Payg’ambarimiz (sav) dan naql qilinadi: Namozxon namozini tugatgach tasbeh o’girganida ya,ni Subhanalloh (33 ta) Ahhamdulillah (33ta) va Allohu Akbar (34 ta) tasbeh o’girgan barmoqlari Qiyomat kunida uni shafoat qiladi.

Boshqa bir hadisda esa

"œQiyomat kunida Sirot ko’prigidan o’tkazib qo’yuvchi amal — bu namozdir"- deyilgan.

Hazrat shuningdek bunday degan edilar: Agar odamning namozi qabul bo’ladigan bo’lsa, boshqa hamma amallari ham qabul bo’ladi. Ammo aksincha agar namozi qabul bo’lmasa, hech bir amali qabul bo’lmaydi.

Namozlar ichida ayniqsa Bomdod namozini tark qilmaslik haqida alohida ta’kidlangandir. Chunki kecha farishtalari ham bu namozni tundagi amal sifatida yozib qo’ysalar, kunduzgi farishtalar bu namozni kunduzgi namoz sifatida nomai amolga yozadilar.

TAROVEH NAMOZINING FAZILATI

Tarovih  namozininng  fazilatlari  haqida  xazrati  Ali (r.a) dan
           so’raganlarida,  ul  janob  shunday  debdurlar:

       "œPayg’ambar (s.a.v.) dan  mohi   ramazonda  tarovih  o’qimoq
       fazilatlari  haqida  so’radilar.  Rasuli Akram (s.a.v.)  shunday
        javob  berdilar:

     Birinchi  kechada  tarovih  o’qigan  mo’min  onasi  tuqqan
      kundagidek  gunohdan  chiqqay.

     Ikkinchi  kechada  tarovihni  o’qisa, agar  ota-onasi  musulmon
      bo’lsa,  Alloh taolo  ularning  gunohlarini  mag’firat  qilur.

     Uchinchi  kechada  tarovih  o’qisalar, bir  farishta: "œXolis
     qilg’il  amalni, Alloh  taolo  mag’firat  qildi",- deb  ovoz
     qilgay,  yani      Alloh  taolo  ilgarigi  gunohlaringni   kechdi,
      deb  ovoz  qilur.

     To’rtinchi  kechada  tarovih  o’qisa,  Tavrot,  Injil,  Zabur  va
      Qur’onning  savobini  topgaylar.

      Beshinchi  kechada  tarovih  o’qisa, Alloh  taolo  xonai
      Kabaning  ichida,  Madinai  Munavvaraning  masjidida  va
      Masjidi  Aqsoda  namoz  o’qigandek  savob  bergay.

      Oltinchi  kechada  tarovih  o’qisa, Baytu-l  Ma’murni  tavof
      Qilgan  kishining  savobini  bergay va  toshlaru  qumlarning
      hammasi  uning  uchun  istig’for  aytgay.

     Ettinchi  kechada  tarovih  o’qisa, go’yoki  u  Muso (a.s.) ni
     topibdi   va  Muso (a.s.)ga  Fir’avn  va  Xomonga  qarshi
      yordam  qilibdi.

     Sakkizinchi  kechada  tarovih  o’qisa,  Alloh  taolo  Ibrohim
      (a.s.)  bergandek  savob  bergay.

     To’qqizinchi  kechada  tarovih  o’qisa,  go’yoki  Alloh  taologa
     Payg’ambar  (a.s.)ning   qilgan  ibodatlaridek  ibodat  qilibdur.

     O’ninchi  kechada  tarovih  o’qisa,  Alloh  taolo  unga  dunyo
     va  ohiratning  yaxshiligini  nasib  qilgay.

     O’n birinchi  kechada  tarovih  o’qisa,  dunyodan   onasining
     qornidan  yangi  tug’ulgandek  bo’lib  chiqqay.

     O’n ikkinchi  kechada  tarovih  o’qisa,  qiyomat  kunida  yuzi
     o’n  to’rt  kunlik  oydek  bo’lib  kelgay.

     O’n uchinchi  kechada  tarovih  o’qisa,  qiyomat  kunida  barcha
     yomonliklardan  salomat  bo’lgay.

     O’n to’rtinchi  kechada  tarovih  o’qisa,  Farishtalar  kelib,
     bul  kishi  tarovih  namozini  o’qigan,  deb  unga  guvohlik
     bergay. Bas,  Alloh  taolo  ro’zi  qiyomatda  hisob  qilmagay.

     O’n beshinchi  kechada  tarovih  o’qisa,  barcha  farishtalar,
     shu  jumladan,  Arshu  Kursiyni  ko’targan  farishtalar  xam
     ul  kishiga  salovat  yuborgaylar.

     O’n oltinchi  kechada  tarovih  o’qisa,  Alloh  taolo  otashi
     do’zaxdan  xalos  topmog’i  va  jannatga  kirmog’iga
     xukm   qilgay.

     O’n ettinchi  kechada  tarovih  o’qisa,  unga  Payg’ambarlarning
     savobidek  savob  berilur.

     O’n sakkizinchi  kechada  tarovih  o’qisa,  ey,  Bandai  Xudo,
     Alloh  taolo  sendan  albatta  hushnuddir  va  sening  ota-onangdan
     xam  rozidur, deb  bir  farishta ovoz  qilur.

     O’n to’qqizinchi  kechada  tarovih  o’qisa,  Alloh  taolo
     jannatu-l-Firdavsda  martabalarini  baland  qilur.

     Yigirmanchi  kechada  tarovih  o’qisa,  shahid  va  solih
     kishilarning   savobi  berilur.

     Yigirma birinchi  kechada  tarovih  o’qisa,  Alloh  taolo  ul
     kishiga  jannat  ichida  nurdan  bir  bino  barpo  qilur.

     Yigirma ikkinchi  kechada  tarovih  o’qisa,  qiyomat  kuni
     barcha  g’am- anduhlardan  omon  bo’lgan  holda  kelur.

     Yigirma uchunchi  kechada  tarovih  o’qisa,  Alloh  taolo
     Jannatda  ul  kishiga  bir  shaxar  bino  qilur.

     Yigirma to’rtinchi  kechada  tarovih  o’qisa,  yigirma  to’rt
     Duosi  qabul  bo’lur.

     Yigirma beshinchi  kechada  tarovih  o’qisa,  Alloh  taolo  ul
     Kishidan  go’r  azobini  ko’targay.

     Yigirma oltinchi  kechada  tarovih  o’qisa,  Alloh  taolo  ul
     Kishiga  qirq  yillik  savobni  ato  qilgay.

     Yigirma ettinchi  kechada  tarovih  o’qisa,  sirot  ko’prigidan
     Yashindek  o’tgay.

     Yigirma sakkizinchi  kechada  tarovih  o’qisa,  Alloh  taolo
     Jannatta  uning  darajasi  baland  qilur.

     Yigirma to’qqizinchi  kechada  tarovih  o’qisa,  Alloh taolo:
    "œEy  bandam,  jannat  mevasidan  egil.  Salsabil  suviga
     cho’milgil,  Kavsar  suvidan  ichgil, men  Parvardigoringdurman
     va  sen  mening  Bandamdursan",  degay. 

Холис тавба
Шайх Муҳаммад Ҳассон
Ислом Аури таржимаси
 

 
Бисмиллаҳ, вассолату вассаламу ала расулиллаҳ.
Улуғ покланиш ойи, ибодатларга чиниқиш ойи, раҳмат ва мағфират ойи А амазон карим кириб келиши олдидан гуноҳ ва маъсистлардан тавба қилиб қалбларимизни мусаффо қилиб олиш мақсадида ушбу ста муҳим мавзуни сиз азиз сқувчиларимизга тақдим қилишни хоҳладик. Шосд порлоқ қалблар билан А амазонни қаршиласак ва ундан мсл-ксл фойда олсак.
Ислом Аури таҳриристи
 
Барча ҳамду санолар Аллоҳга хосдир. Биз Унга ҳамд ва истиғфор айтамиз, Ундан ёрдам ва ҳидост ссраймиз, нафсимизнинг шумлигидан ва амалларимизнинг ёмонлигидан Унинг Ўзидан паноҳ ссраймиз. Аллоҳ ҳидост қилган кимсани адаштирувчи, адаштирган кимсани ҳидост қилувчи йсқдир. Мен сгона, шериксиз Аллоҳдан сзга ҳақ илоҳ йсқ ва Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи ва саллам Унинг бандаси ва слчисидирлар, у зот омонатни адо стганлар, рисолатни етказганлар, умматга холис насиҳат қилганлар, Аллоҳ таоло у зот сабабли зулматларни ёритган, у зот Аллоҳ йслида то слим келгунича ҳақиқий жиҳод қилганлар деб гувоҳлик бераман.
Аллоҳим, Ўзинг у зотни снг схши мукофотлар билан мукофотлагин.
Аллоҳим, Ўзинг у зотга, аҳли ва асҳобига, то қиёмат у зотни севган ва йслларига йслланиб, суннатларини тутган ҳар бир кишига кспдан-ксп саловоту саломлар йсллагин.
Аммо баъд...
Фозил дсстлар, азиз биродарлар, барчангизга Аллоҳнинг саломи бслсин, қадамларингизга ҳасанот, даврамизга хуш келибсиз, барчамизни Аллоҳ таборака ва таоло Ўзининг жаннатида ҳам жамласин ва даъватчилар саййиди бслган Муҳаммад Мустафо соллаллоҳу алайҳи ва саллам билан бирга қилсин. Зотан, У бунинг сгаси ва бунга қодирдир.
Аллоҳ йслидаги дсстларим! Бугун сизлар билан холис тавба ҳақида суҳбатлашамиз. Ушбу улуғ мавзуда бсладиган суҳбатимизни одатдагидек бир неча моддаларга бслиб оламиз:
Биринчи: Тавбанинг фарзлиги
Иккинчи: Тавбанинг фазли
Учинчи: Тавба осмонида порлаган қуёшлар
Тсртинчи: Тавбанинг шартлари
Бешинчи: Тавба йслидаги тссиқлар ва улардан қутулиш йсллари
Ссзларимга диққат-сътибор қаратишингизни ссрайман, Аллоҳ таоло барчамиздан тавбаларимизни қабул қилсин, дунёда ҳам, охиратда ҳам гуноҳларимизни сширсин, ссзга қулоқ солиб, унинг схшисига сргашадиган кишилардан қилсин. «Бас (сй Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи ва саллам), Менинг бандаларимга — ссзга қулоқ тутиб, унинг снг гсзалига сргашадиган зотларга хушхабар беринг! Ана сшалар Аллоҳ ҳидост қилган зотлардир. Ва ана сшаларгина ақл сгаларидир» (Зумар: 18).

Тавбанинг фарзлиги
Севикли дсстларим! Имом Ибнул Қаййим раҳимаҳуллоҳ айтадилар: Кспчилик одамлар онгли, амалий равишда ва дарҳол тавба қилиш у ёқда турсин, тавбанинг қадрини ва фазлини ҳатто билишмайди ҳам. Ҳолбуки, тавба Ислом динининг ҳақиқатидир, диннинг ҳаммаси тавба деган ссз остига дохилдир. Шунинг учун ҳам тавба қилувчи шахс А аҳмоннинг севикли бандаси бслишга ҳақли бслди. Тавбанинг луғатдаги маъноси «қайтиш»дир. Аллоҳга тавба қилувчи — Аллоҳ ёқтирмайдиган нарсадан зоҳирда ҳам, ботинда ҳам қайтувчи ва Аллоҳ схши ксрадиган нарса томонга зоҳиран ва ботинан бурилувчи кишидир.
Тавба ҳар лаҳза ва ҳамма вақт фарз сканига далил бслувчи ксплаб ост ва ҳадислар ҳамда умматнинг ижмоъи мавжуд. Чунки, мусулмон киши зоҳирий ва ботиний маъсистдан холи смас. Шунинг учун у то Аллоҳга йслиққунига қадар умридаги нафаслар сонича Унга тавбани снгилаб туриши ва Аллоҳ таолога тавба қилган ҳолида дунёдан стмоғи лозим бслади.
Аллоҳ таоло айтади: «А­й мсминлар, Аллоҳга холис тавба қилинглар, шосдки Ларвардигорингиз сизларнинг ёмонлик-гуноҳларингизни счириб, остидан дарёлар оқиб турадиган жаннатларга киритур. У Кунда Аллоҳ пайғамбарни ва у билан бирга иймон келтирган зотларни шарманда қилмас. Уларнинг нурлари олдиларида ва снг томонларида юрур. Улар: «Ларвардигоро, Ўзинг бизларга нуримизни комил қилиб бергин ва бизларни мағфират қилгин. Албатта Сен барча нарсага қодирдирсан», дерлар» (Таҳрим: .
Яна айтади: «Барчаларингиз Аллоҳга тавба қилинглар, сй мсминлар! Шосдки (шунда) нажот топсангизлар» (Аур: 31).
Яна айтади: «Ким тавба қилмаса бас, ана сшалар золим кимсаларнинг сзидирлар» (Ҳужурот: 11).
Ибн Умар розисллоҳу анҳумодан ривост қилинган ҳадисда Лайғамбар соллаллоҳу алайҳи ва саллам айтдилар: «А­й инсонлар! Аллоҳга тавба қилингиз ва истиғфор айтингиз! Албатта, мен бир кунда юз маротаба тавба қиламан» (Имом Муслим (42/2702) ривости). Аллоҳ таоло стган ва келгуси гуноҳларини мағфират қилиб қсйган Лайғамбаримиздек зот Аллоҳга бир кунда юз марта истиғфор айтиб, тавба қилар сканлар.
Бухорий ривостида: Абу Ҳурайра розисллоҳу анҳудан ривост қилинади: А асулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам айтдилар: «Аллоҳга қасамки, мен бир кунда Аллоҳга етмиш мартадан зиёдроқ истиғфор айтиб, тавбалар қиламан» (Имом Бухорий (â„–6307) ривости).
А­й мусулмонлар, сй ёшлар! Мустафо соллаллоҳу алайҳи ва саллам бир кунда еру осмонлар Ларвардигорига минглаб марта тавба қилган бслсалар, ҳеч бир мусулмон катта-кичик гуноҳлардан холи бслмайди, демак биз ҳаётимиздаги нафасларимиз ададича тавба қилишга муҳтож сканмиз. Хурсанд бсладиган жиҳати шундаки, то жон ҳалқумингизга етмагунича ё қуёш ботиш томонидан чиқмагунича Аллоҳ таоло ҳаргиз тавба сшигини ёпмайди.
Ҳавои хоҳишларидан ссзламайдиган ростгсй зотнинг ссзларини тадаббур қилиб ксринг. «Саҳиҳ Муслим»да Абу Мусо розисллоҳу анҳудан ривост қилинган ҳадисда Аабий соллаллоҳу алайҳи ва саллам айтдилар: «Аллоҳ таоло кундузининг гуноҳкори тавба қилиши учун тунда қслини ёзади, тунда гуноҳ қилган киши тавба қилиши учун кундузи қслини ёзади, то қуёш ботиш томонидан чиқмагунича (шу ҳол давом ставеради)».
«Саҳиҳайн»да Абу Ҳурайра розисллоҳу анҳудан ривост қилинган ҳадисда А асулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам айтганлар: «Аллоҳ таоло ҳар кеча дунё осмонига тушади...». Тушиши Ўзининг камолига ва жалолига муносиб тарзда бслади, сиз бу ҳақда зеҳнингизга келган нарсаларнинг ҳаммасини қувиб юборинг, Аллоҳ таоло буларнинг ҳаммасидан бошқачадир. «(У зот) Ўз аршига срнашган А аҳмондир» (Тоҳа: 5). Унинг срнашиши Ўзи хабар берганидек ва Ўзи истаган ксринишда ва Ўзи айтган маънодадир, Унинг срнашиши тушиш ва ксчиб юришдан покдир. Аа арш Уни кстаради ва на курсий Унга суснчиқ бслади. Балки, арш ва унинг кстарувчилари, курсий ва унинг буюклиги, ҳамма-ҳаммаси Унинг қудрати лутфи билан кстарилмиш, Унинг зср чангали билан тутилмиш.
Ўрнашиш маълум, кайфисти номаълум, унга иймон келтириш вожиб, бу ҳақда ссраш бидъат, қандай қилиб тушади деб ссралмайди. Аллоҳ таоло Ўзининг камоли ва жалолига муносиб равишда ҳар кеча дунё осмонига тушади, сиз бу ҳақда тасаввурингизга келган ҳамма нарсани қувинг, чунки Аллоҳ таоло ундан бошқачадир.

«Бирон нарса У зотга схшаш смасдир. У сшитувчи ва ксриб турувчидир» (Шуро: 11).
«Ксзлар унга ета олмас. У ксзларга етар! У меҳрибон ва (ҳар нарсадан) огоҳ зотдир» (Анъом: 103).
«Бас, Аллоҳнинг схшашини қидирманглар! (У зотнинг мисли — схшаши йсқдир.) Албатта Аллоҳ (барча нарсани) билур, сизлар (ҳеч нарсани) билмассиз» (Ааҳл: 74).
«У зот уларнинг олдиларидаги (съни охиратдаги) ва ортларидаги (съни дунёдаги) бор нарсани билур. Улар сса У зотни била олмаслар» (Тоҳа: 110).
«(А­й Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи ва саллам), айтинг: «У — Аллоҳ Бирдир. (Яъни Унинг ҳеч қандай шериги йсқдир. У сккаю ёлғиздир). Аллоҳ (барча ҳожатлар билан) ксзланувчидир (съни барча ҳожатлар Ундан ссралади, аммо У ҳеч кимга муҳтож смасдир). У туғмаган ва туғилмагандир (съни Аллоҳнинг сғил-қизи ҳам, ота-онаси ҳам йсқдир. У азалий ва абадий зотдир). Ва ҳеч ким У зотга тенг смасдир» (Ихлос: 1-4).
У Ўзининг исмларида сгонадир, Ўзининг зотида сгонадир, Ўзининг сифатларида сгонадир, Ўзининг иш-феълларида сгонадир.
Уни снг схши танувчи зот ( Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи ва саллам) айтганлар: «Аллоҳ таоло ухламайди, ухлашлик Унга муносиб смасдир. Тарозини (съни адолатни ёки ризқни) туширади ва кстаради. Кундузнинг амалидан аввал кечанинг амали, кечанинг амалидан олдин кундузнинг амали Унга кстарилади. Унинг пардаси нурдир, агар уни очса Юзининг нури Ксзи етган барча халқларини куйдириб юборади» (Муслим ва Аҳмад Абу Мусо розисллоҳу анҳудан ривост қилганлар).
Хуллас, Аллоҳ таоло ҳар кеча дунё осмонига тушади ва: «Мен Лодшоҳман, Менга дуо қиладиган борми, уни ижобат стсам, Мендан ссрайдиган борми, унга ато стсам, Менга истиғфор айтадиган борми, унинг гуноҳларини кечирсам», дейди. То тонг ёришгунича шундай давом стади (Бухорий ва Муслим ривостлари).
Хсш, сиз қаерда бсласиз тунда?! Тунни шармсиз филмлар томоша қилиш билан стказасиз. А­й бечора, сй умрини сериаллар ва филмлар ксриш билан стказаётган кимса, ксзингни оч!! Уйғон ва срнингдан тур!! Ўлим кутилмаганда бостириб келади. Хожамиз жалла жалолуҳу сенга нидо қилмоқда, сен сса ғафлатда ётибсан! Ксзингни оч, уйғон!!
Аллоҳ жалла жалолуҳу сенга хитоб қилмоқда: «Мен Лодшоҳман, Менга дуо қиладиган борми, уни ижобат стсам, Мендан ссрайдиган борми, унга ато стсам, Менга истиғфор айтадиган борми, унинг гуноҳларини кечирсам».

«Саҳиҳайн»да Абу Ҳурайра розисллоҳу анҳудан ривост қилинган ҳадисда Аабий соллаллоҳу алайҳи ва саллам айтганлар: «Аллоҳ таоло айтади: Мен бандамнинг Мен ҳақидаги сйидаман. Мени сслаган чоғида Мен у билан биргаман. Агар у Мени ичида зикр қилса, Мен ҳам уни ичимда зикр қиламан. Агар бир жамоатда зикр қилса, Мен уни улардан схшироқ жамоатда зикр қиламан. Бандам менга бир қарич сқинлашса, Мен унга бир газ (60-70 см атрофида узунлик слчови) сқинлашаман. Агар менга бир газ сқинлашса, Мен унга бир қулоч сқинлашаман. Агар у Мен томон юриб келса, Мен у томон югуриб бораман!».
«(А­й Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи ва саллам), Менинг (турли гуноҳ-маъсистлар қилиш билан) сз жонларига жиност қилган бандаларимга айтинг: «Аллоҳнинг раҳмат-марҳаматидан ноумид бслмангиз! Албатта Аллоҳ (Ўзи хоҳлаган бандаларининг) барча гуноҳларини мағфират қилур. Албатта Унинг Ўзигина мағфиратли, меҳрибондир» (Зумар: 53).
Олға сй мусулмон! Олға бу буюк фазлу марҳамат сари! Аллоҳга қасамки, агар тавбанинг фазлини билсангиз сди, бир зум ҳам тавбани тарк стмаган бслардингиз.. Суҳбатимизнинг иккинчи моддаси шу ҳақда давом стади.

Тавбанинг фазилати

1) Тавбанинг снг катта фазилати — у Ларвардигорнинг бандани схши ксришига сабаб бслади. Ссзимга схши сътибор бердингиз деб сйлайман. Яъни, мен тавба банданинг Ларвардигорга бслган муҳаббатига сабаб бслади, демадим, балки тавба Ларвардигорнинг бандага бслган муҳаббатига сабаб бслади, дедим. А­й инсон, сен сзи кимсанки, сени Аллоҳ схши ксрса?!! Имом Бухорий Абу Ҳурайра розисллоҳу анҳудан ривост қилган ҳадиси қудсийда Аллоҳ жалла ва ало айтади: «Ким Менинг (тоат-ибодатимда мустаҳкам бслган) дсстимга душманлик қилса, Мен унга уруш сълон қиламан. Бандам унга фарз қилган амалларимдан ксра Менга суюмлироқ бслган бошқа бирор нарса билан Менга сқинлаша олмайди. Бандам Менга нафл амалларини қилиш билан сқинлашиб бораверади, ҳаттоки Мен уни схши ксриб қоламан. Агар схши ксриб қолсам, Мен унинг сшитадиган қулоғига, ксрадиган ксзига, ушлайдиган қслига ва юрадиган оёғига айланаман. (Яъни, у фақат мен хоҳлаган ва мени рози қиладиган нарсаларни сшитади, ксради ва ҳоказо.) Агар ссраса, албатта бераман, паноҳ тиласа, албатта паноҳимга оламан».
Хсш, Аллоҳ сизни схши ксриб қолса, нима бслади? Абу Ҳурайра розисллоҳу анҳудан ривост қилинган ҳадисда А асулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам айтадилар:«Аллоҳ таоло бир бандани схши ксрса, Жибрийлни чақириб: «Мен фалончини схши ксраман, сен ҳам уни схши ксргин», дейди. Шунда Жибрийл ҳам уни схши ксриб қолади. Сснг само аҳли ичида: «Аллоҳ фалончини схши ксради, сизлар ҳам уни схши ксринглар», деб нидо қилади, само аҳли ҳам уни схши ксрадилар. Шундан сснг у инсон учун ерда қабулист (съни, одамларнинг муҳаббати ва розиликлари) вужудга келади. Агар Аллоҳ бир бандани ёмон ксрса, Жибрийлни чақириб: «Мен фалончини ёмон ксраман, сен ҳам уни ёмон ксргин», дейди. Шунда Жибрийл ҳам уни ёмон ксриб қолади. Сснг само аҳли ичида: «Аллоҳ фалончини ёмон ксради, сизлар ҳам уни ёмон ксринглар», деб нидо қилади, само аҳли ҳам уни ёмон ксрадилар. Шундан сснг у инсон учун ерда нафрат вужудга келади»  (Бухорий ва Муслим ривостлари).
Агар еру осмонлар Ларвардигори сизни схши ксрса, сиз дунё-ю охират бахтига сришасиз. Ўзингиз сйлаб ксринг, агар дунёдаги бирон масъул раҳбар сизни схши ксрса, сиз дунёдаги снг бахтиёр инсон бсласиз. Шундай скан, дунё-ю охират Қслида бслган Зот агар сизни схши ксрса, сиз дунёда ҳам, охиратда ҳам снг саодатли инсонга айланасиз.

2) Тавбанинг фазилатларидан сна бири шуки, у Ларвардигорнинг банда билан шодланишига сабаб бслади. «Саҳиҳайн»да Анас ибн Молик розисллоҳу анҳудан ривост қилинган ҳадисда Ларвардигор таолони снг схши танувчи зот бслмиш А асулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам айтганлар: «Аллоҳ бандасининг тавбаси билан бир кишидан ксра ҳам кспроқ хурсанд бсладики, у кимсасиз саҳрода туссига озиқ-овқати ортилган ҳолда бораётганида тусси қочиб кетди. Тусни топишдан умиди узилгач, ноумид бслиб бир дарахт соссига бориб (слимини кутиб) ётиб олди. Бир вақт қараса, тусси олдида турибди. Унинг тизгинидан тутганича қаттиқ хурсанд бслиб кетганидан тили адашиб: «А­й Ларвардигор! Сен бандамсан, мен роббингман», деб юборди. (Аллоҳ бандасининг тавба қилишидан ана шу кишидан ксра ҳам кспроқ хурсанд бслади)» (Бухорий ва Муслим ривостлари).
Ушбу бечора банданинг қаттиқ хурсанд бслиб кетганидан тили адашиб, нима десётганини ҳам билмай қолиб: «Ларвардигор! Сен бандамсан, мен роббингман» деб юборганини тасавур қилинг. Аллоҳ таоло сизнинг тавба қилишингиз билан йсқолган тусси қайтиб келган шу банданинг хурсандлигидан ксра ҳам кспроқ хурсанд бслади.

3) Тавбанинг фазилатларидан сна бири — у қалбнинг нурланишига ва гуноҳлар асарининг счиб кетишига сабаб бслади. Оҳ, бу нақадар буюк фазилат!! Огоҳ бслинг сй ёшлар! Ҳар бир муслим ва муслима огоҳ бслсин! Бу мавзудан олим ҳам, ҳоким ҳам, сркак ҳам, аёл ҳам, йигит ҳам, қиз ҳам беҳожат бслолмайди, ҳамма-ҳаммамиз тавбага сҳтиёжлимиз.
Тавба қалбнинг ёришишига ва гуноҳ асари счишига сабабдир. Агар тавбангизда содиқ бслсангиз, Аллоҳ таоло сизни тавбангиз сабабли ҳар қандай катта ва кичик гуноҳдан поклайди. Термизий ва Ҳоким Абу Ҳурайра розисллоҳу анҳудан саҳиҳ санад билан ривост қилган ҳадисда А асулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам айтадилар: «Банда бир гуноҳни қилса, унинг қалбида битта қора доғ пайдо бслади. Агар ундан тийилиб, истиғфор айтса ва тавба қилса, қалби тозаланади. Агар сна гуноҳ қилишга қайтса, доғ кспайиб, бутун қалбини қоплаб олади. Бу Аллоҳ таолонинг қуйидаги остида айтилган қоплаб олишдирки: «Балки уларнинг дилларини сзлари касб қилгувчи бслган гуноҳлари (занги) қоплаб олгандир!» (Мутоффифун: 14). (Саҳиҳ сунан ат-Термизий: 2654).
Ҳузайфа ибн ал-Ямон розисллоҳу анҳудан ривост қилинади: Мен А асулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг шундай деганларини сшитганман: «Фитналар қалбларга бсйра (тсқилгандаги) қамиш новдалари каби бирин-кетин ксндаланг бславеради. Бирон фитна қайcи бир қалбга кириб срнашиб олcа, бу қалбда битта қора нуқта пайдо бслади. Қай бир қалб уни инкор қилса, унда битта оқ нуқта пайдо бслади. Бориб-бориб қалблар икки турлига ажралади: биринчиси силлиқ тош каби оппоқ қалб бслиб, унга модомики осмонлару ер турар скан, бирон бир фитна зарар етказолмайди. Иккинчиси тснкарилган қумғон каби қоп-қора қалб бслиб, на бир маъруфни тан олади ва бир мункарни инкор стади. Фақат ҳавои-нафcига срнашиб қолган нарcанигина тан олади» (Муслим ривости).
А­ътибор беринг, А асулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг ссзларига: «Агар ундан тийилиб, истиғфор айтса ва тавба қилса, қалби тозаланади». Қалбига иккинчи марта нур ва иймон қайтади. Чунки, қалбда иймоннинг нури бордир.
Такрор айтаманки, қалбда иймоннинг нури бслади. Алий розисллоҳу анҳудан ривост қилинган ҳадисда А асулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам айтганлар: «Қалб борки, унинг ой юзини тссувчи булутга схшаш бир булути бслади. Ой нур сочиб турганда тссатдан уни булут сраб, қоронғилатиб қссди. Булут очилгач, сна ёрита бошлайди» (Абу Ауъайм, Дайламий ривост қилганлар, Албоний «Ас-силсилатус-саҳиҳа»да (2268) саҳиҳ санаган).
Лайғамбар соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг ушбу ссзларини тафаккур қилиб ксринг. Самода ой нур сочиб тураркан, бирдан қоп-қора қалин булут сузиб келиб, ой юзига парда ташлайди ва унинг нурини ердан тссади. Бу сса маъсистларнинг қалбга қараб ҳаракатланиши ва қалбдаги иймон нурини тссиб қсйишига ташбеҳдир. А­нди қора булутлар сурилиб, ой юзи очилиши гуноҳ ва маъсистларнинг тавба ва истиғфор билан четга сурилиши ва иймон нурининг сна қайтадан балқишига мисолдир. Мустафо соллаллоҳу алайҳи ва саллам айтганларидек: «Банда бир гуноҳни қилса, унинг қалбида битта қора доғ пайдо бслади. Агар ундан тийилиб, истиғфор айтса ва тавба қилса, қалби тозаланади. Агар сна гуноҳ қилишга қайтса, доғ кспайиб, бутун қалбини қоплаб олади. Бу Аллоҳ таолонинг қуйидаги остида айтилган қоплаб олишдирки: «Балки уларнинг дилларини сзлари касб қилгувчи бслган гуноҳлари (занги) қоплаб олгандир!» (Мутоффифун: 14). (Саҳиҳ сунан ат-Термизий: 2654).

4) Тавбанинг фазилатларидан сна бири шуки, у дунёда ҳам, охиратда ҳам бахтли ҳаёт кечиришга сабаб бслади. Мол-дунё ва бойлик истаган одам тавба қилсин — бу ссзимга қуйида Қуръондан далил олиб келаман — фарзанд неъматидан маҳрум бслиб, фарзанд истаган киши тавба қилсин, дунёда фароғатли ҳаёт истаган киши тавба қилсин, охиратда саодатли ҳаётга сришиш истагида бслган киши тавба қилсин... Ларвардигор жалла ва алонинг Каломига қулоқ тутинг: (Ауҳ алайҳиссалом) «Мен дедимки: Ларвардигорингиз (Аллоҳ)дан мағфират ссранглар, албатта У ста мағфиратли бслган зотдир. (Шунда) У зот устларингизга осмондан ёмғир қуйдирур. Ва сизларга мол-дунё, бола-чақа билан мадад берур ҳамда сизларга боғу бсстонлар (ато) қилур ва сизларга оқар дарёлар (ато) қилур. Аега сизлар Аллоҳни улуғлашни (съни Унга ибодат қилишни) сйламайсизлар?!» (Ауҳ: 10-13). Аега сизлар Аллоҳнинг тавҳидини рсёбга чиқармайсизлар, Унга ҳақиқий ибодат қилмайсизлар, Уни тсғри таний олмайсизлар?!! Тавба ва истиғфорнинг натижаларини ксринг!! А­й камбағалликдан қсрқадиган, қурғоқчиликдан қийналадиган, фарзандсизликдан сзиладиган инсонлар! Еру осмоннинг Ларвардигорига тавба қилинг ва истиғфор айтинг, У устингизга ёмғирлар ёғдиради, сизларга мол-дунё, бола-чақа билан мадад беради, сизларга боғу бсстонлар ва оқар дарёлар ато стади!!
«Агар у қишлоқларнинг (жойнинг) аҳли иймон келтириб, тақводор бслганларида сди, албатта Биз уларга осмону Ердан баракот (дарвозаларини) очиб қсйган бслур сдик. Лекин улар (пайғамбарларимизни) ёлғончи қилдилар, бас, уларни сзлари қилган гуноҳлари сабабли ушладик» (Аъроф: 96).
А­й мол-давлат истаган кимса, тавба қил... А­й фарзанд неъматидан маҳрум кас, тавба ва истиғфорни лозим тут. Аллоҳга қайт, билгинки, тавба дунёда ҳам, охиратда ҳам бахтли-саодатли ҳаёт сабабидир. Аллоҳга қасамки, шу дунёда Аллоҳга тавба қилмаган ва мудом тавбани сзига лозим тутмаган киши охиратда саодатга сришолмайди. «У Кун келганида, бирон жон гапирмас, магар Унинг (Аллоҳнинг) изни билангина гапирур. Бас, у (Кунга ҳозир бслганлар) орасида бахтсизи ҳам бслур, бахтлиси ҳам. Бас, снди бадбахт кимсалар дсзахда бслиб, у жойда оҳу фарёд қилурлар. Улар унда осмонлар ва Ер бор скан (съни абадий) қолурлар, магар Ларвардигорингиз хоҳлаган (тавҳид аҳлидан бслган осийларни дсзахда бир муддат турганларидан кейин чиқариши бундан мустаснодир). Зотан, Ларвардигорингиз фақат Ўзи истаган ишни қилувчи зотдир! А­нди бахтиёр зотлар сса жаннатда бслиб, у жойда осмонлар ва Ер тургунча (съни тоабад) турурлар, магар Ларвардигорингиз (дсзахда бир муддат туришларини) хоҳлаган (тавҳид аҳлидан бслган осийларнинг жаннатга киришларининг кечиктирилиши бундан мустаснодир).  Бу (съни жаннатга тушиш бахтига сришиш Ларвардигорингизнинг) туганмас инъомидир (Ҳуд: 105-108).
Ларвардигорим, Ўзинг бизларни саодат аҳлидан қилгайсан.
Севикли биродарим, ҳозироқ шошилинг, тавба қилишга ошиқинг!
А­й гуноҳларидан пушаймон бслувчи, пушаймонлигинг асари қани?!! Хатоларинг учун йиғи қани?!!
А­й хатолар асири, қани ксз ёшлари?!!
А­й Ларвардигорига қабоҳатлар билан юзланувчи кимса, дсзахга тоқатинг етарлими?!!
Во ҳасрато, бугун тавбага чақирилганда жавоб бермасанг!! Тавбани сслатилганда унга шошилмасанг!! Тавба қилишга шошил, уни кечиктирма, пайсалга солма! Чунки, слим тссатдан келади. Яхшилар тавба қилишда сендан сзиб кетдилар, сен ҳам улардан қолма!
Суҳбатимизнинг учинчи қисми шу мавзуда боради.