Nurdinboy бирор мавзу хақида гапирадиган одам аввал сша нарсани чуқур сзлаштириши керак. Сиз каллага нима келса гапираверманг. Қайси куни бир жангари фильм қаҳрамони айтган гаплардан таъсирланиб, ҳамманинг дилини хира қилай дедингиз. Анди бслса, исм қсйиш борасида тузукроқ маълумотингиз бслмай, сна қуруқ гап қилспсиз. Баъзи озроқ илмга сга бслган одам хатто сиз айтаётган гапларни айтишга қсрқади-ки, иймонимга футур етиб қолмасин деб. Бу мавзуга оид сизга маълумотлар тақдим қиламан. Шосд-ки, фикрингиз сзгарса.
Абу Дардо розийаллоҳу анҳу А асулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламдан ривост қилади: "Албатта сизлар Қиёмат куни сз исмларингиз ва оталарингиз исми билан чақириласизлар. Бас (шундай скан), исмларингизни чиройли қилинглар!"
(Абу Довуд, имом Аҳмад, Доримий, Ибн Ҳиббон "Саҳиҳ"да, Байҳаҳий "Шуъабул иймон"да ривост қилган).
Ушбу ҳадисда бандалар Қиёмат куни сз исмлари ва оталари исми билан чақирилиши таъкидланиб, уларни чиройли ва маънодор исмлар қсйишга тарғиб қилинмоқда.
Вақти соати етиб, Қиёмат қоим бслганида, барча инсонлар ҳисоб қилиниш учун Аллоҳ таолонинг ҳузурига тспланадилар. Ана сшанда Аллоҳ бандаларини Ўз ҳузурига чақириб, уларни ҳаёти дунёда қилиб стган амаллари ҳақида бирма —бир ҳисоб қилади.
Кишини отаси исми билан чақириш унинг схшироқ танилиши ва бошқалардан ажралиб туришини таъминлайди.
Ибн Умар розийаллоҳу анҳу ривост қилади:
А асулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам дедилар: "Исмларингиз ичида Аллоҳ учун снг маҳбуб бслгани "Абдуллоҳ" ва "Абдураҳмон"дир"
(Имом Муслим, "Сунан" соҳиблари, имом Аҳмад ва Доримий ривости).
Бандалар қссдиган исмларнинг қайси бири Аллоҳ учун маҳбуб скани ушбу ҳадисда айтилмоқда. Демак, мсмин бандалар ичидан қайси бирининг исми "Абдуллоҳ" ёки "Абдураҳмон" бслса, мана шу ҳолат Аллоҳ учун севимли скан. Шу сабаб бслса керак, мусулмон уммати ичида мазкур икки исм жуда кенг тарқалган. Қуртубий айтади: "Ушбу икки исм қаторига уларнинг маъносини ифодаловчи ёки улар билан маънодош бслган "Абдураҳим", "Абдумалик" ва "Абдусамад" исмлари ҳам киради. Мазкур исмларнинг Аллоҳ учун маҳбуб бслишига сабаб, бу сифатлар фақат Аллоҳгагина тегишли сканидир ва бу нарса убудист (Аллоҳга бандалик изҳор қилиш) маъносини ифодалайди".
Хайсама ибн Абдураҳмон Ибн Абу Сабрадан ривост қилишича, унинг отаси Абдураҳмон бобоси билан Аабий соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг ҳузурларига борганида, у зот: "Ўғлингнинг исми нима?" деб ссраганлар. Шунда у: "Азиз", деб жавоб берган. Аабий соллаллоҳу алайҳи ва саллам сса: "Уни "Азиз" деб номламагин, балки унга "Абдураҳмон" деб исм қсйгин, чунки исмларнинг снг схшиси "Абдуллоҳ", "Абдураҳмон" ва "Ҳорис"дир", деб айтганлар (Имом Аҳмад ривости).
Аллоҳ таоло Ўзининг Каломи мажидида айтади: "(Ай Муҳаммад): "Аллоҳ деб чорланглар ёки А аҳмон деб чорланглар, кандай чорласангизлар-да (жоиздир). Зеро, У Зотнинг гсзал исмлари бордир", деб айтинг" (Исро, 110).
Ушбу ости каримадан "Аллоҳ" ва "А аҳмон" сифатлари А аббимиз учун маҳбуб сканини билиб оламиз ва табиийки, ушбу сифатларга "Абду" қсшиб ссалган киши номлари ҳам У Зот учун маҳбуб бслади. Ўз навбатида мсмин киши Аллоҳга севимли бслган ишни бажаришга аҳамист бериши керак.
