KALTA KO'YLAK, KALTA SOCH.
Go'zallik haqida gap ketganda, ko'proq ayollarimizning, qizlarimizning kiyimlariga qararkanman, ularga bir rahmim kelsa, bir ijirg'anaman. Go'zallik ko'zgusi bo'lgan ayollardan ko'nglim qoladi, bezinaman. Avvallari sochlarini mayda o'rdirib, do'ppi kiyib yurishardi. Atlas ko'ylaklari biram yarashardiki, asti qo'yavering. E'tibor bering, hozirgi zamon fe'lida emas, o'tgan zamon fe'lida gapiryapman. Sababi, bunday milliy libosda, haqiqiy o'zbekona kiyingan qizlarimizni kunduz kuni bir qo'lingizda chiroq bilan qidirsangiz ko'nglingiz uchun bitta-yarimta topilib qoladi. U ham atlas ko'ylagini tizzasidan kesgan. Yana yuzlariga allambalo kimyoviy moddalarni surtib olganki, uncha-muncha hayvonni badaniga tekkizsangiz til tortmay o'ladi.
Qishloq sharoitida yashaganim bois, hatto o'sha yerda ham "zamonaviylikka", modaga berilib ketgan qizlarimizga ko'zim tushib hali ham ona zaminimiz ularni ko'tarib yurganiga ishongim kelmaydi.
Qizlarimiz shunchalik zamonaviy kiyinganki, uncha-muncha yevropalik ham ularga "havas" bilan qaraydi.
Yaqinda sinfdoshlarimdan birining to'yi bo'ldi. Kelinchak shaharda o'qigani bois shahardan(kursdoshlari bo'lsa kerak) ikki-uch echkinamo qizlar ham kelishdi. To'y tugaguncha barcha yoshlar ulardan ko'zini uzmadi. Holat shu darajada ketaversa, bora-bora qayerga boramiz, bilmadim. Yarim-yalang'och qizlarning bu ko'rinishlari erkaklarga salbiy ta'sir etishi hech kimga sir emas. Oxirgi vaqtlarda ko'pchilik oilalarning farzand ko'rmayotgani, ayb asosan erkaklarimizda ekanligiga yuqoridagi holatlar ta'sir qilmayaptimikin?
Shu o'rinda oilaboshilarimiz ham ozgina ginam bor. Nahotki, farzandlarining kiyinishi, o'zini tutishi, jamoat joylarida yurishi ularni qiziqtirmasa? Nahotki shunchalar loqayd, shunchalik befarq bo'lib borayapmiz? Axir bola tarbiyani avvalo jamiyat asosi bo'lgan oiladan oladi-ku. "Qush uyasida ko'rganini qiladi" deb bejizga aytishmagan, axir.
Qizlarni qadim-qadimdan "ona qizim" deb suyishgan, erkalatishgan. Ular onaday beg'ubor, onaday xokisor, ma'suma, kiyinishlari ham shunga yarasha bo'lishi kerak, degan fikrlar kechadi xayolimdan.
Xalq shunday kuchki, bir burdadan bersa to'ydiradi, bir mushtdan ursa o'ldiradi, degan gap bor. Aslida men ko'targan masalaning paydo bo'lganiga ko'p bo'lgani yo'q. Lekin yoshlarimiz uni shu darajada "globallashtirib" yuborishdiki, unga qarshi kurashilmasa, uning oldi olinmasa ertangi kun afsus qilib, barmog'imizni tishlagancha "attang" deb qolishimiz hech gap emas.
Yana bir yomon jihat, bu darajada - quyosh qattiqroq qizdirsa ustidagi kiyimlarini eritar darajada "yupun" kiyingan ayollarimizga, qizlarimizga qarab chet ellik, yevropalikning o'zbek xalqiga, o'zbek millatiga birgina shu savodsiz ayol timsolida baho berishi ham millatimizga "minus" bo'lmaymikan?
Azizlarim, kelinglar, tarbiyani avvalo oiladan boshlaylik. Har bir oilada yuqoridagi masalaga qarshi kurashilsa, uni tag-tomiri bilan qo'porib tashlash mumkinligi sir emas.
Zero biz milliylikda, ibo-hayoda, nafaqat Osiyo, balki butun dunyoga dong'i ketgan xalqmiz. Bu ishonchni, havasni suiste'mol qilmaylik. Buyuk bobolarimizga munosib farzand bo'lgan holda milliy qadriyatlarimizni, o'zbekligimizni, ayollarimizni saqlab qolish uchun bir yoqadan bosh chiqaraylik.
Murod Kamol
"Ekspress Info" gazetasi 2009yil 36son.
Ps: Ushbu maqolani ba'zi joylari yoqdi, shuning uchun qo'ydim rozi bo'linglar.
