Қуёш қуши
Биров кафтлари орасига тухумни сшириб, Аасриддин афандидан ссрабди:
— Топинг? Бу нима?
— Ейдиган нарсами, сзи?
— Ҳа,
— Ундай бслса, белгиларини айтинг, топаман,— дебди Аасриддин.
— Белгилари шуки,— деб жавоб берибди у шахс,— сзи юмалоқ, тайланг, сртаси сариқ, тепаси сса оқ.
— Ҳе бслди, топдим. Сиз пиёзни сйиб сртасига сабзи жойлагансиз,— деган скан афанди.
Ушбу латифани келтиришимиздан мақсад шуки, бир вақтлар одамлар тухум нималигини билишмаган. Тухумнинг мазасини билмагач, товуқ гсшти ҳам сз-сзидан ейилмаган.
Қадим замонда Ҳиндистон осмони қора либосга сралиб, сон-саноқсиз юлдузлар чарақлаганда қандайдир бир қушнинг сткир овози чангалзорларнинг сокинлигини бузиб, мақбараларга урилиб, акс-садо берарди. Шунда одамлар:
— Ана, қуёш қуши сайраспти, срим кеча бслибди, инсу-жинслар офтоб ёғдуси устидан ғолиб чиқиб, оламни зулматга чсмдиришгани ва сзлари ер юзида изғиб юришгани тсғрисида дарак берспти,— дейишарди.
Саҳарда узоқ-сқинлардан сна сша «қу—қу—қуқ-қуув»,— деган жарангдор овозлар оламни тутиб кетар, гсдакларни ширин уйқусидан уйғотар, деҳқонни дала-га, брахманни бутхонасига йсрғалатарди. Тағин одамлар:
— Ана, инсу-жинслар анжуман қурадиган қоронғу зулмат устидан снди қуёш ғолиб чиққанлиги тсғрисида қуш дарак берспти, демак тонг отибди,-дейишар сди.
