Futbol bo'yicha 2010 yilgi Jahon Chempionati

Musannif Adham 10 Iyun 2010, 21:48:07

Африка саёҳати

Абдулҳамид Исмоил
Би-би-си, Фил Суяги қирғоғи-Гана-Того

Би-би-си Жаҳон Хизматининг "Маликул-каломи" ва Марказий Осиё-Қафқоз бўлими раҳбари Абдулҳамид Исмоил 2010 йилги Жаҳон чемпионати арафасида ширкат томонидан махсусан ташкил этилган автобусда Ғарбий Африкага сафар қилмоқда. Жаҳон чемпионати 11 июн куни Жанубий Африкада очилади. Бу йилги Жаҳон биринчилигида тўп сурувчи аксарият юлдуз футболчилар Ғарбий Африкадан чиқишган. Абдулҳамид Исмоил ўз сафарини дунё футболининг Дидье Дрогбага ўхшаш манаман деган футболчилари етишиб чиққан Фил Суяги қирғоғи давлатидан бошлади. Сўнг Ганага ўтди, Ганадан Тогога.

5-ҳикоя

Африка саёҳати: Кўча шоири ва футбол юлдузи?! А, лаббай...

Ёруғроқ мавзу излаб, Того миллий терма жамоасининг сардорини топсам, денг...

Мен Гарба Максимни Гана ва Того чегарасида учратдим. Гарбанинг бу ерда ишлари беш. Француз ва инглиз тилларини қийиб юборади. Устига устак бир нечта маҳаллий тилда ҳам булбулдек сайрайди. Вой, қандай қилиб, дейишингиз турган гап. Агар сизга Гарбанинг сирини очсам, у Гана Хорижий тиллар институтини тугатган. А, лаббай, бир нарса дегандек бўлдингизми?

У чегарада қандай қилиб лозим ҳужжатларни тўлдиришни билмай, боши қотган инсонларга ёрдам беради. Бу ердаги шарт-шароит назарда тутилса, топаётган пули ҳам ёмон эмас. Кунига 10 АҚШ долларича ишлайди. Ўзи билан қўшиб ҳисоблаганда оиласидаги тўрт жоннинг томоғи асосан шу орқали ўтади. Лекин Гарба кечалари ҳам тинмайди. Тонггача “Набукку ёки Африкача адолат” номли иккинчи қиссасини қоралаб чиқади. Мол аччиғи-жон аччиғи эмасми, қисса уйини ўмариб кетган ўғрини излаб фолбинга борган бир оиланинг вайрон бўлган тақдири ҳақида. Яъни кишиларнинг фолбиннинг сўзларини янглиш талқин этишлари фожиавий оқибатлар билан якунланади.

Гарбанинг қўлда эшиб ёзилган “Рад этилган” ҳикояси ҳам Африка ҳаётидаги анъаналар ва замонавийликдан сўз юритади. Эски анъаналар бугунги кун нуқтаи-назаридан таҳлил этилади. Ҳикоядаги воқеалар кичиккина бир қишлоқда кечади: унда зўравонлик, порахўрлик, уят ва жамиятдаги ёвқарашликларга тўла ҳаёт акс этади.

Мен Гарбани яна кечқурун, ўзимиз тушган “Ибис” меҳмонхонасининг барида учратдим. Уйи бўлмаса бу ердан анча олисда, Ломeнинг сарҳадларида жойлашган. Бир шеърхонлик қилмаймизми, дегандим, ноз қилиб ўтириш у ёқда турсин, ўша ернинг ўзида янгисини қоралаб ташласа бўладими. Мен сизга тушунарлироқ бўлиши учун шеърнинг эркин бир таржимасини келтириб ўтаман:

Ҳашаматли маконда

Анор доналаридек сочилиб кетган бирининг қўлида таом,

Бошқаси эса, қадаҳ кўтарган

Муздек тоза ҳавонинг бағрида,

Тун ҳам осойишта,

Ва мен ҳам уларга ошуфта...

Шерънинг мағзини чақишни эса, сизга қолдирсам.

Того юлдузининг ўз футбол академияси ҳам бор

Ўша тун негадир кўнглимга чироқ ёқсангиз ҳам, ёришмасди. Блогимни ёзар эканман, Тогони аввалига бошқа қўшниларига ҳам таққосламоқчи бўлдим. Тогога ўтишдан олдин анча-мунча жойни кўриб қўйдик эмасми...Аммо негадир хаёлим фақат Ўзбекистонга кетарди. Эртаси куни тонгда атайдан ёруғроқ бир мавзу топишнинг илинжига тушдим. Қаҳрамоним ҳам ўзини узоқ куттириб ўтирмади – кимсан футбол бўйича Того миллий терма жамоасининг сардори ва Бельгиянинг AA Gent клуби юлдузи Адеканми Олуфаде. Адеканми уч йилча олдин Ломe сарҳадларида жойлашган Миллий стадион яқинида минтақавий футбол академиясини ҳам очган. Того юлдузи бу ерда ёш болаларга дунёнинг исталган майдонида тўп суриб кетишга қодир футболчига хос ҳамма хислатларни ўргатишга ҳаракат қилади. Тўртта шогирди аллақачон “Андерлехт”, “Чарлес-Рой” ва “Касим-Паша” каби клубларда ўйнашади. Академияни юритиш учун пул ҳам муаммо эмас. Бу ерда етишиб чиққан маҳоратли ёш футболчиларга мўмайгина пул тўлайдиган клублар озмунча эмас. Бундан ташқари, тоголик футболчиларнинг ўзлари ҳам академияга яхшигина қарашиб туришади.

Кейин ҳашаматли вилласи ҳам

Олуфаденинг ҳам нолийдиган ери йўқ – дунёнинг қолган юлдузлари каби ҳамма нарсаси бор: ҳашаматли вилласи, ҳар қандай кўзни ўйнатувчи машинаси ва ҳатто, бельгиялик соҳибжамол рафиқаси ҳам...

Бироқ барибир Адеканмининг жони-дили – ФУТБОЛ. У фолбинларнинг башоратларисиз ҳам бу йилги Жаҳон чемпионатининг финалига чиққан икки миллий терма жамоадан биттаси албатта африкалик бўлади, бўлмаган тақдирда ҳам, яқин келажакда бу ишни бўлдирамиз, дейди.

Manba

Qayd etilgan

Musannif Adham 10 Iyun 2010, 21:55:56

Африка саёҳати

Абдулҳамид Исмоил
Би-би-си, Фил Сусги қирғоғи-Гана-Того-Бенин

Би-би-си Жаҳон Хизматининг "Маликул-каломи" ва Марказий Осиё-Қафқоз бслими раҳбари Абдулҳамид Исмоил 2010 йилги Жаҳон чемпионати арафасида ширкат томонидан махсусан ташкил стилган автобусда Ғарбий Африкага сафар қилмоқда. Жаҳон чемпионати 11 июн куни Жанубий Африкада очилади. Бу йилги Жаҳон биринчилигида тсп сурувчи аксарист юлдуз футболчилар Ғарбий Африкадан чиқишган. Абдулҳамид Исмоил сз сафарини дунё футболининг Дидье Дрогбага схшаш манаман деган футболчилари етишиб чиққан Фил Сусги қирғоғи давлатидан бошлади. Сснг Ганага стди, Ганадан Тогога, Тогодан Бенинга..

6-ҳикос

Африка саёҳати: анъанавийлик балоси ёки замонавийлик дарди?!

Самовий динларга сътиқод қилувчилар учун Қуддуси Шариф қандай муқаддас бслса, Бениннинг Юдаҳи ҳам вуду дини пирлари учун ана шундай қимматга лойиқ шаҳар.

Агар бу ссзнинг маънисига етаман, десангиз, бошингиз айланиб кетиши турган гап. Чунки "вуду"англатувчи маъни биттагина бслса скан: бир "илоҳий руҳ"ни англатса, бир "сир" дегани смиш. Исломда ҳам покланиш талқинидаги "вуду", деган ссз бор. Бу икки атама орасида қанчалик боғлиқлик бор-йсқлигини билмадиму, лекин уларнинг оҳангдош скани аниқ. Мен Қуддуси Шарифда бслмаганман. Лекин боравериб, кавушимни тсзитган Бухорои Шариф мисолидан айтадиган бслсам, бир муқаддас шаҳар турли дин вакиллари учун бирдек зиёратгоҳ бслиши мумкин. Бениннинг ксҳна ва сзига хос сокин Юдаҳ шаҳри негадир менга айнан Бухорони сслатди. Бу ерда насронийларнинг ҳашаматли ибодатхонасини ҳам, мусулмонларнинг минораси кскка бсй чсзган масжидларини ҳам, Литонларникидан тортиб, Вудулар сҳромигача учратасиз. А анг-баранг динларга бағрини бирдек очган шаҳар...

Китоблардан сқиган ёки қандайдир фильмларда томоша қилган бслишим мумкину, лекин Вуду маросимини шахсан сз ксзим билан ксрмаганман. Ксрганимдан сснг сса, сизга бир нарсани айтмасам бслмайди - бир қарашда шомонлар, сна бир қарашда сса сзимизнинг дарвешлар тушувчи зикрдан десрли фарқи йсқ скан. Қойилмисиз?

Бироқ дунёдаги барча ксҳна шаҳарларнинг "йсргагига теккан касал" смасми, бу ерда ҳам ғаройиб саёҳат бироз тижорат тусини олган. Дейлик, сзимизнинг қадим Самарқанддаги Амир Темур мақбарасининг қоровуллари қслига қслига ортиқча 10-20 доллар берсангиз, сизга "буюк соҳибқирон"нинг юзакисидан анча қуйироқда жойлашган "ҳақиқий" қабрини ксрсатишади. Бу ерда ҳам шундай: Озгина кскидан чсзсангиз, сизга асл Вуду маросимини ксрсатамиз, дегувчилар оз смас.

Африка Венеяисси

Тогонинг нақ Аоку ксли устида жойлашган Ганвиер қишлоғини ксриб ҳам, "Минг марта гапиргандан ксра, бир марта ксрган схшироқ," дедим. Тасаввур қилинг, 80 минг киши шундоққина кслнинг бағрида сшашса: уйлар, кичик-кичик ҳовличалар,...шундоқ кслнинг устида қад ростлаган. Болалар учун мслжалланганлари сса, табиий смас. Ақл бовар қилмас даражада бслгани учун буёғи афсонага ҳам уланиб кетади: Шундай қилиб, қулликдан халос бслмоқчи бслган Бенин халқи Вуду пири раҳнамолигида кслга қочиб келишади. Лир сз жодусини ишга солиб, "куф-суф" стадию, бир зумда қушга айланади. Кскдан туриб соҳилдан унча узоқ бслмаган кичик-кичик оролчаларни ксрган қуш-пир бир қанча жой ҳозирлайди. Кейин сса, қочқинларнинг соҳилдан у ерга стиб олишлари учун тимсоҳга айланиб, сзи ксприк вазифасини ҳам стаб беради. Афсонага ишонилса, Африка Венеяисси ана шундай пайдо бслади.

Бу ердаги қишлоқ аҳолиси қадим замонлардан бери балиқчилик билан шуғулланиб келади. Анъаналар ҳам сша-сша: Дейлик, бу ерда ҳам куёв томон келинга сеп бериши керак. Лекин сепнинг ғаройиблиги шундаки, бу ерда сиз келинга слтир-юлтур мато смас, канос берасиз. Яна ксргазмага қсйиш учун смас, албатта: съни куёвдан ҳадс слароқ олинган қайиқни сшиш ҳам келиннинг зиммасида бслади. Бу ерда урф бслган одатга мувофиқ, сркак киши фақат балиқ овлайди, холос. Лекин бу ҳам ҳали ҳаммаси смас: Қайиғимизда қай бир ҳовлига сқинлашмайлик, сзини кслга отган болалар, "Yevo, yevo! Bic, bic," деб қичқиришарди. Бу нима дегани бслди, десангиз: "Оқ одам, оқ одам, озроқ пулдан чсзинг!" дегани.

Болаларни ксриб, орамиздагилардан айримлари, "сув полоси клубини очиш учун зап бир ер сканми," ҳам дейишди. Чунки болалар сувда сзларини балиқдек ҳис стишар, сузиш баробарида минг хил қилиқ ксрсатишга ҳам муваффақ бслишарди-да! Лекин ҳаммаёқни сув босиб ётганига қарамасдан, бу ерда ҳам барчанинг дарди сша -ФУТБОЛ.

Manba

Qayd etilgan

Musannif Adham 10 Iyun 2010, 22:04:44

Африка саёҳати

Абдулҳамид Исмоил
Би-би-си, Фил Сусги қирғоғи-Гана-Того-Бенин-Аигерис

Би-би-си Жаҳон Хизматининг "Маликул-каломи" ва Марказий Осиё-Қафқоз бслими раҳбари Абдулҳамид Исмоил 2010 йилги Жаҳон чемпионати арафасида ширкат томонидан махсусан ташкил стилган автобусда Ғарбий Африкага сафар қилмоқда. Жаҳон чемпионати 11 июн куни Жанубий Африкада очилади. Бу йилги Жаҳон биринчилигида тсп сурувчи аксарист юлдуз футболчилар Ғарбий Африкадан чиқишган. Абдулҳамид Исмоил сз сафарини дунё футболининг Дидье Дрогбага схшаш манаман деган футболчилари етишиб чиққан Фил Сусги қирғоғи давлатидан бошлади. Сснг Ганага стди, Ганадан Тогога, Тогодан Бенинга, Бениндан Аигерисга.

7-ҳикос

Африка саёҳати: Аигериснинг биз билган-билмаган тимсоли ҳақида икки оғиз ссз

Аигериснинг бозорлари ҳам мсл-ксл

Шунча Африка давлатларида бслдик. Аммо Аигериснинг сзига хослиги унинг мсл-ксллигида бслди. Биргина аҳолисига боқинг: Бунча ксп сондаги аҳолини Африканинг бирор бир ерида учратмайсиз. Ҳайҳотдек бозорларида одам тиқилиб кетган. Йслларида сса, машина,..Ўз бошимдан стказганим учун айтай сизга, Лагос ва Ибадан йслларида сзисм соатлаб турдик, машиналарнинг қанчалик ксплигини ана шундан тасаввур қилиб олаверинг. Бу икки шаҳарнинг хароба кулбалар тизилиб кетган сарҳадлари ҳам шунчалик чексизки, бир қарашда поёни ксринмайди. Бу ердаги тропик ёмғирларни айтмайсизми, Ғарбий Африканинг бирор бир ерида жала бунчалик савалаб ёғмаса керак.

Турли хил назорат постларининг ксплигини-ку, снди, қссверинг — чегара, полияис назорат нуқталари, гиёҳванд моддаларга қарши кураш идораси, соғлиқни сақлаш ва теварак-муҳитни асраш бошқармалари...Аигерис чегарасини кесиб стишингиз билан, бошингиз тсқ-тсқ урилаверади. Аигерис жанубидаги черковларнинг хилма-хиллигини айтинг: Баптист, инжилчилар,..католик, пресвитериан, мормон,..тилларингиз айланиб кетади. Инсонларнинг черковларни қидириб, овора бслиб юрмасликлари учун катта йсл четларига қсйилган ксрсаткичларнинг қанчалик жимжимадор сканини айтмайсизми: "Бизнинг аёллар донишмандлиги черкови", "œБахтли кун черкови", "œХайрли ибтидо черкови",..Уларни менга бирма-бир ксрсатиб бораётган нигерислик дсстларимдан бири, "œБу ерда черковларнинг сони мактабларникидан ксп," дейди.

Одамлар ва машиналар ҳам тиқилиб кетган

Худойим Аигерисни нефтдан ҳам қисмаган. Лекин бу ердаги аксарист сз мамлакатлари сга бслган улкан нефт захираларини Худонинг марҳамати сифатида ксрмайди. Уларнинг айтишларича, нефть сабаб Аигерисдаги саноат ва қишлоқ хсжалигининг абжағи чиқиб кетган. Лекин нигерисликлар барибир шукр қилишлари керак. Чунки айнан ана шу нефти сабаб Аигерис Ғарбий Африкадаги давлатларнинг снг бадавлатидир. Лекин бу ерда бева-бечора ва беморлар ҳам саноқсиз. Одамлари кспи билан 46 йил умр кечиришади. Бу сса, Аигерис бойликларининг фақат саноқли инсонлар қслида тспланганига далолат қилади.

Боғида тусқушлар ва товуслар сстаниб юрган ва бизни коктейл билан сийлаш учун уйига чақирган ана шундай инсонлардан бирининг айтишича, Аигерис дуч келиб турган муаммолар тоғдек, айниқса, порахсрлик ниҳостда урчиб кетган.

Аефтга бой Аигериснинг келажаги

Агар сиз мендан Аигерис нимаси билан ёдингизда қолди, деб ссрасангиз, Лагос ва Ибадан орасида ксзим тушган бир нечта ёқилғи қуйиш шоҳобчаларини айтган бслардим. Агар адашмасам, "œАдейеми ва сғиллари," деб номланарди. Мен учун ана шулар Аигерис тимсоли бслиб туюлди. Чунки Адейемининг фарзандлари Аигерисда тиқилиб ётган улкан нефт заҳираларининг барча бахтию бахтсизлигини мерос қилиб олишади.

Давоми бор

Manba

Qayd etilgan

Musannif Adham 10 Iyun 2010, 22:07:16

Ўзбек ҳаками Жаҳон чемпионатининг илк учрашувига ҳакамлик қилади

Феруза А аҳмон
Би-би-си, Лондон

ФИФАнинг қарорига мувофиқ, сзбекистонлик А авшан Арматов 2010 йилги Жаҳон чемпионати сйинларини бошлаб берувчи илк сйинга ҳакамлик қилади.

Биринчиликнинг дастлабки учрашуви мезбон Жанубий Африка ва Мексика орасида бслиб стади.

32 ёшли А авшан Арматов бу йилги Жаҳон чемпионатининг финал беллашувида қатнашаётган сгона сзбекистонлик ҳакамдир.

А авшанга юкланган бу каби шарафли вазифага дунёнинг унча-мунча ҳаками лойиқ деб топилмайди

У ёш бслишига қарамасдан, 2008-2009 йилларда кетма-кет "Осиёнинг снг схши ҳаками" деб топилган.

Айтилишича, А авшаннинг 2010 йилги Жаҳон чемпионатининг илк учрашувига ҳакамлик қилиш шарафига лойиқ деб топилишида ҳам худди шу омил катта роль сйнаган.

А авшан Арматов 25 ёшида Халқаро Футбол уюшмасининг ҳаками даражасига кстарилган ва 7 йилдан буён халқаро мусобақаларга ҳакамлик қилиб келади.

У сзининг халқаро майдондаги илк фаолистини 17 ёшгача бслганлар орасидаги Жаҳон чемпионатига ҳакамлик қилишдан бошлаган ва сна қайта икки бор ушбу мусобақага ҳакам сифатида жалб стилган.

2007 йилда сса, Канадада бслиб стган 20 ёшлилар сртасидаги Жаҳон биринчилиги сйинларига ҳакамлик қилган.

А авшан Арматов орадан бир йил стиб, Японисда бслиб стган клублар орасидаги Жаҳон чемпионатининг финал беллашувидаги ҳакамлик маҳорати билан тилга тушган.

"А авшаннинг 2010 йилги Жаҳон чемпионати ҳакамлари қаторидан срин олгани ва айниқса, дастлабки учрашувга бош ҳакам сифатида тайинланганидан миллионлаб сзбекистонликларнинг бошлари кскларга етди," дейди сзбекистонлик таниқли футбол шарҳловчиси Аброр Имомхсжаев.

Аввалига сзи ҳам ҳаваскор футболчи бслган А авшан Арматов олган жароҳати туфайли футболни срта тарк стишга мажбср бслади.

Аммо ёш бслишига қарамасдан, отаси Сайфиддин Арматовнинг изидан бориб, ҳакамликни танлайди.

"Отасининг сгитларими ёки сзи ҳам футболнинг таъмини схши билгани учунми, А авшан ҳакамликни сзига ишонч билан бошлади ва тез орада халқаро мусобақаларга ҳам жалб стила бошланди," дейди Аброр Имомхсжаев.

Ўзбекистонлик таниқли футбол шарҳловчисига ксра, жорий пайтда Осиё ва Ўзбекистондаги снг муҳим учрашувларга ҳакамлик қилиш масъулисти ҳам А авшанга ишониб топширилмоқда.

"Унинг ҳакамлик фаолисти маҳаллий ва халқаро миқёсда ҳам доимо схши баҳоларга лойиқ деб топилган. А авшан ҳеч қачон юзимизни ерга қаратмаган," дейди Аброр Имомхсжаев.

А авшаннинг сзи сса, А ейтер ахборот агентлигига берган суҳбатида, "Ҳар бир ҳакам Жаҳон чемпионати сйинларида иштирок стишни исташи, бундай орзуси бслмаганлари сса, профессионал ҳакамлар смас"лигини айтган.

Унга ксра, сзига Жаҳон биринчилигининг дастлабки учрашувига ҳакамлик қилиш каби юксак вазифа юкланишини кутмаган, аммо бу каби масъулистни жуда катта қувонч билан қабул қилган.

А авшан: "Машҳурлик ҳақида сйлаётгани ҳам йсқлиги, асосий сътиборини учрашувлари ва тайёргарлигига қаратаётгани"ни ҳам алоҳида таъкидлаган.

Жума куни Жанубий Африкада старт олажак 2010 йилги Жаҳон чемпионатида сса, Ўзбекистон тугул бирор бир собиқ Шсро давлати иштирок стмаётир.

Manba

Qayd etilgan

JaviK 10 Iyun 2010, 22:57:08

Fudbo'l bashoratini ham tashkil qilsangizlar. Hamma terma jamolardan so'rovnoma tuzilib 2 ta bashorat qilish imkoni tashkil qilinsa. Vaqti esa 12 iyungacha bo'lsa ko'pchilik ulgurasidi.

Qayd etilgan

Musannif Adham 11 Iyun 2010, 09:38:23

Ўзбекистон ҳам жаҳон чемпионати олдидан орзиқишда, сна қандай денг?...

Бозору ресторан, ҳамма жойда Жаҳон чемпионатининг нафаси сезилади

Ўзбекистондаги барча ошхонаю ресторанлар, Тошкентнинг сув бсйидаги снг сслим дам олиш оромгоҳлари "юрак ютиб" охирги тайёргарликни ксрмоқдалар. Ана шундай ресторанлардан бири, Анҳор бсйидаги "Ал-Азиз" ресторани улкан монитор ва жаҳон чемпионати кундалигини ҳовлисига осиб қсйганига сқин уч ой бслди.

Бугун сса Жанубий Африка республикасида орзиқиб кутилган футбол бсйича жаҳон чемпионати очилишига роппа-роса бир кун қолар скан, ресторан хизматчилари охирги тайёргарликни ксриш билан овора. А есторан ҳовлиси июннинг жазирама қуёши остида қайнаб турар скан, хизматчилардан бири кечқурунга бориб бу ер бутунлай сзгача тус олишини айтади.

Аксар қимматбаҳо ресторанлар, чсмилиш ҳавзаси бор дам олиш масканларига олдиндан буюртма бериб қсйилган. Ҳамма нарса футбол ишқибозлари учун тахт, бир томондан сса ресторанлар футбол мавсумидан мсмай даромад олиш пайида.

Футбол ксришга шай қилинган телевизорлар снг кичик емакхоналар ва дсконларда ҳам синовдан стмоқда, айниқса, сқув юртлари сқинида жойлашган сомсахонаю чойхоналарда.

"Бизда ҳали сқиш тугамаган, лекин курсдошларимиз билан дарс пайти бслса ҳам қочиб чиқиб, чойхонада футбол ксрмоқчимиз," дейди пойтахтдаги коллеж талабаси.

Марказдаги академик лияей талабасининг айтишича, унинг курсдошлари аллақачон футбол "жазавасига тушиб" бслган.

"Артадан кечгача, дарс пайти ҳам болалар фақат футбол ҳақида гаплашади, футбол гимнига айланган қсшиқни ҳамма мобил телефонларда тинимсиз сшитади," дер скан бу талаба сзи фақат бсш вақтларида футбол ксришини айтади.

"Лекин срим финал ва финални стказиб юбормоқчи смасман," дейди.

Аши слликдан ошган зиёли киши сса футболни бир сзи уйида ксришини айтади. Аксар сртаҳол хизматчилар сса сйинлар бор куни анъанавий чойхоналарга ош буюриб қсйишини айтадилар.

Жаҳон чемпионати даврида бизнес ҳам тсхтаб қолмайди

Лекин футбол мавсумида ҳам бизнес тсхтаб қолмаслиги керак. Лойтахтнинг кичик ҳалқа йсли бсйида жойлашган, бугунги мезонлар бсйича ста ксримсиз ошхона ҳам снг гавжум жойлардан бири бслишга даъвогар. Бу чойхона аксар ҳолларда тонгга қадар тунги киракашларга хизмат қилади. Киракашлар сса тунги футбол сйинларини стказиб юбормоқчи смас.

Футбол "жазаваси" ишқибозлардан ташқари уларнинг сқинларига ҳам "юқиб" бслган. Ҳар куни дастурхон атрофида шу гап такрорлангандан сснг, бошқалар ҳам бунга сътибор бера бошлайди. Футбол борасида ҳеч нарса тушунмайдиган, сшитишни истамайдиганларга ҳам турли йсллар билан етиб боради.

"Зидан калла қсйгани ссингизда борми? Ўшанда охирги марта жаҳон чемпионати бслганди. Анди сна бслади, Африка республикасида," автобус бекатида сқувчи бола онасига тушунтиради.

Зидан қандай қилиб рақибига "калла қсйганини" сса кексаю ёш бирдек билади, раҳматли қизиқчи Ҳожибой Тожибоевнинг сзига хос талқинида.

Гарчанд Ўзбекистон командаси ҳеч қачон жаҳон чемпионатида қатнашмаган бслса-да, бу йилги сйинларнинг сзбекларга анча сқинлиги бор.

Ўзбекистонлик халқаро тоифадаги ҳакам А авшан Арматовнинг жаҳон чемпионатининг очилиш учрашувига ҳакамлик қилиши ҳақидаги хабарни сзбекистонликлар фахр билан кутиб олдилар.

Арматов 11 июн куни бошланадиган чемпионатнинг илк учрашуви, Жанубий Африка ва Мексика сртасида бслиб стадиган сйинга ҳакамлик қилади. Арматов футбол бсйича Жаҳон чемпионати сйинларини бошқарадиган сзбекистонлик биринчи ҳакам бслади.

Хуллас, сзбекистонликларда чемпионатни орзиқиб кутишга сна бир баҳона бор.

Manba

Qayd etilgan

Musannif Adham 11 Iyun 2010, 09:43:08

Қозоғистонда ҳам жозибадор томошани ксриш учун ҳозирликлар авжида

Шодиёр Сайф
Би-би-си, Қозоғистон

Айниқса, бару ресторанларда тайёргарликлар авжида

Футбол бсйича 2010 йилги Жаҳон чемпионатида бу гал собиқ Шсро давлатларидан бирорта ҳам давлат иштирок стмайди. Аммо шундай бслса-да, бошқалар каби марказий осиёликларнинг ҳам қора қитъада севиб мухлислик қиладиган жамоалари талайгина.

Бир ойлик жозибадор томошани кузатиш учун ҳар ким сзича тайёргарлик ксриб юборган. Кимдир маҳаллий каналлар билан чекланиб қолмасдан, йслдошли антенна сотиб олган бслса, сна кимдир бар ва тамаддихонасини мухлисларбоп қилиб безатиш билан овора.

Ҳар тсрт йилда бир маротаба бсладиган ва кимнидир йиғлатиб, кимнидир кулдирадиган дунё биринчилиги сқинлашар скан, қозоғистонлик мухлислар ҳам унга сзига хос тайёгарликларини бошлаб юборишган.

Олма-ота ксчаларида, такси ва одамлар тспланадиган жойлардаги суҳбатнинг бош мавзуси ҳам Жаҳон чемпионати. Кимдир Бразилиснинг имконистларини юқори баҳоласа, сна кимдир таркиб жиҳатидан анча кучли, аммо мураббийга ёлчимаган Аргентина ва Франяисга ачинишни бошлаб юборган.

Улуғбек болалигидан Англис термасига мухлислик қилади. Улуғбекка ксра бу йил Бразилис, Германис, Голландис ва Англис жамоаларининг қсли баланд келиши мумкин. Франяисдан ҳам бирон нарса кутса бслар, аммо уларга мураббий томонидан омад кулиб боқмаган, дейди Улуғбек.

Худди шундай ҳолат Аргентина термасида ҳам бор, - дес гапга аралашади Ўлжас. Ўйинчилар сайёрадаги ҳамма клубларни енгишга қодир, аммо мураббий Марадонага ишонч йсқ, дейди у.

Ўлжас сзи Англиснинг "œАрсенал" клуби ашаддий мухлиси, Лондондаги танишлари орқали "œАрсенал" рамзлари туширилган, шарф, қалпоқ ва майкалар олдирган. "œАрсенал"нинг ҳар бир сйинини ана шу кийимларни кийиб олиб томоша қилади.

Ўлжаснинг Англис бош мураббийидан ранжиган жойи сснгги 44 йил ичида илк бор "œАрсенал"дан терма жамоага футболчи чақирилмаганидир. Уолкот ҳужумда Англисга асқотиши мумкин сди, дейди у.

Олма-оталик бслган бу мухлислар Жаҳон чемпионатини уйда телевизор орқали ксришни ва агар севимли жамоалари сйнайдиган бслса, имкон қадар бошқа фанатлар билан бирга барларда томоша қилишларини айтишади.

Англисга ишқибозлик қилаётганлар ҳам Қозоғистонда талайгина

Бундай барлар сса Олма-отада кспчиликни ташкил қилади. Спортга мслжалланмаган тамаддихоналар ҳам бу вақтга келиб, "œЖаҳон чемпионатини тсғридан-тсғри олиб берамиз," деган ёзувларни илиб олишади.

Италисдаги машҳур стадионлардан бирининг номи билан билан аталадиган Олма-ота марказидаги бар бутунлай футболга бағишланган деса бслади. 3 та ички зал ва сна битта сиртқи жойда клуб бошқарувчисининг айтишича, 120 одам бир вақтнинг сзида стириб футбол томоша қилиши мумкин.

Бар деворлари турли клубларнинг футболка, смблема ва қслга киритган кубокларининг муқобиллари билан безатилган. Шифт сса турли клуб байроқлари билан безатилган.

Ўзингизни футбол оламига кириб қолгандек ҳис стмасангиз ҳисоб смас

Хуллас, барга кирган одам сзини футбол оламига кириб қолгандек ҳис қилиши мумкин.

Бар бошқарувчиси А усланнинг айтишича, ҳозир шаҳардаги буткул бар ва тамаддихоналар жаҳон чемпионатини тсғридан-тсғри олиб ксрсатиш учун тайёргарликни ниҳоссига етказишмоқда.

Биз сйинларни бевосита олиб бериши учун Адлис департаменти ва "œХабар" агентлиги билан шартнома имзолаганмиз. Чунки "œХабар" агентлиги футбол бсйича транслсяис ҳуқуқларини сотиб олган, дейди бар бошқарувчиси А услан.

Қозоғистоннинг чекка қишлоқларида ҳам бу галги Жаҳон чемпионатини тсғридан-тсғри ксриш имконисти бор. Миллий телеканаллар бслмиш "œХабар" ва "œЕл арна" футбол баҳсларини бевосита ксрсатиш ҳуқуқини сотиб олган.

Мухлислик бобида қозоқлардан қолишмайдиган сзбекистонликлар ушбу баҳсга қандай тайёргарлик ксраётгани билан ҳам қизиқдик.

Қозоқлардан фарқли равишда сзбеклар бу йилги мундиалда фахрланадиган жиҳати бор. Қора қитъа стадионларида сзбекистонлик футболчилар югуриб юрмаса ҳам, илк бор ва собиқ шсро давлатлари ичида скка ҳакам А авшан Арматов ва унинг жамоаси сйинни бевосита бошқариб боради.

- Бу чемпионатда фақат чиройли сйин учун ва А авшан Арматовга мухлислик қиламиз. Афсус, терма жамоамизни мундиалда ксриш орзуси ҳеч ушалмаспти, дейди снгийсллик мухлис.

Мухлисларнинг иштиёқлари ҳам баланд

А авшан Арматов чемпионатнинг очилиш сйинини бошқариши маълум бслган бир чоғда, Ўзбекистон ичидаги мухлислар ҳам сйинни кснгилдагидек шароитда томоша қилиш учун тайёргарликни бошлаб юборишган.

Алимардон исмли тадбиркор бунинг учун махсус йслдошли антенна сотиб олган ва томига срнатиб қсйган.

Бундан икки ойча аввал Жаҳон чемпионатини ксриш учун тарелка антенна сотиб олдим. Анди ёнбошлаб, кск чойни дамлаб, сйинларни мазза қилиб томоша қиламан, дейди Алимардон.

Алимардонга ксра шу пайтгача Ўзбекистон миллий каналлари бу каби нуфузли сйинларни ксрсатиш ҳуқуқини тсғридан-тсғри сотиб олмаган. Чунки сйин давомида ҳар доим араб ёки инглиз шарҳловчиларнинг овози сшитилиб туради. Ва скранда транслсяис ҳуқуқини сотиб олган каналлар смблемаси ксриниб туради.

Ўзбекистоннинг шундай туманлари борки, у ерларда махсус антеннасиз Спорт каналини ксриш имкони йсқ.

Қозоғистон билан чегарадош Тошкент, Сирдарё ва Жиззах вилости мухлислари футболни қозоқ тилида "œХабар" ва "œЕл арна" каналларидан ксриши мумкинлигини айтишади.

Manba

Qayd etilgan

Musannif Adham 11 Iyun 2010, 09:45:19

Қирғизистон: Жаҳон чемпионатида ҳаками бор слканинг футболи ҳам ссади-ми?

Мсмин Бекзод,
Би-би-си, Жанубий Қирғизистон

61 баҳорни ксрган аравонлик стикдсз Муҳаммаджон ака Маннонов "футбол" деганда ёшариб кетади.

Қсшни шаҳар-туманлардаги мусобақаларни канда қилмайди. Чегара очиқ пайтлари велосипедда Ўзбекистоннинг Фарғона, Андижон сйингоҳларига бориб туради.

Жаҳон биринчилиги арафасида уста маҳаллий косиблар билан сзига хос ишқибозлар уюшмаси тузган.

"Биз шундай режалаштирдикки, ҳамма сйинларни бирга томоша қиламиз. Дсконда телевизор бор, кундузи шу ерда ксрамиз. Кечлари уйларда, дастурхон атрофида. Тарафма-тараф бслиб. Жанубий Африкага "ютқазиб қссман," деб борган жамоанинг сзи йсқ. Анг етук драматик спектаклларни ксрасиз футбол майдонларида," дейди уста.

Дсконда ишқибозлар баҳслари, ҳангомалари"¦ Керакли адабиёт, рсзнома-ойномалар териб қсйилган.

Кспчилик Жаҳон биринчилиги сйинларини жсралар даврасида ксришни режалаштирган. Ҳазил тариқасида гаров сйнашлари мумкин, аммо пул тикиш, тотализаторда сйнаш расм бслмаган.

Муҳаммаджон ака ва унинг ҳамкасблари бслмиш косиблар Жаҳон биринчилигининг барча 48 сйинига башорат тузиб чиқишган. Шартга ксра, ютқазган смас, ютган тараф нон синдириб, чой қуйиб беради.

Қирқ йиллик ишқибозлик тажрибасига сга бслган устанинг совриндорлар борасида башорати: срим финалга Италис, Олмонис, Англис ва Аргентина чиқади.

Бир пайтлар қишлоқ сркаклари орасида чойхоналарда тспланиб, тун бсйи Оврспо ёки Жаҳон биринчилиги сйинларини ксриш расм бслган сди.

"Ҳозир ундай одат йсқ, уч-турт жсра гаров сйнаб, ютқазгани чойхонада ош дамлаши мумкин," - дейди ёш ошпаз Муҳаммаджон Холматов. — "Қани снди пулимиз бслса-ю, биз ҳам Жанубий Африка стадионларига бора олсак, сз ксзинг билан ксрганинг, сша муҳитни бевосита ҳис стганингга нима етсин?"

Ўшлик тадбиркор Дилмурод Мирбобоев Жаҳон чемпионати очилиш маросимини сз уйида, тсп суришларни сса, дсст-ёрлар билан кафеларда томоша қилмоқчи.

"Шаҳарда унча-мунча пул ҳам тикилганини ксрганман, аммо бу амалиёт авж олмаган. Бир-икки бор кирдим сшандай жойларга, одамлар оз скан. Лул тикишга қизиқиш паст, чунки ютуқ миқдори оз, қолаверса, бу амалга ишонч ҳам баланд смас," дейди Дилмурод.

Мазза қилиб томоша қиламиз

Қирғизистон телекомпанислари моддий аҳволи танглиги сабаб, аввалги йиллар сғринча ксрсатишлар ҳам срин олгани хусусида гап-ссзлар бслган сди.

Ишқибозлар фикрича, ҳозир ноқонуний амалиёт йсққа чиққан ҳисоб. Аксар телекомпанислар расмий рухсатномалар асосида иш олиб боришларини айтган. Жанубий қирғизистонликлар ажабтовур сйинларни сунъий йслдош воситасида, А оссис, Ўзбекистон, Қозоғистон телеканаллари орқали кузатишга одатланган. Бу йил Қирғизистон Миллий телевидениеси ҳам Жаҳон биринчилиги сйинларини транслсяис қилишни режалаштирган.

Айтишларича, стган асрнинг 60-70- йиллари "миллионлар сйини" Жанубий Қирғизистон аҳолисининг жону-дили бслган. Ҳозирда футболга бслган қизиқишни ишқибозлар турлича таърифлашади.

Косиб Муҳаммаджон Маннонов назарида сснгги йилларда Қирғизистонда ҳам футболга диққат-сътибор ортган. "Туманимиз жамоаси тсп суришини бир ксринг — йигитлар ҳаракати чакки смас," дейди уста.

Ўшлик тадбиркор Дилмурод Мирбобоев сса нафақат футбол, балки спортнинг бошқа турларига ҳам қизиқиш сусайиб кетган, деб ҳисоблайди. "Ҳамма турмуш ташвишлари билан овора," дейди у.

Ошпаз Муҳаммаджон Холматов фикрича, футбол сйинига одамлар ва давлат муносабатида силжиш ксзга ташланмайди.

"Масалан, снги сйингоҳлар қурилгани йсқ, - мулоҳаза юритади ишқибоз. — Ва умуман футбол ҳозир жаҳонда катта сиёсатга айланган, деб сйлайман. Одамларни оммавий чиниқтириш, соғломлантириш ҳақида қайғураётган кимса йсқ. Лул учун, овоза учун, қайсидир бир гуруҳлар манфаатлари учун ҳамма нарса".

Одатда кспчилик қирғизистонликлар ишқибоз бслган А оссис ва бошқа ҳамдсстлик мамлакатлари жамоалари финал сйинларига чиқа олмаган. Муҳаммаджон ака Маннонов Оврспо жамоалари сйин маданистини юқори баҳолайди.

"Футболчи рақибни бехос қулатган бслса ва ҳакам сариқ карточка ксрсатса, сйинчи келиб ҳакамга миннатдорчилик билдириб кетади. Чунки сзи тартибни бузди-да," дес таърифлайди уста.

Ошпаз Муҳаммаджон ва ҳайдовчи Ҳасанбой "фақат чиройли, мазмунли сйинлар учун" ишқибозлик қилиш нистида.

Тадбиркор Дилмурод Аргентина жамоаси мухлиси, "чунки жамоада Месси бор".

"Қани снди, сзимизнинг Марказий Осиёдан жамоалар қатнашса, Қирғизистон, Ўзбекистон,.." дес орзу қилади у.

Дилмурод ҳаётини футболсиз тасаввур қилолмайди, сзи ҳам дсстлари билан тсп суриб туради. "Амон одатлар ортидан қувгандан ксра, тсп ортидан югурган афзал"¦"

У ҳамшаҳари, сшлик Баҳодир Қсчқоров қсшни сзбекистонлик ФИФА арбитри А авшан Арматов гуруҳида Жаҳон биринчилиги сйинларида ҳакамлик қилишидан фахрланаётганини сширмайди.

"Омад тилаймиз йигитларга. Бас, улар сша юксак чсққига етишган скан, мамлакатларимиз жамоаларига ҳам насиб стсин сшандай давраларда тсп суриш," дес хулоса қилади Дилмурод.

Қиссадан ҳисса — катта футбол байрами Қирғизистонда ҳам кексаю ёш қалбларга шоду-хуррамлик бағишлайди.

Manba

Qayd etilgan

Musannif Adham 11 Iyun 2010, 09:52:36

Футболнинг ватани Англис Жаҳон чемпионатини қандай қарши олмоқда?

Феруза А аҳмон
Би-би-си, Лондон

2010 йилгиси бсладими ёки бошқаси, Жаҳонники бсладими ёки Оврспоники, уни футболнинг ВАТААИ бслган Англисдан туриб кузатишнинг гашти барибир бошқача.

Чунки бу ерда юлдуз сйинчисининг ишқий можароси бсладими ёки олган жароҳати, куннинг ҳар қандай муҳим мавзусини четга суриш даражасида қудратга сга бслади.

Британ Бош вазиридан тортиб, нақд валиаҳд шаҳзодасининг сътиборини тортувчи хабарларнинг хабарига айланади.

Матбуоти қолиб, радиоси, радиоси қолиб, телевидениесида кунлаб айланади. Журналистга бундан ортиқ сна нима керак?..Аима дедингиз?!

Гапни узоқдан бошлаётганимга ҳайрон бслманг, демоқчиманки, бу йилги Жаҳон чемпионати ҳам шов-шувлару, қув-қувлардан холи смас.

Ойларки, Англис миллий терма жамоаси атрофидаги машъум хабарларнинг кети ксринмайди.

Ае умидлар билан сзлари қолиб, Италисдан келтирилган бош мураббийси Фабио Капеллонинг фиғони сса, фалакдан тушмайди: Аввалига Жон Террисининг ишқий можароси сабаб миллий терма жамоа сардорлигидан четлатилиши бутун бошли Англиснинг инқирозига айланади.

Кейин сса, собиқ сардори Девиднинг йсқ ердан жароҳат олиши сса, фалокатга...Бу ҳам етмагандек, снги сардори А ио Фердинанднинг ҳам сснгига келиб қслтиқтаёққа тасниб қолиши сса, фожиага...

Капелло сса, "Аима бало, инглиз сардорларига қарғиш текканми, у ҳолда ким чемпион бслади?" дес зиммасига юкланган масъулистнинг оғирлигини скка сзи тортолмай бошини чангалласа...

Валиаҳд шаҳзодаси Вильсмнинг оқ фотиҳаси қай ерда қолди?

Анди сса, булар ҳам қолиб, юлдуз ҳужумчиси Вейн А унейнинг темпераменти бутун матбуотнинг бошини қотирган муаммога айланса!

Қирқ йил чемпион бслолмаган жамоанинг чемпион бслиш дарди деб шуни айтишса керак-да!

Ҳаммаси сз йслига...

Аммо шунда ҳам буларнинг барчаси сз йслигаю, мухлислик ва тижорат сз йслига... Демоқчиманки, Англисда Жаҳон биринчилиги сйинларига қандай ҳозирлик кетаётганлигини билиш учун ортиқча заҳмат чекишингизнинг ҳожати йсқ.

Хосларини-ку, қсс туринг, баққоллик дсконлари дейсизми ва ҳатто, дорихоналар ҳам ишқибозларнинг ишқибозлик матоҳларига тиқилиб кетган: Байроқча, сурнакча, қалпоқча,..

Ксчага чиқсангиз, уйларнинг томию деразаси, йслда юрсангиз, машиналарнинг тепаю ёнларида байроғу байроқча...

Уйга қайтаркансиз, телевизорингиз тугмачасини босишингиз кифос: Буёғи пияяахонаси ҳам Жаҳон чемпионати баҳона пул ишлаб оламан дегандан кейин уёғини тасаввур қилаверинг: Қсл телефонингиз сскирган, телевизорингиз пачақ,..шаштингиз сса,..

Бироқ бу Англисдаги Жаҳон биринчилиги беллашувларига ҳозирликнинг бир қиррасигина, холос.

Ливохоналарини айтинг, пивохоналарини!...Бу ерда футболни пивохонада ксрмасангиз, дунёга келмаган ҳисобланасиз. Ливохонанинг сна бундан ортиқ ҳам нуфузи бслиши мумкинми?

Ливохоналарининг атайин Жаҳон чемпионатига "безаниб" олганига анча бслган.

Уларнинг қай бирига қараманг, каттами-кичикми, ҳашаматлими-пастқам, "Жаҳон чемпионати беллашувларини снг олий даражада томоша қилиш имконисти" фақат уларда бслади...

Бу каби улкан тахтаю мато тасмалардан иборат чорловлар соссида ҳар доим манаман деб қаққайиб турган менюлари ҳам мунғайиб қолган...

Маҳаллий ишқибозлари сса, дунёдаги снг бевоши деб ном чиқарган. Аммо қсрқмасангиз ҳам бслади, стган гал жорий стилган снги сиёсатга мувофиқ, пивохонада "сзидан ниҳостда кетиб қолган" ишқибозга қизил карточка ҳам тайёр: бу сса, нафақат пивохона ташқариси, балки қамоқхона ҳам деганидир.

Шахсан каминангиз сса, кундалик режаларини Жаҳон чемпионати беллашувларига мослаштириш, қизалоғим бор смасми, сйинлар бирор бир болалар дастури билан бир вақтда бслиб қолмасмикан, дес дастурлар жадвалини титкилаш билан овора.

Англис миллий терма жамоасининг америкалик рақибларига қарши илк учрашуви сса, шу шанба - 12 июн куни А юстенбург шаҳрида бслиб стади.

Manba

Qayd etilgan

Musannif Adham 11 Iyun 2010, 09:56:45

Жаҳон чемпиони ким бслади ёки миқдорий таҳлил нима дегани?

Аавбатдаги чемпионатда иштирок стажак 32 давлатнинг байроқлари аллақачон Йоханнесбургда кскка бсй чсзган. Мақталганми ё назардан четда қолган, миллий терма жамоалар ҳам Жанубий Африкага етиб келишни бошлашган. 5 юлдузли ҳашаматли меҳмонхоналар ҳам уларни қабул қилишга шай... Мухлис зоти борки, музлатгичларини тслдиришу телевизорларини созлаш билан овора. Гаров бойловчи ширкатлар сса, пул тикиш билан. Лекин снг қизиғи, бу йилги чемпионатнинг дарди банк таҳлилчиларига ҳам тушибди:

Аима смиш, иқтисодий инқирозларни башорат қилишдан чарчаган банк таҳлилчилари бошқа нарсани, съни бу йилги Жаҳон чемпионатида ким ғолиб чиқишини башорат қилмоқчи бслишибди. Улар сзларининг миқдорий таҳлил усулларига таснишибди. Яъни чемпионат иштирокчилари, уларнинг шу пайтгача сришган натижалари ва ҳаттоки, гаров бойловчи ширкатларнинг қай бир миллий терма жамоага пул тикаётганларига оид маълумотларни ҳам йиғиб, компьютерга киритишибди. Ва,.. жуда қизиқ натижага сга бслишибди. Шошманг, шошманг, бирпас тин олиб олай: Яъни, JP Morgan банкининг таҳлили асосида Англис бу йилги Жаҳон чемпиони бслиб чиқибди. Кимингизнидир хафа, бошқангизни хурсанд қилган чиқарман. Аммо гапнинг лекини шундаки, бошқа бир UBS банкининг хулосаларига ксра, чемпионлик Бразилисга насиб стибди. Бошим айланиб кетди, нима, банкларнинг қиладиган бошқа ишлари йсқми, дейишингиз турган гап. Лекин бусм бир гапмикан ёки ҳақиқатда ҳам тагида жони боримикан? Биз ушбу саволга жавоб топиш учун россислик мутахассис Федор Дружининни суҳбатга чорлаб, миқдорий таҳлил усули нима дегани ва уни футболда қсллаш қанчалик тсғри натижа беради, деб ссрадик:

Федор Дружинин: "Менимча, катта бир дарахт шаклидан фойдаланилган. Ана шу шакл ёрдамида барча учрашувларнинг сҳтимолий натижалари қайд стилган. Дейлик, Англис миллий терма жамоаси гуруҳ босқичида учта учрашув стказади. Қсполроқ қилиб айтадиган бслсак, жамоанинг уч учрашувдан қайси бирида ғолиб ва сна қайси бирида мағлуб бслиши тахмин стилади. Жаҳон чемпионатида 30 дан ортиқ жамоанинг иштирок стиши ксзда тутилса, дарахтнинг қанчалар катта сканини ҳам тасаввур стаётгандирсиз. Яъни ҳисоблаш жараёни осон кечмайди. Лекин бугунги замонавий жиҳозлар бунга имкон беради. Шу сабабдан ҳам, ана шу ҳисоб-китоб натижасида у ёки бу миллий терма жамоанинг ғолиб чиқишини башорат қилиш мумкин. Аммо Жаҳон чемпионатида ғалаба қозониши учун давлатингизнинг бадавлат ёки камбағал сканининг фарқи йсқ. Бунга футболи ҳеч қачон гуллаб-сшнамаган Америка бир мисол," дейди россислик мутахассис.

Manba

Qayd etilgan

So'rovnoma

Futbol bo'yicha 2010 Yilgi Jahon Chempionatida qaysi jamoa o'yinlariga ishqibozlik qilasiz?