Куни-кеча табиий турмуш тарзи мавзусида интернетни титиб стириб қуйидаги мақолага дуч келдим, жуда қизиқ скан, барчага тавсис стаман.
Табиийликка не етсин!
Табиатда аввалдан мавжуд бслмаган, кейинчалик инсон томонидан сйлаб топилган барча сунъий нарсалар одам табиатига стиришмайди, ёқмайди ва фойда бермайди. Масалан, нейлон ва атсетат каби сунъий матолардан тайёрланган кийим баданингизга ёқмайди. Аки уй жиҳозлари, мебеллар ичидаги поролон нарсалар 12-15 йилдан кейин албатта инсон соғлигига зарар етказа бошлайди. Худди шу каби сахарин, қуруқ сут, хушбсйловчи (ароматизатор) каби кимёвий йсл билан олинган таом ва ширинликлар асло фойда бермайди, турли кимёвий моддалар қсшиб чиқарилган «мева шарбатлари»нинг мутлақо нафи йсқ. Юқорида тилга олинган ҳолатлар сингари соғлиқни ҳимос қилишда ҳам, турли хасталиклардан даволанишда ҳам табиий дори-малҳам ва муолажалар кспроқ фойда келтириши, кейинчалик ҳам ҳеч қандай нохуш асорат ва зарар қолдирмаслиги ҳаммага беш қслдай аён бслса-да, кишилар барибир урф-мода кетидан қувиб ёки реклама алдовларига учиб, «ҳамма билган, ҳамма қилаётган даволаниш услублари»га ёпишиб олишган.
Телевидение орқали овоза қилинаётган маҳсулотларнинг мутлоқ кспчилик қисмини дори-дармон ташкил стаётгани ҳам одамларимизни ҳушёр торттирмаётир. Табиий кскат ёки бирор неъмат ёрдамида тузалиш мумкин бслган жснгина хасталикка чалинган кишиларга филни ҳам думалатадиган дозадаги антибиотиклар таклиф қилинмоқда. Айниқса кейинги йилларда асабни тинчлантирувчи, оғриқни қолдирувчи турли кучли дори ва антибиотиклар кенг қслланилмоқда. Бунинг сса фойдасидан ксра зарари кспроқ.
Биргина мисол: айтайлик, сиз тумов бслиб қолдингиз. Узоқ йиллик тажрибалардан маълумки, ота-боболаримиз тумовни оддий воситалар билан даволашган, бир-икки кун ётиб, отдай бардам бслиб кетишган. Кспинча, тумов бслган одам терлашга ҳаракат қилган, пиёз ҳидлаган ёки уни чайнаган, асалли чой ичган, қатиқдан қайноқ айрон (қоқирим) қилиб, мурч аралаштириб истеъмол қилган ва тезда шифо топган. Донишмандлардан бири тсғри таъкидлаганидай, «Севгининг ва шамоллашнинг давоси бслмайди, улар сзича стиб кетади».
Ҳозирда-чи? Тумов бслган одам дарров дорихонага чопади, чунки телевидение аллақандай қимматбаҳо хорижий дориларни «Бемор бслиб ётишга вақт йсқ» шиори остида тинмай овоза қилиб турибди-да! А екламага қаттиқ ишонганидан уни текшириб ҳам, сйлаб ҳам стирмай ичади-да чала қолган юмушига чопади. Ваҳоланки, реклама стмай қолган молларни бозоргир, харидоргир қилиши, «реклама савдонинг мотори» скани ҳақида у пайдо бслганидан бери тинмай ёзишади.
«Фил дозасида»ги дори касалликнинг ташқи асоратларини йсқотгандай бслади. Аммо бу дегани — у касалингизни батамом даволади, дегани смас. Грипп ва тумов каби касалликларни келтириб чиқарадиган вирус ва бактерислар сиз ичган дорига парво ҳам қилмай кспайишни бошлайди. Улар сизни тузалганга схшаб бепарво бслиб қолганингиздан фойдаланиб, танангизни заҳарлашга киришади ва охири барибир касаллик асоратларини юзага чиқаради.
Анг ёмони, тинимсиз ичилган антибиотиклар бора-бора танангиздаги иммун тизимга зарар етказади, ташқаридан кирадиган микроб ва вирусларга қарши курашадиган фойдали «аскарлар»ни ҳалок қилади. Оқибатда касалга тез ва осон чалинадиган, унинг асорати оғир кечадиган ва организмингиз унга қарши кураша олмайдиган ночор ҳолатга келиб қоласиз.
Ҳар бир инсон танасида саратон (рак) шишларини пайдо қилувчи «ёмон» ҳужайралар мавжуд. Аммо танамизнинг иммун тизими унинг ривожланишига йсл қсймай, доимо «жиловлаб» туради. Агар Аллоҳ таоло бир инсоннинг саратон билан оғришини ирода қилган бслса, иммун тизими «ғафлатда қолиб», саратон ҳужайраси назоратсиз равишда шиддат билан ссиб кспас бошлайди.
Танамизни хавфли саратон ҳужайрасидан ҳимос қилиши зарур бслган иммун тизими нега масъулистсизлик қилиб, касалнинг пайдо бслиши ва ривожига «томошабин бслиб» қолди. Сабаби, биринчидан Аллоҳ таоло бандасига шу касални ирода қилган сди. Иккинчидан, иммун тизими бузилса, ҳар қандай касаллик вужудни осонгина сгаллаб олади.
Бу қоидани 1909 йили олмон бактериологи, иммунологис соҳасидаги Аобел мукофоти соҳиби Лаул Арлих кашф стган сди. Унинг ҳисобсиз тадқиқотлари натижасига ксра, асосан тана аъзосига тиғ урдирган ёки бирор аъзони ксчириб стқаздирган ёхуд узоқ вақт иммунитетни маҳв стувчи дориларни ичиб юрган кишиларда саратон касали тезроқ пайдо бслар скан.
Саратон касалида одам танасида ёғлар кспайиб, сскиргани сайин ссимта пайдо бслишига шароит туғилади. У аста ривожланиб, сллиғланади. Бундай ҳолатда халқ табиблари кск чой ва хом карамни снг схши восита санашади. Кск чой бадандаги ортиқча ёғни йсқотади, микробларни слдириб, ссманинг ссишига шароит қолдирмайди. Шунга ксра, кск чой хавфли ссма касалликларини даволашда муҳим дорилардан ҳисобланади. Фаранг олимлари сут-қатиқнинг ҳам бу борада беминнат шифо скани ҳақида ёзишди.
Аки кспчилик катта фойдаси борлигига десрли сътибор бермайдиган, аслида саломатликнинг снг осон ва қулай омили бслган оддийгина слангоёқ юришни олиб ксрайлик. Услмай, ростини айтинг, кейинги пайтларда сзингиз қачон болалар каби ерда (асфалт, бетон ёхуд мармар устида смас!) слангоёқ юргансиз? Ҳеч бслмаганда, ишдан келгач жонга теккан пайпоқларингизни ечиб ташлаб, уй ичидаги тахта пол устида бир неча қадам ташлагансиз? Минг афсуски, кспчилик бу саволларга ижобий жавоб бера олмайди.
Ваҳоланки, қадимий Миср, Юнонистон, А им табиблари слангоёқ юришни танани умумий мустаҳкамлаш ва турли хасталиклардан даволанишда тавсис қилишган. Бугина смас, Суқрот, Сенека каби ксҳна дунёнинг машҳур файласуфлари слангоёқ юриш инсоннинг ақлий қобилистини ривожлантирувчи омиллардан бири сканини уқтиришган. Ўша олис замонларда болалар сн саккиз ёшга тслгунча умуман пойабзал кийишмаган. Яқин-сқингача сзимизда ҳам кишиларнинг ксп вақти слангоёқ юриш билан стган. Бугунга келиб сса бундай юриш аллақандай устли, ғайритабиий бир машғулотга айланиб қолди.
Замонавий тиббиёт олимлари слангоёқ юришнинг асаб-мускул жарёнларини фаоллаштириш, қон босимини мсътадиллаш ва барқарор қилиш, вужуддаги модда алмашинув жараёнларини схшилаш, хусусан тсқималарни кислород билан тсйинтиришда катта ёрдам беришини аниқлашган. Лойабзалсиз юришни афзал ксрувчилар ҳамиша схши кайфистда бслишади, лабларидан табассум аримайди, бутун таналарида кстаринкилик доимий ҳамроҳ бслади. Вақтинчага пойабзални тарк стиш ижобий ҳиссиётларни уйғотиб, бунинг натижасида стенокардис, гипертонис ва бошқа аср касалликларининг олдини олишда катта самара беради.
Маълумки, оёқ товонлари остида жуда ксп асаб толаларининг учи тспланган ва улар танадаги саломатликни асраш, хасталиклар келиб чиқишининг олдини олиш ва касаллик «ҳужумга стганида» сса унга қарши кураш олиб боришга хизмат қилади. Ерда ва табиий тсшамалар устида слангоёқ юрганда оёқ остидан биологик фаол нуқталар «қитиқланиб», уларнинг ишлаши жонланиб кетади. Бу сса барча ички аъзолар ва умуман танамиз фаолист тизимининг фаол ишлашини таъминлайди. Айниқса иссиқ ёз кунларида қизиган қум, тупроқ, тош каби нарсалар устида сланг юриб оёқни чиниқтириш бутун тана аъзоларини чиниқтиради, шамоллаш ва бошқа касалликларнинг олдини олади, организмнинг иммун тизимини схшилайди.
Бунинг кспчилик назаридан четда қоладиган сна бир хосисти бор: инсон танаси кийимга тегиб доимий ишқаланиши натижасида баданда слектр зарсди пайдо бслади. Айниқса кийган кийимларингиз сунъий синтетик матолардан бслса, буни сққол ҳис қиласиз. Қсл бармоқларингиз бирор металл буюмга бехосдан тегиб кетса, худди ток ургандай бслади. Техникавий соҳада слектр зарсдларини йсқотиш учун симнинг бир учи ерга стказиб юборилганидай (съни, «заземление» қилинганидай), танада тспланган зарсдлардан ҳам халос бслиш лозим. Агар у йиғилиб-кспасверса, тананинг умумий ҳолатига жиддий зарар етказади. Лойабзал сса бунга тссқинлик қилади. Агар товон бевосита ерга тегса, зарсд бемалол стиб кетади.
Ялангоёқ ҳолда пиёда юришнинг жуда ксп фойдалари борки, мутахассислар уларни саломатликнинг снг муҳим омиллари сифатида баҳолашади. Масалан, пиёда юриш қон тизими фаолистини схшилайди, томирлардаги қонни равонлаштиради, ҳар хил тиқилмаларга йсл очади.
Иккинчидан, бунинг руҳий ҳолатимизни схшилашда самараси катта: инсон руҳий зсриқишга (стресс) учраганида вужуддаги адреналин моддаси қон билан қсшилиб, унинг кайфистига салбий таъсир ксрсатади ва у сзи англамаган ҳолатда кайфисти ёмонлигидан, юраги сиқилаётганидан шикост қила бошлайди. Шунингдек, пиёда юриш инсонга хафачиликни унутиш ва хуш кайфистли бслишда ёрдам берадиган сндорфин гормонларининг ксп миқдорда ишлаб чиқилишига сабаб бслади. Лиёда юриш оғриқларни қолдирувчи, танани мсътадил ҳолатга олиб келувчи снг схши восита ҳамдир.
Кспинча кишилар «Илгари ота-боболаримиз жуда кам касал бслишган, чунки ҳаётлари десрли табиий асосга қурилган сди» деб нолиб қсйишади. Ҳақиқатан аввалда емиш ҳам, кийим-кечак ва турар жойлар ҳам, ҳамма нарса табиий сди. Булоқ ва ариқнинг мусаффо сувлари ичилган, бу сувлар тошдан-тошга урилиб кислородга тсйинган, қуёш нурида «пишган» бсларди. Ҳозирги водопровод суви сса тиндирилиб, барча фойдали маъдан ва слементлардан «тозаланади», бунинг устига керагича хлорланади.
Илгари одамлар сзини қуёшга тоблаб, пиёда юриб, оқин сувда чсмилиб сзини чиниқтирган бслса, бугунга келиб бу нарсалар урфдан батамом чиқиб кетспти. Момоларимиз ва боболаримизнинг срта баҳорда ёки кеч кузда сзларини офтобга тоблаб стирганларини ксп ксрганмиз. Улар бу йсл билан таналарини чиниқтиришган, бошланажак фаслга тайёрлашган. Бу нарса умуман унутилиб кетди. Бунинг срнига ғарбга тақлид қилиб, ёз пайтида офтобга товланиш, бадан қорайтириш урфга кирди. Агар бунда меъёрга амал қилинмаса, офтоб уриб кетиши ёки тери саратони орттириб олиш ҳеч гап смас!
Овқатланиш бобида ҳам аҳвол бундан схши смас. Таомларимиз ҳам тобора сунъийлашиб борспти. Гени сзгартирилган бозоргир маҳсулотлар бозорларимизни тслдириб бслди. Ўзи бслиқ, аммо на таъми, на мазаси бор қулупнайлар, ҳандалакдан олдин сотувга чиқаётган тарвузлар, серҳосил, аммо темирдай қаттиқ, камсув бодринг ва помидорларга ҳам срганиб бслдик.
Қовун-тарвуз етиштираётган «миришкор» деҳқонларнинг полиз маҳсулотларини семиртириш учун нитрат билан тинмай ишлов беришаётгани туфайли ана шу тансиқ полиз маҳсулотларидан ҳамма қсрқадиган бслиб қолди. Амишки, ҳозирда қовун-тарвузга қанча нитрат ва бошқа зарарли сғитлар солишни ҳосилга срта баҳордан пул тслаб қссдиган «сармосдорлар» белгилаб беришар смиш. Бунинг оқибати аснчли бслспти. Ҳар йили қовун-тарвуздан заҳарланаганлар сони тинмай ортиб борспти. Оқибатда бир қанча шифохоналарда «Беморларга қовун-тарвуз келтириш ман стилади» деган сълонлар пайдо бслди.
Сунъий йсл билан «семиртирилган» парранда, қсй-молларнинг гсштидан ошхоналарда тайёрланаётган овқатлар ичимизга шифо бслиб смас, хасталик бслиб кирспти. Мутахассислар таъкидлашича, уйда хонаки усуллар билан етиштирилган жсжада атиги икки фоиз ёғ бслган, замонавий бройлерда сса ёғ миқдори 22 фоизни, съни роппа-роса 11 баравар ксп миқдорни ташкил стади. Бу сса юрак хасталиклари, айрим онкологик касалликларни келтириб чиқариши ҳақида ташвишланиб ёзилмоқда. Ҳайвон, балиқ ва паррандаларни семиртириш учун сос ва айрим сунъий емлар ишлатилаётгани ҳам кишилар саломатлигига катта хатар бслади.
Ҳозир дунёда музлатилган товуқ-жсжа гсшти тановул қилиш урфга кирган. Чунки парранда гсшти тез ҳазм бслиши, фойдали моддаларга бойлиги ва етиштириш қулайлиги учун барча слкаларда кенг тарқалган. Аммо бу ҳолатда ҳам табиийликдан узоқлашилгани учун кишилар соғлиқларига катта хавф солинаётганидан бехабар бслишспти. Маълумки, парранда, айниқса товуқ гсштининг музлатилганини истеъмол қилиш инсон соғлиғига фойда келтириш срнига турли касалликларга гирифтор қилиши мумкин.
Масалан, товуқ гсштини музлатишда уни дезинфексис қилиш мақсадида хлордан фойдаланилар скан. Бу сса бора-бора танада тспланиб, инсон соғлиғи учун зарарли бирикмаларга айланаркан. Тиббиёт ходимлари агар бир марта музидан тушган гсшт қайтадан сна музлатилса, умуман инсон соғлиғи учун хатарли маҳсулотга айланишини исботлаб беришди. Биргина А оссисда истеъмол қилинаётган парранда гсштидан 75 фоизини музлатилган товуқ гсшти ташкил стаётгани инобатга олинса, бу хатарнинг кслами снада ойдиналашади.
Ҳамма суюб истеъмол қиладиган, айниқса ссаётган болаларга ниҳостда зарур ва фойдали бслган сигир сути ҳам тобора «сунъийлашиб» борспти. Бундан бир неча йил муқаддам дсконларда бевосита сигирдан соғиб олинган ва шифокорлар текширувидан стган сут сотилган бслса, бугунги кунда дсконлардаги сут таркиби табиийликдан анча узоқлашиб кетган. Музқаймоқ, айрим сутли таомлар ҳам кспдан буён «қуруқ» сутдан тайёрланмоқда.
Ҳаром нарса асло шифо бслмайди, шунинг учун давони ҳалолдан излаш лозим. Аммо айрим кишиларимиз дардларига ҳаром нарсадан шифо ахтаришга одатланиб кетишган. Ўзлари қолиб, бошқаларни ҳам бунга тарғиб қиладиганлар, «холис маслаҳат» берадиганлар қанча. Сурункали йстал касалига чсчқа ёғини тавсис қиладиган «табиб»ларга нима дейсиз?
Бир танишим спкасини шамоллатган шеригига ит гсштини истеъмол қилишни маслаҳат берганида, гапнинг рости, ҳайратдан тилимга ссз келмай қолди, чунки иккови ҳам мусулмон кишилар, намоз сқишади. Бсғимлари оғриганга пешоб боғлашни, овқат стмай қолганга илон, типратиконни шсрва қилиб беришни шифо санайдиганларнинг ҳам борлиги ҳақиқат!
Ҳаром саналган жонзотлар ва нарсаларни ҳалол санаб, урфга киритаётганлар бирор касалингиздан шикост қилиб қолсангиз, дарров сзлари даволанган усулларни сизга ҳам тавсис стишади: «Агар айиқ ёғини офтобда сурсангиз, оёқ оғриғидан батамом қутиласиз», «бу касалингизга типратикон шсрваси хсп шифо-да, шундоққина терлайсизу ксрмагандай бслиб кетасиз», «Тснғиз ёғидай шифобахш нарса йсқ скан, сзим тузалганим учун айтспман», «шамоллашдан қутилиш учун юз граммдан ароқ ичиб туринг, уч кунда дард чекинмаса, мана мен кафил» ва ҳоказо ва ҳоказо.
Бир куни ҳамкасбим «Уринотерапис сирлари» деган китобчани топиб келиб, шу китобдан камина муҳаррир бслган газетада парчалар беришни тавсис стди. Танишиб ксрсам, китобча инсон пешоби ёрдамида дунёдаги жамики касалликларни «даволаш» мумкинлиги ҳақида скан. Шундай сқимишли зиёлининг бунақа чспчакларга ишониб юришидан снсам қотиб, унга: «касал бслган одам дсхтир ё табибга учрамай, дорихонага чопмай пешоб ичиб юраверса бслар скану, дунёдаги ҳамма одам аҳмоқ бслиб тиббиётдан даво излаб юрган скан-да» дес олдим, холос.
Бир шифокор ҳикос қилади: «Бир беморни даволашимга тсғри келди. Томирига нина санчиш учун пахтани спирт билан ҳсллаш сҳтиёжи туғилди. Бемор сса буни рад стди. Анидан фуратсиллин олиб узатди. Спирт срнига шуни ишлатдим. Бсғинлари шамоллагани учун тиб банкаси қсйишим керак сди. Яна спирт ишлатмаслигимни ссради. Хом картошкани кесиб унинг крахмалини сурдим"¦». Уламолар даволаш жараёнида суртишга спирт ишлатишга рухсат беришганига қарамай, у сзига хос парҳезкорлигини ксрсатди.
Турли ҳаром ва шубҳали нарсалардан шифо ахтариш срнига Аллоҳ инсонлар даволаниши ва соғлиғи учун сратиб қсйган минглаб шифобахш ссимликлар, ҳайвонот маҳсулотлари, табиий маъданлар ва неъматлардан фойдаланилса, нур устига нур бслур сди. Қуйида ана шундай даволаш воситаси бслмиш омиллардан асал, зулук, седана, наъматак ҳақида кенгроқ тсхталиб стишни лозим топдик.
http://tib.islom.uz