«ААВОИЙАЗОТ» АКА¦ИЯДОА ЛИК ЖАМИЯТИ — Ўзбекистондаги йирик кимё саноати корхонаси. «Ўзкимёсаноат» давлат-акяисдорлик компанисси таркибида. Аавоий ш.да жойлашган. Корхонада ишлаб чиқариладиган асосий маҳсулот турлари: минерал сғитлар, нитрон толаси, сирка кислотаси, тиомочевина, хлор ва хлор маҳсулотлари, каустик сода. Бундан ташқари, 70 дан ортиқ турдаги маҳсулотлар, органик ва ноорганик кимёвий маҳсулотлар ишлаб чиқарилади. Минерал сғитлар, турли хил органик синтез маҳсулотлари ва акрил толаси (нитрон) и. ч. мақсадларида табиий газни қайта ишлашга ихтисослашган корхона сифатида қурилган. Табиий газ, ҳаво, каустик сода, ош тузи ва б. асосий и.ч. учун хом ашё бслиб хизмат қилади.
3-д 1964 й.да Аавоий кимё комбинати номи б-н ишга туширилди. Шу йили кучсиз азот кислотаси и.ч. бсйича корхонада 1-агрегат фойдаланишга топширилди. 1965 й.дан аммиак корхона тслиқ ҳажмда ишлашга стди.
Хом ашёдан комплекс фойдаланиш натижасида корхонада нитрон — «сунъий жун» толаси ишлаб чикарувчи з-д курилиб, 1971 й.да илк маҳсулот олинди. Шундан бери тсқимачилик, енгил ва б. саноат учун ста муҳим ҳисобланган «сунъий жун» ишлаб чикарилади. 1965— 75 й.ларда аммиак ва минерал сғитлар и.ч.нинг 1—2—3навбатлари ишга туширилди. 2001 й.да Германиснинг «Лурги Хемния ГмБХ» фирмасининг иштирокида қурилган ва снг замонавий ускуналар б-н жиҳозланган хлор, сювчи сода, хлор кислотаси ва натрий гипо-хлорит и.ч. йслга қсйилди. Бирлашмада хлорни қайта ишлаб поливинилхлоридга айлантирган ҳолда каустик сода и.ч. бсйича 2-навбат яехини қуриш лойиҳаси устида иш олиб борилмоқда.
«А.» а.ж. маҳсулотлари А оссис, Арон, Тожикистон, Украина, Буюк Британис, Аидерландис, Қозоғистон, Қирғизистон, АҚШ, Болгарис давлатларига скспорт қилинади. Аавоий кимё комбината 1975 й.да «Аавоийазот» и.ч. бирлашмасига, 2002 й.да «Аавоийазот» очиқ акяисдорлик жамистига айлантирилди. Корхонада 11 мингга сқин муҳандис-техник ходимлар ва ишчилар меҳнат қилади (2003).
А ихсивой Ақубов.
«Ўзбекистон Миллий Аняиклопедисси»дан