Фазилатли шайх Муҳаммад
Али Собуний (ҳафизаҳуллоҳ)
Шайх Муҳаммад Али ибн Шайх
Жамил Собуний хазратлари 1930-
мелодий сана Суриснинг илм ва
уламолари билан машҳур
бслмиш шаҳри Ҳалабда, диндор,
олим оиласида дунёга келдилар.
Оталари ҳам Ҳалаб шаҳрининг
буюк олимларидан сдилар.
Шайх хазратлари арабий илмлар,
фароиз ва диний илмларни
оталаридан таълим олдилар.
Қуръони каримни сса мактабда ёд
олишни бошлаб, санавий
босқичда тсла ёд олиб
битирдилар.
Шайх жанобларини ақлларини
танишлари биланоқ Суриснинг
катта олимларидан сабоқ олиб,
илмга муҳаббат руҳида
улғайдилар.
Анг ксзга ксринган устозларидан:
1) Фазилатли шайх Муҳаммад
Аажиб Сирож
2) Фазилатли шайх Аҳмад аш-
Шаммоъ
3) Фазилатли шайх Муҳаммад
Саид Идлабий
4) Фазилатли шайх А оғиб ат-
Таббох
5) Фазилатли шайх Муҳаммад
Аажиб Хиёта (Қорилар шайхи)
Булардан ташқари баъзи
устозларнинг масжиди ва уйига
ҳам қатнаб, дарс олардилар.
Шайх Муҳаммад Али Собуний
жаноблари тартибли дарсни
ҳукумат мактабларидан
бошладилар. Бошланғич
мактабнинг дипломини қслга
киритгач, "œАъдодийс" босқичига,
ундан кейин тижоратга
ихтисослашган "œСанавийс"
босқичига сқишга кирдилар.
Мазкур босқичда бир йил сқигач,
у ерда судхсрликка
йсналтирилган банк
муомалаларини сргатгани учун у
ерни тарк қилиб, шаръий
санавийс босқичига стдилар. У
Ҳалаб шаҳридаги Хусравийс
номли сқиш даргоҳи сди. У ер
маориф вазирлигига қарашли
бслиб, дарслар икки томонлама
сргатилар сди. Яъни шаръий
илмлар ва кавний (коинотга
тааллуқли) илмлар сди. Шаръий
моддалардан тафсир, ҳадис, фиқҳ,
усул, фароиз ва бунга қсшимча
рaвишда химис, физика, алгебра,
геометрис, тарих, географис ва
инглиз тиллари ҳам сргатилар сди.
1949-йили мазкур шаръий
санавий босқичини битирдилар.
Санавий босқични аъло баҳога
битирганларидан кейин Сурис
вақф вазирлиги сз ҳисобидан
Қоҳирадаги Азҳари шариф
университетига сқишга жснатди.
1952-йили олий баҳолар билан
шариат факултети дипломини
қслга киритдилар.
1954-йили мутахассислик
сқишини тамомлаб, Азҳари
шарифнинг "œХалқаро шаръий суд
мутухассислиги" дипломини олий
баҳолар билан қслга киритдилар.
Бу диплом сша пайтлардаги снг
олий диплом ҳисобланган. У
ҳозирги пайтдаги докторлик
дипломи билан баробар турган.
Мисрда сқишни тамомлагач,
ватанлари Сурисга қайтиб
келдилар.
1955-йилдан 1962-йилгача саккиз
йил мобайнида, Ҳалабдаги
санавий мактабида "œИсломий
маданист" моддасидан дарс
бердилар.
Шайх жанобларини Суриснинг
таълим вазирлиги томонидан
Саудис араб мамлакатига
шартнома асосида Маакаи
мукаррамадаги университетнинг
тарбис, Исломий фанлар, шариат
факултетига дарс бериш учун
юборилди. Шайх жаноблари
юборилганларга бошлиқ бслиб
бордилар. Ўша ерда 28 йилга
сқин дарс бердилар. Бу узоқ
муддатда қслларидан
университетнинг ҳозирдаги катта
устозлари ҳам битириб чиқишди.
Бу кишидаги илмий баҳс ва
таълиф стишга бслган рағбатни
ксрган "œУммул қуро"
университети раҳбарлари баъзи
Исломий қслёзма китобларни
тадқиқ стиш вазифасини юклади.
Бутун дунёда скка бслган,
иккинчи нусхаси топилмайдиган
ста нодир қслёзма, имом Абу
Жаъфар Ааҳҳос қаламига мансуб
"œМаъонил Қуръон" номли
тафсирни мукаммал тарзда олти
жузда тадқиқ қилдилар. У китоб
Маккаи мукаррамадаги "œУммул
қуро" университети номидан,
мазкур университет қошидаги
"œИлмий баҳс маркази" ва
"œИсломий меросни тирилтириш"
нашриётида чоп стилди.
Мударрислик вазифасидан кейин
шайх жаноблари Бутун Ислом
олами робитаси ташкилоти
қошидаги «Қуръон ва суннатдаги
илмий мсъжизалар" ҳайъатида
маслаҳатчи вазифасида
ишладилар. Таълиф ва илмий
баҳсни бошлашдан олдин бир
неча йил ана шу вазифада
қолдилар.
Илмий асарлари
Шаръий ва арабий илмларда бир
қанча китоблар таълиф стганлар.
Улар турк, инглиз, франсуз,
малавий, ҳусавий ва бундан
бошқа ислом оламидаги тилларга
таржима қилинган. Ушбу
китобларнинг баъзисини
университетда дарс бериш
мобайнида ва сна баъзисини
дарсдан бсшаган пайтларида
таълиф стдилар. Таълифдан
ташқари сна бошқа фаолистлари
ҳам бордир.
Масалан: Маккаи мукаррамадаги
масжидул ҳаромда кунлик дарс
ва мавсумий фатво. Шунингдек
Жидда шаҳридаги масжидларнинг
бирида ҳафтада бир марта
тафсирдан дарс. Ушбу дарс саккиз
йилдан бери давом стиб, тахминан
Қуръонни учдан икки қисми
тамомланди. У дарслар
кассеталарга ёзиб борилмоқда.
Бундан ташқари шайх жаноблари
телевизорда намойиш стилиши
учун Қуръонни мукаммал ҳолда
тафсир қилганлар. У дарс 600
серислик барнома бслиб, икки
йил мобайнида, съни 1419-
ҳижрий, 1999-мелодий йили
охирига етди.
Аллоҳ бу зотни ҳифзу-ҳимоссида
сақласин.
Manba[вложение удалено Администратором]