Қоҳу
Буни срис тилида
"Салат" дейишади. Қоҳу аслида маълум ва машҳур ссимлик бслиб, уни скиб ҳам кспайтиришади, чсл-даштларда ссадиган турлари ҳам бор. Халқ орасида уни қсзи-қулоқ ҳам дейишади. Табобатда асосан маданийлашган, съни сувли ерларда скиладигани қсл келади. Мана унинг фазилатлари ҳақида "Туҳфаи Ҳусайний" муаллифи нима дейди:
Барча кскатлардан серозиғи ул,
Лишириб ейилса — овқатдир маъқул.
Адимда бор — шундай дейишган асҳоб
Мастликни кесади, ичилса шароб.
Сувларнинг зарарин қилар бартараф,
Одамда сҳтилом бслса сна наф.
Истеъмол қилинса кспаср уйқу,
Бироқ ел туғдирар танидаги сув.
Истеъмол қилинса сутни оширар,
Уруғи манийни кесиб шоширар.
Қоҳудан айласа ҳар қачон бисёр,
Боҳ кетар, ксз заиф бслар тангу тор. Фақат шугина смас, бошқа хислатларга ҳам бой бслган қоҳунинг мизожи совуқ ва иккинчи даражада қуруқ.
Унинг шифобахшлик фазилатлари: буни еса, қонни тозалайди, танада соғлом, суюқ қон ҳосил қилади, бу борада бошқа шифобахш воситалардан самаралироқ ҳисобланади, қолаверса, сув ва ваболи ҳаво зарарини даф қилади, номақбул сув ва ҳавони ислоҳ қилади, сафроли қон босими кстарилиши ва сафро шиддатини, шунингдек, савдоли моддани пасайтиради, кучли чанқаш ва баланд ҳароратни босади, бадандаги тсқилмаларни очади, баданнинг пастки қисмидан зарарли ҳовурларнинг мисга чиқиб боришига йсл қсймайди, иссиқлик ва қуруқликдан бслган бош оғриғи, йстал ва тумовни даф қилади, уйқуни келтиради, иссиқ шишларни қайтаради, ични юмшатади, пешоб келишини равонлаштиради, айниқса буни ювмай ейилса, бу борадаги даволик фазилати кучлироқ бслади. Шунингдек, аъзолар сллиғланиши, мохов иллати, телбалик, сариқ хасталиги, аёллар сийнаси дарди, иссиқ ҳарорат (иситма), қовуқ ичидаги сралар, сийдик йсллари ва сийдик ачишишига даво бслади. Бу баргга сирка пуркаб ейилса, иштаҳани карнай қилади, сариқ касаллигини даф стади, меъда дардини босади.