Assalomu alaykum!
Ba'zida matbuotda www.ziyouz.com portali haqida ham maqolalar chiqib qolmoqda 



"Kelajak ovozi" gazetasi, 2009 yil, yanvar.

"Ishonch" gazetasi, 2009 yil, iyul

Хакикатда схши сайт скан. Манга купинча сайтдаги адабиёт ва хикматлар тугрисидаги маълумотлар манзур булди.

"œJANNATMAKON" журналининг 2009 йил, октсбрь сони.
Интервьни Аазокат Азим тайёрлаган.

Давронбек ТОЖИАЛИЕВ
www.ziyouz.com портали асосчиси ва бош муҳаррири

Интернет мақолалари сркинроқ ёзилиши табиий.
Бироқ адабий тил меъёрларини бузиб, шева ва жаргонлардан фойдаланиш кишини ранжитади. Баъзи Интернет саҳифаларидаги суҳбатлар ҳеч қандай таҳрирсиз ҳавола стилспти, натижада, тушунарсиз, тсмтоқ услуб юзага келспти. Бу, аввало, тилимизнинг бузилишига олиб келса, иккинчи томондан, сқувчида интервью берувчи шахс ҳақида ёмон таассурот уйғотади. Барчаси сайт муҳаррирларининг ишига бслган муносабатидан далолатдир.

www.ziyouz.com сайти ва форумида имкон қадар адабий тил меъёрларини сақлашга ҳаракат қиламиз. Сичқончанинг снг тугмаси ёрдамида саҳифаларимиздаги хато ҳақида сайт маъмуристига хабар жснатиш хизматини йслга қсймоқчимиз. Форумимизда сса адабий тил қоидаларини қспол равишда бузган юзерлар аввал огоҳлантирилади, бу ҳолат сна такрорланса, унга маълум муддат форумда қатнашмаслик жазоси берилади. Шунингдек, администратор, модераторлар томонидан хатолар имкон қадар тсғриланади.

Интернет тили учун снг катта муаммолардан бири имло қоидаларига риос қилинмаслигидир. Кирилл алифбосидаги с, қ, ғ, ҳ ҳарфлари билан боғлиқ техник муаммо аллақачон бартараф стилган бслса-да, ҳамон бу ҳарфларга сътиборсиз мақолаларни учратамиз. Лотин алифбосидаги матнларда сса тутуқ белгиси ва апостроф билан боғлиқ чалкашликлар ксп учрайди.

Интернетдаги ютуқлар ҳақида гапирсак, снгилик тарқатувчи сайтлардан бири тилимиздаги интернаяионал ссзларнинг, назаримда, муқобилларини топишга муваффақ бслган. Масалан, жамлоқ - лагерь, маҳкама - суд, бслга - сектор, бслгинчи - сепаратист, учоқ -самолёт, гуржи - грузин, можар - венгер ва ҳоказо.

Қисқа хабарлар хизматидан ксп фойдаланаман.
Одатда, инсоннинг юзига айтиш қийин бслган мулоҳазаларни, табрик ва дил ссзларини, факт ва рақамлар ҳақидаги ссровни SMS орқали ёзиб юбориш осонроқ. Масалан, онамни схши ксришимни ҳар доим ҳам у кишининг сзларига айтолмаганим ҳолда, қисқа хабарлар хизмати орқали бу туйғумни мудом ифода стиб тураман. Унча сқин бслмаган танишларимга, доимо банд дсстларимга, аёл ҳамкасбларимга SMS ёзишни афзал ксраман.

Чеховнинг «Қисқалик - истеъдоднинг синглиси» приняипига амал қилган ҳолда SMS ёзаман. Ссзлар миқдорини камайтириб, қисқа ифодалар топишга ҳаракат қиламан. Жузъий қисқартиришлардан фойдаланмайман (масалан, ч ҳарфи срнига 4, ш ҳарфи срнига 4 дан фойдаланиш, б-н, к-к каби), стенографик слементларни ҳам қслламайман. SMSнинг қисқа, тушунарли ва таъсирли бслиши мен учун муҳим.

Оний Интернет алоқа воситалари орқали танишлар билан гаплашиб тураман. Вақтни тежаш мақсадида қуйидаги қисқартмалардан фойдаланаман: AA (ассалому алайкум), VAA (ваалайкум ассалом), MHK (мен  ҳозир  келаман),   MQB (менга қснғироқ бслспти), ? (тушунмадим, бу билан нима демоқчисиз?), !10m (10 минутга бандман), МSB (майли, соғ бслинг),  krk (керак),  hoz (мен ҳозир), tskr (ташаккур), xbr (ахборот, снгиликлар) ва ҳоказо. «Смайл»лар орқали баъзи ҳиссиётларни ифода стиш мумкин (хурсандлик, кулги, ним кулги, хафалик, йиғи"¦). SMS хабарида ҳам, оний Интернет алоқа воситаларида ҳам киши номларини қисқартирмайман. Исмларни қисқартириш бошқаларга ҳурматсизлик.

Чат ҳеч қачон жонли мулоқот срнини босолмайди. Унда суҳбатдошингизнинг на асл юзини ксрасиз, на мақсадини биласиз. Аотаниш кимсанинг сзини ҳар томонлама ақлли, одобли ксрсатиши, сзида йсқ хусусистларни виртуал оламда намоён стиши жуда осон. Шу боис ҳам ёшларнинг чатларга қизиқиши кундан-кун ссиб бормоқда. Одатда, чатларнинг 80-90 фоиз мавзуси танишувдан иборат. Қизиқувчан ссмирлар учун сса бу - кснгил очиш маскани. Чат мен учун бекорчилар мажлисидир. Кимдир ундан ҳам қандайдир маърифий фойда олса бслади, дейиши мумкин. Лекин мен бундай хулосага келганларни учратмадим. Чат - оний мулоқот тизими. Жиддий мулоҳазалар, фойдали суҳбатлар учун форумлар қсл келади.

Оригинал SMSларни хуш ксраман. Уларни бировга жснатиш ҳам, бировдан олиш ҳам бирдай мароқли. Масалан, мана бундай: «Muhabbati-la muhib ko‘nglingizni muazzamlik ichra munavvar, mukarramlik ichra muatta r manzillarga musofir o‘lmog‘ini muvaffaq aylasin!»

Ushbu intervyuni eng birinchilardan bo'lib ko'rgan insonlardan biri men bo'laman. Ux-xu, ux-xu (tomoq qiqirb qo'ydim)...

Ajoyib chiqibdi, bundayin muvaffaqiyatlardan juda ham xursandman. Marg'ilonda o'quvdim, xuddi o'zim jurnalga chiqqanday bo'ldim ("Muzeyga boruvdim, butun dunyoni ko'rganday bo'ldim" degan iboradan ko'chirma)

Ijodingizga baraka...

 
 Bundanda ziyoda qilsin Allohu Taolo Bundanda davomli qilsin InshaAllohu Rahmon amin.

АЙБ ФАҚАТ АШЛАА ДАМИ?

Ш.Ж.: - Ҳар замонга бир замон, дейдилар. Ғафур Ғуломнинг машҳур шеъридаги «Eтимлик нимадир бизлардан ссра"¦» сатрлари ёдингиздами? Бугун сизларнинг наздингиздаги қийинчиликлар 30-40 йил ва ундан олдинги даврдаги қийинчиликлар олдида нима бспти? Халқимиз узоқ йиллар слектр чироғисиз сшагани, снги пайдо бслган техникадан чексиз ҳайратга тушгани бизнинг ёдимиздан кстарилгани йсқ. Умуман, инсон зоти машаққат чеккандагина қслга киритган неъматнинг таъмини схшироқ ҳис қилади. Бундан уч йил муқаддам сғлим ишлаётган идора раҳбарларидан бир нарсани илтимос қилдим: менинг фарзандим ҳамма шарт-шароит муҳайё стилган пойтахтда смас, бу срдан анча узоқда, нисбатан қийинроқ шароитда ишласа дегандим. Ҳозир ҳам у бошқа вилостда ижарадаги уйда туриб ишлайди. Аолигани сайин ичимда мамнун бсламан. Ахир шундай ноқулай шароитлардагина одам ҳаётнинг қадрига стади. Амалда бунинг тескарисини ҳам ксрганмиз. Фарзандига барча «комфорт»ларни сунъий равишда сратиб берадиган меҳрибонлар қанча"¦

Б.Ғ.: - Аммо ёшлар орасида ҳеч нарсага қарамай, таъбир жоиз бслса, «ёриб чиқаётганлар» ҳам борлигини тан олсангиз керак. Улар спорт, санъат, илм-фан соҳасида илгари сгалланмаган марраларни забт стмоқда. Ва бу ёшлар мумтоз қсшиқларимизни ҳам, миллий сзбек адабиётини ҳам, замонавий фанларни ҳам, интернет технологисларини ҳам схши билади. Битта мисол келтираман. Давронбек Тожиалиев исмли бир талаба ташкил қилган www.ziyo-uz.narod.ru интернет-сайти бор. Бугунга келиб кирувчилар сони 27 минг 800 нафарга стган бу сайтга Умар Ҳайём, Ҳофиз Шерозий, Абдулла Орипов, А­ркин Воҳидов, Шавкат А аҳмон каби шоирларнинг барча шеърлари, мумтоз адабиётимиз намосндаларининг шоҳ асарлари слектрон ксринишда киритилган. Сайтдаги миллий маънавистга бағишланган форум саҳифаларда сса ҳар куни 200 дан зиёд ёшлар қатнашади.

Ш.Ж.: - Сиз келтирган мисолдан шу пайтгача бехабар сканман. Албатта, бундай ҳоллар ҳар бир юртдошимизни қувонтиради. Лекин, таассуфки, бунақа ижобий мисоллар оммавий тарзда учрамайди, аҳён-аҳёнда срқ стиб чиққан истеъдодлар ой сайин, кун сайин кспайса айни муддао бсларди. Сизнинг завқингизни келтирган интернет айрим ҳолларда маънавий оламимизга кушанда бслаётганидан ҳам хабарингиз борми? Мендаги маълумотларга ксра, бугунга келиб танишув сайтларида сзбекистонлик 10 мингдан зиёд қиз, 24 минг нафар йигит рсйхатдан стибди. Ашлар бу замонавий алоқа воситаси орқали танишиб, бир-бирларига маърифат тарқатса майли сди. Аммо уларнинг десрли барчаси шунчаки «дсстлашиш», ҳуда-беҳуда ёзишмалар, баъзан ҳатто тилга олиб бслмайдиган бемаза нистларни ксзлаётганига нима дейсиз?

Б.Ғ.: - Миллий менталитетимизга, маънавий оламимизга зарар келтираспти, деб тсивилизатсиснинг снг катта ютуқларидан бслган интернетни чеклаб бслмайди-да. Ҳар қандай кашфиётдан, снгиликдан фойдали жиҳатни ажратиб олиш мумкин. Ш.Ж.: - Йсқ, мен унақа демоқчи смасман. Апирилиб келаётган ахборот оқимини тақиқлаш, ёшларимизни ундан холи сақлашга уриниш беҳуда машғулот. Фақат бизнинг замондошимиз интернет саҳифаларига кирадими, телеканалларни бурайдими - сз халқи руҳига мос, сзгуликка, бунёдкорликка, хайрли ишларнинг рсёбга чиқишига бағишланган материалларни сзига олсин, шунга ички сҳтиёж сезсин.

Қисқартириб олинди.
«Халқ ссзи» газетаси, 25.01.2006

Assalomu alaykum

Ancha oldin bbcuzbek.com da bir maqola o'qigandim. Unda ziyouz.com to'g'risida ham fikrlar bor edi, izlab ko'rsam hali ham turgan ekan. Maqola sarlavhasi: "O'zbekistonda internet va media", 2010 yil, martda yozilgan. Unda ziyouz to'g'risida quyidagi fikrlar bildirilgan:
""Hudoga shkur Arbuz joyida. Hali juda ko'pchiliyni motam kuyini chalishgayam ulgursa kerey.... Shu O'zbekistondan pryamoy kiradigan qilish kereyde shu saytga. A to hadeb proksi bilan cheklov qip qo'yishgandan beri, odam qiynalvotti. A tak ziyoni bonusiyam shu bo'sa kerey. Dostup bemalolchiligi," деб ёзади тошкентлик арбуз мухлисларидан бири ziyouz.com вебсайтида.

Мазкур иқтибосда айтилган ziyouz.com вебсаҳифаси зиёлилар ва талабалар орасида машҳур бслиб, жуда ксп фойдали манбаларга сга. Лавҳамиз бошида тилга олинган Восит ҳам қиёмат-қойим ҳақидаги миш-мишларга ziyouz.com вебсаҳифасидан жавоб топганини айтади". 

Чинакам адабиёт ихлосмандлари Алишер Аавоийнинг «Хамса» асарини интернетда www.ziyouz.com маънавий портали орқали тслиғича сқиш имконига сга бслди. Мазкур асарни интернетга жойлаш ишлари шу йилнинг аввалида бошланган сди. Бугунга келиб бешта достон тслиқ шаклга келтирилди.

Адабиётимиз гултожи саналган "Хамса"га у ёзилган даврдан бошлаб қизиқиш ва талаб катта бслган. Бугунга келиб ахборот технологисларининг ривож топиши онлайн кутубхона аталмиш зиё манбаини вужудга келтирди. Бу ерда сзбек мумтоз адабиётига сҳтиёж сезилмоқда. Интернет орқали снг ксп қидириладиган етакчи асарлар сирасига Алишер Аавоийнинг мазкур достонлари ҳам киради.

Интернетдаги ана шу бсшлиқни тслдириш мақсадида www.ziyouz.com маънавий портали қатор ижобий ишларни амалга оширмоқда. Ҳозирда порталда бадиий ва ҳужжатли мавзулардаги 1000 дан ортиқ слектрон китоб, 4900 мақола ва снгиликлар, сзбек ва жаҳон адабиётидан 1000 дан зиёд насрий асар, 500 дан ортиқ муаллифларнинг шеърлари, шунингдек, халқ оғзаки ижоди намуналари (мақоллар, топишмоқлар, ҳикматлар), юртимиз шаҳарларини акс сттирувчи 900 дан ортиқ фотосурат мавжуд.