Jamiyat va inson > Tibbiy kutubxona

Go'dak bolani ovqatlantirish

(1/6) > >>

AbdulAziz:
Go'dak bolani ovqatlantirish



Muallif: D.M.Niyozov
Hajmi: 200 Kb
Fayl tipi: pdf, zip
Saqlab olish
Online o'qish

Humayro:
ЎзССА  СОҒЛИҚАИ САҚЛАШ МИАИСТА ЛИГИ
 
А ЕСЛУБЛИКА СААИТАА ИЯ МАОА ИФИ УЙИ
УЗБЕКИСТОА ҚИЗИЛ ЯА ИМ ОЙ ЖАМИЯТИ
МАА КАЗИИ КОМИТЕТИ


Д. М. АИАЗОВ
ГЎДАК БОЛААИ ОВҚАТЛААТИА ИШ
(Тсртинчи нашри)

ТОШКЕАТ
ЎзССА 
«МЕДИА¦ИАА»
1984

Humayro:
Бола дунёга келган биринчи кундан бошлабоқ унинг овқатланишини тсғри ташкил қилиш муҳим аҳамистга сгадир. Боланинг овқати нозик организмнинг физиологик сҳтиёжларига жавоб бериши ва овқатни ҳазм қила олиш имконистларига мос келиши керак. Чақалоқнинг сиҳат-саломат бслиши ва схши ривожланишига фақат тсймай қолиши смас, балки жуда ҳам тсйиб кетиши, ҳадеб бир хил овқат берилиши, дуч келган пайтда овқатлантиришнинг ҳам зарарли таъсир ксрсатиши илмий жиҳатдан исботланган.

Humayro:
БОЛА МЕАªДА-ИЧАК ЙУЛИАИАГ ЎЗИГА ХОС ХУСУСИЯТЛАА И
Бола организми ёши катта одамнинг организмидан жисмоний ва ақлий жиҳатдан ривожланиши, айрим органларнинг ҳолати ва ишлаши, овқатланиш режими билан катта фарқ қилади.
Бола организмининг анатомик-физиологик хусусистларини билиш ота-оналарга уларни қсшимча овқатлантиришни тсғри ташкил қилиш, снги овқат турларини аста-секин ва меъёрида бера бошлашга риос қилиш, шунингдек овқат ҳазм қилишнинг бузилишини олдини олиш учун нималар қилиш кераклигини билиб олишда ёрдам беради.
Боланинг оғиз бсшлиғи кичкина, тили нисбатан катта, бироқ калта ва снли. Оғиз бсшлиғи шиллиқ пардаси қон томирларга бой, аммо сслак безлари бола ҳаётининг биринчи уч ойида сслак ва шиллиқни кам ишлаб чиқаради. Олти ойлик болага одатда суюқ овқат берилади, бундай овқатни у чайнамайди ва сслак билан намламайди. Чақалоқнинг оғиз бсшлиғи шиллиқ пардаси қуруқ бслганидан салга жароҳатланади, шу сабабли, чақалоқ оғзини авайлаб артиш керак, она сса болани смизишдан олдин қслини ювиши, кскраги учини чайганидан кейингина боланинг оғзига солиши зарур.
Соғлом боланинг тишлари одатда 6-8 ойлигидан бошлаб чиқа бошлайди, бир ёшга етганда 8 та, икки ёшида 20 та тиш чиқиши керак. Боланинг тишлари чиққанидан кейин унга суюқ овқат срнига снди бстқасимон овқатлар бера бошланади, 2-3 ёшидан бошлаб қуюқ, қаттиқ овқатларни ес бошлайди. Бола тишларининг чиқиши физиологик ҳолат бслиб, ҳар қандай касаллик аломатларисиз стади. Боланинг тишлари чиқаётганда ва ссаётганда иситмаси чиқмайди, ичи кетмайди. Ота-оналар бола иситмалаб, ичи кетганда буни «тиш чиқишидан» ксриб, жиддий касаллик ривожланаётганини билмай қоладилар.

Humayro:
Бола меъдасининг сиғими ҳаётининг беш ойи давомида 100 дан то 180 миллилитргача бслади, 6 ойликдан то бир ёшгача 200-250 миллилитрни ташкил қилади.
Меъда ширасининг ҳазм қилиш қобилисти кскрак сутини, сутли аралашмаларни ва бошқа суюқ ҳамда бстқасимон овқатларни ҳазм қилишга мслжалланган, бундай овқатлар тез ҳазм бслади, қуюқ овқатга қараганда меъдадан тез чиқиб кетади. Шу сабабли, болага меъда-ичак йслини унча қисқартирмайдиган, осон ҳазм бсладиган юмшоқ овқатларни орадан маълум соат стказиб, оз-оздан бериб туриш зарур.
Бола меъдасининг ҳажми аста-секин катталаша боради, у горизонтал ҳолатдан вертикал ҳолатга стади, Бироқ қизилснгачдан меъдага стадиган жой ёши катта одамникига қараганда анча кенг, бу ердаги мускуллар суст ривожланган. Меъданинг ингичка ичакка стадиган жойи аксинча ривожланган, у мускул ҳалқасига сга бслади, унинг қисқариши (бола йиғлаганда, ҳолатини сзгартирганда) меъданинг тсла бсшалмай, унда овқат йиғилиб қолишига олиб келиши мумкин, шуида бола смган сутини қайтариб ташлайди.
Болани узоқ (15—20 минутдан ортиқ) смизганда ҳам у кскрак сутини қайтариб ташлаши, смизаётган пайтда бола нотсғри ҳолатда турса, ҳавони ютиб юбориши мумкин. Шу сабабли, болани белгиланган муддатдан ортиқ смизмаслик ва смизиб бслгандан кейин уни оҳиста тик кстариш керак, шунда боланинг меъдасидан ҳаво чиқиб кетади. Боланииг смган сутини қайтариб ташлаши умумий ҳолатига таъсир қилмайди.
Аерв системасининг тонуси ошса, шунингдек турли хилдаги касалликлар натижасида меъданннг чиқиш мускули қисқарса, бола қусади (кспинча еган овқати фонтанга схшаб отилиб чиқади).

Navigation

[0] Message Index

[#] Next page