ismimni dunyolarga alishmayman! Ayni damda, ma'nosini tushunib yetganimdan so'ng, raxmatlik bobomdan cheksiz minnatdorman...

bir narsaga tushunib yetdim va hayratdaman, Allohning sifati bilan uning quli ekanini anglatuvchi ism sohiblarida qandaydir ko'ngli bo'shlik, qandaydir shijoat va qandaydir omad hamroh bo'lar ekan...

bir narsaga tushunib yetdim va hayratdaman, Allohning sifati bilan uning quli ekanini anglatuvchi ism sohiblarida qandaydir ko'ngli bo'shlik, qandaydir shijoat va qandaydir omad hamroh bo'lar ekan...

Chunki ism-jismni o'z ta'siriga oladi. Har safarida siz unga bu ism bilan murojaat qilasiz...

Ism inson hayotiga ta'sir qiladi deyishadi, shu gap qanchalik to'g'ri???

 
 

Ism inson hayotiga ta'sir qiladi deyishadi, shu gap qanchalik to'g'ri???

Бола дунёга келган дастлабки соатларда унинг снг қулоғига азон айтиши, хурмони чайнаб, ширасини унинг оғзига томизиши, еттинчи куни ақиқассйиши, чиройли исм қсйиб, сочини олиши фарзанднинг ота зиммасидаги ҳақларидан
 Ибн Умар розисллоҳу анҳумодан ривост қилинади: Умар розисллоҳу анҳунинг  (عاصية) Осис (гуноҳкор) деган қизи бор сди, А асулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам уни Жамила деб номладилар (Термизий, Ибн Можа ривостлари, Саҳиҳут-тарғиб: 1981).

Абу Ҳурайра розисллоҳу анҳудан ривост қилинади: Зайнаб бинт Абу Саламанинг исми аслида Барра (олийжаноб, схшилик қилувчи) сди, «сзини мақтаспти» деган гап бслгач, А асулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам уни Зайнаб деб номладилар (Муттафақун алайҳ).

Имом Муслим ривостида: А асулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: «Ўзингизни мақтамангиз, Аллоҳ сизлардан қай бирингиз схшилик аҳлидан сканини билувчироқдир», дедилар. «Аима деб номлайлик?» деб ссрашган сди: «Зайнаб деб номланглар», дедилар.

Шурайҳ ибн Ҳониъ розисллоҳу анҳудан ривост қилинади: А асулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам бир қавм сзларидан бслган бир кишини Абдулҳажар (Тошнинг қули) деб аташаётганини ксриб, ундан: «Исминг нима?» деб ссрадилар. У: «Абдулҳажар» деб жавоб берди. «Йсқ, сен Абдуллоҳ (Аллоҳнинг қули)сан», дедилар (Саҳиҳул-адабил-муфрад: 623).

Оиша розисллоҳу анҳодан ривост қилинади: А асулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам хунук исмларни сзгартириб қссрдилар (Термизий ривости, Саҳиҳут-тарғиб: 1980).

Жобир розисллоҳу анҳудан ривост қилинади: Бизлардан бир киши сғил ксриб, уни Қосим деб номлади. Шунда биз: «Сени Абулқосим деб кунсламаймиз[9], сен бу шарафга лойиқ смассан», дедик. У бу ҳақда Аабий соллаллоҳу алайҳи ва салламга айтган сди, у зот: «Ўғлингни Абдурраҳмон деб исмла», дедилар (Бухорий ривости).

Абу Ҳурайра розисллоҳу анҳудан ривост қилинади: А асулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам айтдилар: «Менинг исмим билан кунсмни сзингизга жамламангиз! Мен Абулқосимман, Аллоҳ ато стади, мен тақсимлайман[10]» (Бухорий «Ал-адабул-муфрад», Термизий, Ибн Ҳиббон, Аҳмад ва бошқалар ривости, Ас-силсилатус-саҳиҳа: 2946).
 
 Rosululloh (s.a.v) biz ummatlariga faqat biz u-n foydali narsalarga buyurgan.Hunuk ismlarni chiroylik ismlarga ozgartirib qoyishida ham biz u-n albatta yaxshilik bor.

Assalomu alaykum. Yigitlarga navbatdagi savolim:

Ismingiz yoqadimi? İloji bo'lsa qaysi ismga almashtirgan bo'lardingiz?

Ismim hudoga shukr yoqadi.
Almashtirish imkoni berilganda Khalid ili Khamza ili Abu Bakr ga uzgartirardim. Holid ibn Walid ga hurmatim juda baland.

 Жобир розисллоҳу анҳудан ривост қилинади: Бизлардан бир киши сғил ксриб, уни Қосим деб номлади. Шунда биз: «Сени Абулқосим деб кунсламаймиз[9], сен бу шарафга лойиқ смассан», дедик. У бу ҳақда Аабий соллаллоҳу алайҳи ва салламга айтган сди, у зот: «Ўғлингни Абдурраҳмон деб исмла», дедилар (Бухорий ривости).

Абу Ҳурайра розисллоҳу анҳудан ривост қилинади: А асулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам айтдилар: «Менинг исмим билан кунсмни сзингизга жамламангиз! Мен Абулқосимман, Аллоҳ ато стади, мен тақсимлайман[10]»
 

 Demak bu hadisga kura Qosim degan ism quyib bulmasligi kelib chiqyaptimi..?

Muhammad, Ahmad ismlarichi? Juda chiroylik gap eshitgandim, Muhammad va Ahmad ismli ummatlar qiyomat kuni ismlari sharofati bilan yuzlari yorug' holda turadilar deb eshitgandim...

...aniqmi?
Muhammad va Ahmad ismni ko'tarib yurib, bu muborak ismlar ularga kimni sharofatiga qo'yilganini bilmay yurganlar ham yo'q emas.

كنيته عليه الصلاة والسلام فقد روى البخاري ومسلم وغيرهما(6) عن أبي هريرة رضي الله عنه قال: قال رسول الله صلى الله عليه وسلم: "تسمَّوا باسمي ولا تكتنوا بكنيتي".

Abu Hurayra r.a dan rivoyat qilindi, Nabiy s.a.v : "Mening ismim ila ismlaninglar, kunyam bilan kunyalanmanglar" dedilar. (Imom Buxoriy rivoyati)
Shofeiy rohimahulloh : Ismi Muhammad bo'ladimi yoki boshqachami, Abu Qosim kunyasi bilan kunyalanmaydi deydilar.
Al-Qodiy : O'zlarini Abu Qosim deb kunyalanib qolmasliklari uchun qavmlariga bolalariga Qosim deb ism qo'yishni ma'n qilganlar.
Bir qavlda : Ismi Ahmad yoki Muhammad bo'lmasa Abu Qosim kunyasi bilan kunyalanish joiz, Agar Abu Qosim  deb kunyalanmasa Muhammadva Ahmad deb ism qo'yilishi joiz deyilgan.
Jobir a.s dan rivoyat qilingan hadisda Nabiy s.a.v : "Kim meni ismim bilan ismlansa kunyam bilan kunyalanmasin, kim meni kunyam bilan kunyalansa ismim bilan ismlanmasin" deganlar.
Abu Hurayra r.a  dan rivoyat qilingan hadisda Nabiy s.a.v ismlari va kunyalarini jamlashdan qaytarganlar. (Termiziy)
Ali va Tolha r.a dan kelgan hadisga ko'ra bu hadis mansux deyiladi.
Va bu jumhur salaf ulamolarini gapi bo'lib, jamoat Abul Qosim kunyasi bo'lsada, bolalarinii Muhammad deb nomlaganlar.
Al-Maziy va ba'zilar aytadilarki: Bu qaytarish Nabiy s.a.v hayotlik paytlarida bo'lgan, chunki bu hadisni sababi, bir kishi Rosulullohni "ey Abul Qosim" deb chaqiradi, Nabiy s.a.v u kishiga yuzlanganlari, men seni nazarda tutmadim, Falonchini nazarda tutdim deydi. (ya'ni mazah qiladi)
Shunda Nabiy s.a.v "Meni ismim bilan ismlaninglar, kunyam bilan kunyalanmanglar" deydilar.
Umdatul Qoriy muallifi aytadilarki: Birinchi hadis Abu dovudda kelgan edi, lekin ikkinchi hadis sohihaynda kelgandir.
Yana bir qiylda : Bu qaytariqni sababi, yahudiylar Abul Qosim kunyasi bilan kunyalanardilar, Nabiy s.a.v ga "ey Abul Qosim" deb chaqirib, Nabiy s.a.v ularga yuzlansalar , biz seni chaqirmadik deb mazah qilardilar.
                                                                                                                                                         بدر الدين العيني  "عمدة القاري"