Шайх Муҳаммад Содиқ:Каъбаи Муъаззаманинг устига ёпиладиган қора матоҳни арабчада
"œкисва" дейилади . Бизда
"œпсшиш" — ёпқич ссзи ишлатиб келинган. Жоҳилист даврида Каъбага псшиш
ёпилар сди. Жоҳилистда Каъбаи муаззамага биринчи бслиб псшиш
ёпган киши Яманнинг ҳокими Асъад
Карб исмли киши бслган.
Каъбаи муаззамага биринчи бслиб
псшиш ёпган аёл киши Аббос ибн
Абдулмутталибнинг оналари
Аатийла бслган.
Лайғамбар соллаллоҳу алайҳи
васаллам сманий матолардан
Каъбага псшиш ёпганлар.
Шунингдек , ҳазрати Абу Бакр , ҳазрати Умар ва ҳазрати Усмон
розисллоҳу анҳумлар ҳам Каъбага
«Қиботий» деб аталган матодан псшиш ёпганлар. ҳазрати Умар ҳар йили Каъбанинг псшишини
ҳожиларга тақсимлаб берар сдилар.
Муовис розисллоҳу анҳу Каъбага
дебождан псшиш ёпган сканлар. У киши Ашуро куни дебождан , А амазонда қиботийдан псшиш
ёпганлар. Шунингдек , халифалар Маъмун , Мутаваккил , Аосир кабилар ҳам Каъбага псшиш ёпганлар. Бу иш бошқа ҳукмдорлар тарафидан
давом сттирилган.
Аббосийлар Каъбаи муаззамага
Мисрнинг Танийс шаҳрида тсқилган
матодан псшиш ёпганлар. Аббосийлардан кейин , ҳижрий 659 санада Яман подшоҳи Музаффар , ундан кейин Зоҳир Бийбарс Каъбаи
муаззамага псшиш ёпган . Саккизинчи ҳижрий асрда Солиҳ ибн
Аосир Муҳаммад ибн Қолавун
Мисрдаги Бийсус номли қишлоқни
бу иш учун вақф қилди . Кейинроқ Мисрнинг амираси
Шажаратуд Дур хоним ксп вақфлар
қилди.
Султон Сулаймон ибн Султон
Салимхон Мисрдаги бир неча
қишлоқни сша вақфга қсшди. Ана сша вақфлардан узоқ муддат
Каъбанинг псшиши учун маблағ
олиниб турди . Кейинроқ ҳижрий 1346 санада Маккаи мукаррамада алоҳида Каъба
псшиши фабрикаси қурилди . ҳозирги кунларда ана сша муассаса
ҳар йили битта псшиш
тайёрламоқда. Лсшишнинг матоси қора рангдаги
соф ипакдан бслиб, унга тилла суви юритилган кумуш иплар ила
«Ла илаҳа иллаллоҳу Муҳаммадур
расулуллоҳи », «жалла жалолуҳу », «Субҳоналлоҳи ва биҳамдиҳи » ва
«Субҳоналлоҳил азийм » иборалари нақш қилинган бслади. Ҳозирда Каъбаи муаззамага бир
дона псшиш тайёрлаш учун тсрт юз
сллик килограмм соф ипак
ишлатилади. Ўша ипакдан тсқилган мато олти юз сллик саккиз
квадрат метр бслади.
Лсшиш учун тсқилган мато қирқ
саккиз парчадан иборат бслиб, ҳар бир парчанинг узунлиги сн тсрт
метр, сни тсқсон беш сантиметрга етади. Каъбаи муаззамага ёпиладиган
псшишнинг баландлиги сн тсрт
метр бслиб, унинг қисмида тсқсон беш сантиметр қалинликда тилло
иплар ила остлар ёзилган камари
бор. Камарнинг узунлиги қирқ саккиз метр. У қирқ саккизта парчадан иборат. Камарнинг Каъбаи муаззаманинг бурчакларидаги
қисмига тсрт бурчакли шаклда
Ихлос сураси ёзилган . Камарнинг пастидан унинг баландлигича
тсртбурчак шаклда олтита ости
карима ёзилган. Ўша тсртбурчаклар орасида қандил шаклидаги
бслакларга
«Йа ҳаййу! Йа Қайюму!» «Йа А оҳман! Йа А оҳийм!» деб ёзилган.
Лсшишнинг таг қисми алоҳида мато
ила қопланган. Лсшишнинг Каъбаи муаззаманинг сшиги устига
қилинган алоҳида безакли ва
остлар ёзилган қисми
«Бурқуъ » деб аталади.
Авваллари Тарвис куни қизил
ипакдан, биринчи А ажаб куни қиботий ва йигирма еттинчи А амазон
куни оқ ипакдан псшиш ёпилар
сди.
Каъбаи муаззамага қора рангли
псшиш ёпиш олтинчи ҳижрий
асрда аббосий халифа Аосир
Лидиниллоҳ томонидан йслга
қсйилган.
Каъбаи муаззамани ювиш йилига
бир неча марта бслиши мумкин . Бу йилги бир ювиш ҳақида сқинда
ахборот бердик . Топиб сқинг. "œБуюк ювиш" деган гап йсқ. Унга узоқдан одам чақириш ҳам йсқ.
Manba
