Ушбу мавзуда китоб сқиш ҳақида гап кетибдиғю, лекин қандай китоблар ҳақида гап кетаётганлиги айтилмабди, лекин суҳбатдошларнинг фикридан келиб чиққан ҳолда, кспчилик китоб сқиш деганда кспроқ бадиий адабиётларни сқишни тушунаркан деган хулосага келдим.
Ҳар қандай ҳолатда ҳам китоб сқилишининг камайиб кетишини сабабларини баҳоли қудрат, фикри ожизимча баён қилмоқчиман:
1. Китобларнинг қимматлиги. Ҳатто баъзида баъзи оилалар мактаб дарсликларини сотиб олишга ҳам қийналиб қолишади.
2. Телевизор, радио, интернет ва бошқа соҳаларнинг олдинги сринга чиқиб олганлиги. Кспчилик китоб сқиб бош оҳриқ бслгандан ксра, оддий ксриб хулоса чиқарадиган кинони ксришни афзал билишади. Аш болалар учун сса, китоб сқишдан ксра битта сйин сйнашни афзал билишади.
3. Сависнинг пасайиб кетиши. Баъзида "Китоб сқиб, шаҳар олиб берармидинг. Бориб бошқа ишни қил" деган ота-оналарнинг гапларини сшитиб ҳам қоламиз. Боласининг сйинхоналарда кун стказишига пул берадиган ота-она, китоб сқиши учун пул тслагиси келмай қолади. Агар ота-она боласининг бекор вақтини ана шундай ишларга сарфлашин и назорат қилганда ксп нарсалра сзгарган бсларди.
4. Сариқ матбуотнинг авж олиши. Қишлоққа борганимда кспчиликнинг "жёлтс‹й пресс" га ружу қсйганини гувоҳи бсламан. Ҳар борганимда 4-5 синфда сқийдиган жиснчам "Ҳордиқ"да нима чиққани-ю, "Даракчи"да қанақа қсшиқчи ёки актёр ҳақида маълумот чиққанини айта бошлайди. Бундан ташқари, телевизордаги телесериалларни биттасини ҳам қолдирмай ксради. Яна мендан ссраб қссди "Тоға, шу сериални ксраспсизми?" деб.
Ҳар борганимда бирота китоб совға қилай деман-у, сна сйлаб қоламан. Қаердан қизиқарли латин алифбосидаги китобларни топсам бсларкан деб. Гоҳида сандиқда чанг босиб ётган китобларимни олиб сқиганини сшитсам хурсанд бсламан, лекин менинг китобларимнинг десрли ҳаммаси кирилл алифбосида.
Ана шунақа гаплар, суҳбатдош...
Бундан ташқари, инсоннинг сзи ҳам китобни керакли сканлигини ҳис қила билиш керак.
Бир вақтлар бир синфдошим бор сди. Мактабда арранг уч баҳога сқиб юрарди. Бирорта ҳам бадиий китобни сқимасди. Ҳаммамиз мактабни битирдик. Ҳар ким ҳар хил жойларга учирма бслди. Мен ҳам талабалик бахтига мусссар бслдим. Адашмасам, 2-курслик вақтимда қишлоққа борганимда сша синфдошим билан гаплашиб қолдим. Гап-гап билан бслиб, китоблар ҳақида суҳбатлаша бошладик. У сша пайтда чиққан охирги романларни десрли ҳаммасини сқиб чиқибди.Образлар ҳақида сзининг шахсий фикрларини билдираспти. Қойил қолгандим. Ўша китобларни филологисда сқиб мени сзим ҳам сқимагандим...
Ана шунақа гаплар...
Китоб сқишга, илм олишга укаларимизни, фарзандлармизни жалб қилишнинг йслларидан бири уларга китоб совға қилиш деб сйлайман. Барибир, қслида турса бирор кун зерикишаданми ёки қизиқишанми уни сқийди-ку?! Муҳими, бир марта сқиб тушуниб, қадрига етиб олса бас...
(давоми бор...)