинглар! Албатта, бу бир куни одам бслади",- деди Абу Хафс.
"Тобақотуш-Шофеъийс" ва бошқа китобларда қсйидаги матн келтирилади.
"Салийм ибн Мужоҳид айтади:
"Муҳаммад ибн Салом Лойкандийнинг ҳузурида сдим. Бас, у менга:
"Агар аввалроқ келганингда етмиш минг хадисни ёд биладиган болачани ксрар сдинг",- деди.
Мен ортидан излаб бориб уни топдим ва:
"Етмиш минг хадисни ёддан биламан деган сенмисан",-дедим.
"Ҳа! Ундан ҳам ксп! Мен сенга саҳоба ва тобеинлардан хадис келтирадиган бслсам, албатта, улардан кспининг туғилган жойлари, вафотлари ва масканларини ҳам биламан. Саҳоба ва тобеинлардан бирор хадисни ривост қиладиган бслсам, албатта, унинг Аллоҳнинг китобидаги ва А асулуллоҳ соллаллоҳу алайхи васалламнинг суннатларидаги аслини ҳам ёдлаган бсламан",- деди у".
Имом Бухорий сн олти ёшида Ибн Муборак ва Вакийънинг китобларини ёдлаб бслган ва ахли райнинг каломини сгаллаган сдилар. Ўн саккиз ёшдан китоб таснийф қилишни бошладилар.
Ашлик чоғида имом Бухорий сз тенгдошлари ила Басра машойихлари дарсларига қатнашар ва уларни ёзиб олмас сди. Бир қанча кун шу тарзда стганидан кейин шериклари унга:
"Сен биз билан дарсга қатнашасан ва ёзиб олмайсан, бу қилмишингнинг маъноси нима",- дейишди.
Ўн олти кундан сснг уларга:
"Жуда гапни кспайтириб юбордингиз ва маҳкам туриб ҳам олдингиз. Азганларингизни менга сқиб беринглар-чи!",- деди.
Улар ёзганларини чиқаришган сди, сн беш мингдан зиёд ҳадис чиқди. У сшаларнинг ҳаммасини ёддан айтиб берди. Улар сса, у ёддан айтган нарсадан ёзгандарилаги хатоларини тсғрилаб олишда. Сснгра уларга қарата:
"Айтинг-чи?! Мен дарсга бехуда қатнашаётган ва кунларимни зое қилаётган сканман-ми?!" - деди.
Шунда унинг олдига биров туша олмаслигини билдилар.
"Таҳзийбул-калом" ва бошқа китобларда келтирилишича:
Машҳур олим Исҳоқ ибн А оҳавайҳ Бухорий таснийф қилган "Тарих" китобини Хуросон амири ҳамда катта олим Абдуллоҳ ибн Тоҳирнинг одига олиб кирган ва:
"А­й амир! Сенга сеҳрни ксрсатайми?!" - деган.
Абдуллоҳ ибн Тоҳир китобга назар солиб бслганидан кейин:
"Бунинг қандай таснийф қилинганига фаҳмим етмади", - деган.

 Ассаламу алайкум!
Имом Бухорий раҳматуллоҳи алайҳининг таржимаи холларига оид сна баъзи бир маълумотларни лозим бслганда киритишга қолдирайликда озгина иймонлашайлик!
Оммавий ахборот воситаларидаги ҳар кунлик снгиликлар, сшиттиришлар, турли чиқиш ва ксрсатувлардан биламизки, дунё атроф-мухит муҳофазаси(скологис) хақида ксп бонг урмоқда. Атроф-муҳитга турли зарарли микроблар тарқалишини олдини олиш, турли корхоналардан чиқадиган зарарли тутунларни камайтириш, сшаш жойларига чиқиндилар чиқармаслик ва сна шунга сҳшаш турли муаммолар ечими устида қанча-қанча олим-у, зиёлилар бош қотиришмоқда! Ва лекин натижа йсқ! А­нг қизиғи атроф-муҳит нега ифлосланаётганининг сабаблари маълум! Кимнидир ксча-ксйга ахлат ташлаши ва шу каби ишлар!
Табиат муҳофазасига софликни олиб кирмоқчи бслган "олим-у", "зиё"лиларга хитоб қилгим келади!!!
А­й инсон! Сен бутун дунё ксз снгида, бутун оламга "Одамлар! Ксчаларга ахлат улоқтиришни бас қилайлик" демасдан, аҳли аёлингга "хотин! сен зиёли одамнинг аҳлисси сифатида, кечки пайт жамист жойига ножсс нарсаларни ташламагин!" дес мурожаат қилмайсанми!"
Барча ташқи ифлосликларнинг ечими сзимизнинг маърифатимиз замирида, снг аввал сзимизнинг ичимизни тозалайлик! Ичимиз ёришмаса, ташимиз ёришади-ми!?
Ташқи табиатда скологис бор-у, инсон руҳистида скологис йсқми???
Аечук, Қуръонда тазкистун нафсга алоҳида чақирилди!
Аечук Аллоҳнинг А асули "Аллоҳ ташқи суратларингизга смас, қалбингизга боқади" деб хитоблар қилдилар???
Ташқи табиатнинг ифлосланишидан хавотир олаётган биродар! Сенга айтар ссзим барча муаммоларнинг ечими А уҳингни тарбис стмоққа қадалиб турибди! Қачонки,  ул руҳист скологисси мусаффо стилса, ана сша мусаффолик ташқарига чиқади.

Бу Аллоҳнинг ожиз бир қули Муҳаммад Соҳибнинг айрим жойлардан сқиб, срганиб билдирган ғариб фикрларидир! Яна Аллоҳ билгучидир!!!

HISOBI QILINADI

Hazrati Muso alayhissalom Janobi Haqqa bunday munojot qildi:
- Yo Rabbi! Do’stlaringdan birini menga ko’rsat.
Alloh Taolo Muso alayhissalomga:
- Yo Muso! Bu toqqa chiq, u yerda g’or bor, unda biro dam yashaydi. O’sha yerda yashaydigan odam mening do’stimdir, - deb buyurdi.
Hazrati Muso alayhissalom toqqa chiqdi, g’orga kirdi. Qarasa g’orda biro dam behold yotibdi, boshi ostida g’ishtdan yostiq, yonida sajjoda (joynamoz), yana to’ni bor. Boshqa hech narsa yo’q. Bir bechora yo’qsil"¦
Hazrati Muso alayhissalom:
- Yo Rabbiy! Sening do’sting shul zotmi? — dedi.
Janobi Haq:
- Yo Muso, izzatim, qudratim haqqi, ul odamni xirqasi (ustki kiyimi, to’n) va yostiq qilgan g’ishtning hisobini qilmagunicha jannatga qo’ymayman, - deya buyurdi.

Yusuf Tovasliyning "œHikmatlar xazinasi" kitobidan

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam marhamat qiladilar: "œAlloh yo’lida do’st bo’lganlarni jannat ahli ham ziyorat qiladi. Ular jannat ahliga quyosh kabi nur taratadi."Termiziy rivoyati