Umumiy bo'lim > Ro'za

Ro'zaning odob va ahkomlari

<< < (2/6) > >>

Muhammad Amin:
Вужуд с›имосси

Аллос› таолонинг рсза тстишдаги с›икматларидан бири, рсза билан инсон вужудининг кераксиз нарсалардан с›имосланишидир. Шубс›асиз, с›имос — дори­дармонларнинг снг фойдалисидир. А сза танага сабр, очлик ва чансœосœни кстаришга одатлантирганидек, сœаршилик (иммунитет) ва сœувватни с›ам касб стади. А амазондан кейин бирон сœийинчиликка дуч келган тана, одатланиб сœолгани учун унга бардошли бслади. Бу маънода с›ам рсзанинг катта фойдалари бор.

Muhammad Amin:
Камбас“аллар ва очликдан слаётган сœашшосœларни хотирлаш

А сза машруълаштирилган буюк с›икматлардан бири — инсоннинг рсзаси давомида очликни с›ис стиб, мудом оч юрган камбас“ал ва сœашшосœларни хотирлаши ва уларга мес›ру шафсœатининг ортиб, садасœа сœилишидир.

А сза, с›адисда ворид бслганидек, очликни с›ис стган банданинг тазарруъ сœилиб, А оббисига дуо сœилиши учун машруълаштирилган. А асулуллос› соллаллос›у алайс›и ва салламга Макка тос“лари олтин с›олатда тасœдим стилди. Биросœ А асулуллос› соллаллос›у алайс›и ва саллам: «А оббим, мен бир кун оч, бир кун сса тссœ бслишга розиман. Агар оч сœолсам кснглим юмшайди ва Сени сслайман. Тссœ бслганимда сса Сенга с›амду санолар айтиб, шукроналар келтираман»— дедилар (Термизий 2270; Имом Ас›мад 21166, 22190). Инсон очликни с›ис стса Аллос›га слиниб, ёлборади.

А сзадаги с›икматлардан бири очликни с›ис стиш учун банданинг таомларни оз истеъмол сœилишидир. Шундагина унинг кснгли юмшайди, Аллос›га дуо сœилади, Аллос›ни зикр стади, Аллос› томон йсналади ва Аллос›нинг даргос›ида хоксорлик билан туради.

Талайгина одамларнинг с›озирги кунда ушбу очликни с›ис стмаётганларини ксрмосœдамиз. Чунки улар ифтор дастурхонига еб, ичиладиган турфа нарсаларни сœсйишиб, у билан сœоринларини тслдирмосœдалар. Бу с›ам етмаганидек, тунларини лаззатли таомларни ейиш билан стказиб, тонгдагина ейишдан тсхтамосœдалар. Бунинг осœибатида кундузлари давомида сœоринлари тссœ, рос›ат­фарос“атда ёки уйсœуда ёхуд шунга схшаш с›олатларда стиб, ифтор мас›алига етишмосœдалар. Уларнинг биронтаси сзининг рсзадор сканини с›ис стмаспти ва уларда рсза аломатлари ксринмаспти.

Маълумки, бундай с›олат сас›обалар ва биринчи салафлар с›аётида ксринмаган сди. Улар ифторда с›ам, сас›арликларида с›ам овсœатларни оз, сœоматларини тутиб турадиган даражадагина тановул сœилишар, шундай бслишига сœарамай кун бсйи диний ва дунёвий ишлар билан шус“улланишар сди. Шунинг учун с›ам уларда очлик ва сœийналиш аломатлари ксринар сди. Улар сса, бунинг савобини Аллос›дангина умид сœилишар сди. Бунинг хулосаси шуки, мусулмоннинг масœсади ейиш смас, балки, у тутган рсзасининг асари ва фойдалари бслиши учун амал сœилиши керак!

 

Muhammad Amin:
А сзанинг хоссалари

А сза бадан ибодати бслиб, унинг асоси рсзани очадиган нарсалардан воз кечишдир. А сзани очадиган барча нарсани тарк стиш банда билан А оббиси сртасида сир бслгани учун, рсза амали банда билан А оббиси сртасида тскис бслишига сœараб савоби с›ам катта бславеради. Буни ксплаб салаф уламолари таъкидлаб шундай деганлар: «А сза — банда билан А оббиси сртасидаги сирдир». «А сзани котиб фаришталар ёзмайдилар. Чунки инсон рсза тутса, уни Аллос›гина билиб туради». Зеро, сиз рсза тутсангиз с›ар бир с›аракатингиз ва васœтингизда сизни ким назорат сœилиб тура олади?! Аллос›нинг назоратидан бехабар одамгина хос›лаган ишини сœилиши, Аллос›дан сœсрсœмай (рамазон ойида) таом тановул сœилиб, шароблар ичиши мумкин. Аллос›га иймон келтирган банда сса сзини назорат сœилиб турган Зотнинг нигос›идан сœоча олмаслигини, сзини сœаттисœ назоратчи — А оббиси кузатиб турганини доимо ёдда тутади. Аллос› таоло айтди:

﴿الَّذِي يَرَاكَ حِينَ تَقُومُ وَتَقَلُّبَكَ فِي السَّاجِدِينَ﴾
«У сизни сзингиз (намоз учун) тураётган васœтингизда с›ам, сажда сœилгувчилар (намоз ссœувчилар) орасида (имом бслган с›олингизда намоз рукнларининг биридан иккинчисига) ксчаётган (васœтингизда с›ам) ксриб турар» (Шуъаро: 218, 219).

Агар банда Аллос›нинг кузатиб турганига иймон келтирган бслса, бу иймон уни с›ар замондагидек амалида холис бслишга ундайди ва бу ихлос йилнинг бошсœа ойларида с›ам давом стади.

Агар Аллос›нинг нигос›бон сканини билсангиз, рсзангизни бозорлар ва хонадонларда ошкор ва хуфёна с›имос сœилиб, уни бузадиган нарсаларни тановул сœилмасангиз, нега снди Аллос› с›аром сœилган гунос›ларга рамазон ойидан кейин сœсл урасиз?! Ахир Аллос› таоло бизга ёлс“он, тус›мат ва бошсœа тилга с›аром сœилинган гапларни, таносил аъзолари, сœсл ва бошсœа аъзоларга с›аром сœилинган амалларни с›аром сœилди­ку?!

Аега рамазон ойидан кейин бу гунос›ларни сœилишга журъат стамиз?! Ахир рамазон ойида бизни кузатиб турган Зот, бизни бошсœа ойларда кузатмайдими? Шунинг учун с›ам мсъмин банда А оббисини доимо ёдда тутиши керак. Чунки Аллос›, банданинг сœалби сшириб турган барча нарсалардан огос›дир. Аллос› таоло бу с›асœда шундай дейди:

﴿وَلَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسَانَ وَنَعْلَمُ مَا تُوَسْوِسُ بِهِ نَفْسُهُ وَنَحْنُ أَقْرَبُ إِلَيْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَرِيدِ﴾

«Анисœки, инсонни Биз сратганмиз, (демак), унинг нафси васваса сœиладиган (съни кснглидан стган барча) нарсаларни с›ам билурмиз. — Биз унга жон томиридан с›ам ссœинросœдирмиз» (АŒоф: 16).


Muhammad Amin:
Иккинчи фасл: рсза ас›комлари

Аллос›га беадад с›амду санолар бслсинки, рсзага тааллусœли ас›комлар очисœ ва равшандир. Чунки рамазон рсзаси мусулмон с›аётида с›ар йили такрорланиб келади. Тасœводор бандалар сса, рамазон ойидан ташсœари Аллос›нинг катта савобларига сришиш илинжида кснгилли сларосœ нафл рсзалар с›ам тутадилар. Шунинг учун с›ам сслатиб стиш илинжида рсза ас›комларини сœиссœача тилга олмосœчимиз.

Muhammad Amin:
Аввало, тутиш зарурий (фарз) ва нафл бслган рсзалар.

Тутиш зарурий бслган рсза, Исломнинг фарзлари ва рукнларидан биридир. Бу рсзани рамазон ойида тутилади. Бошсœа рсзалар сса нафл — кснгилли тутилган рсзалардир. (Аллос› таоло айтди):

﴿فَمَنْ تَطَوَّعَ خَيْرًا فَهُوَ خَيْرٌ لَهُ﴾

«Бас, ким сз ихтиёри билан зиёда схшилик сœилса, сзига схши» (Басœара: 184).

А сза тутишнинг зарурлиги ва фарзлигига далил, Аллос› таолонинг ушбу остидир:

﴿يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آَمَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ﴾

«А­й мсминлар, тасœволи кишилар бслишингиз учун сизлардан илгари стганларга фарз сœилингани каби сизларга с›ам (саносœли кунларда) рсза тутиш фарз сœилинди» (Басœара: 183).

А асулуллос› соллаллос›у алайс›и ва саллам: «Ислом беш нарсага асосланган»— деб беш нарса ичида рамазон ойи рсзасини с›ам санаб стдилар (Имом Бухорий 7, 4153; Имом Муслим 20, 21; Термизий 2534; Аасоий 4915).

А сза фарз ёки нафл бслишидан сœатъий назар, субс›и содисœдан то сœуёш ботгунича рсзани очадиган барча нарсалардан тийилиш, демакдир. Бу тийилиш балос“ат ёшига етган одам — мукаллаф учун фарздир. Мукаллаф бслмаган мажнун ва балос“ат ёшига етмаган ёш болаларга рсза тутиш фарз смасдир. Шунингдек, рсзанинг шартларидан бири бслган мусулмонликка мушарраф бслмаган кофирнинг с›ам, рсза тутиши фарз смасдир.

Демак, рсза мукаллаф мусулмон — балос“атли, осœил ва кучли одамгагина фарздир. Бу с›укмдан мусулмонлик кофирни, кучли одам бемор ва бошсœа узрли инсонларни, гарчи охирги иккисига сœазосини тутиб бериш ёки фидс беришлари фарз бслсада, чисœариб ташлайди. (Яъни кофир, ишончли мутахассис докторлар тарафидан рсза тутишлари сос“лиги ёки с›аётига рас›на соладиган беморлар ва шариат тарафидан рсза тутмасликлари белгилаб сœсйилган инсонлар рсза тутмасалар бславеради. Мутаржим изос›и).

Navigation

[0] Message Index

[#] Next page

[*] Previous page

Go to full version