Ko'ngil tugunlari.

Ko'nglimdagi g'ashlik, chigal bir tugunni yechmoq uchun ushbuni yozmoqqa tutindim. Hodisa qahramonlarini birortasini ismini oshkor qila olmayman. Ammo gap o'z egalarini topadi, g'assol ota ham meni tushunar...

Hushsurat, ko'zlari doimo kulib turadigan g'assol ota to'yhonadan chiqib avval to'y egalari bilan, so'ngra mahalladosh, qo'ni qo'shnilar bilan so'rashib o'ta boshladi. Bu kishi bilan marhum qaynotamni janozalarida tanishgandim. Meni tanib iliq ko'rishdi, keyin yonimdagi "obro'li" amakiga qo'l uzatdi. "Obro'li" g'assol otadan qo'llarini olib qochib, yeng uchida ko'rishdi.
Otaning yuzlariga qaradim, qizarib ketdi, boshini egganicha davradan tez-tez yurib uzoqlashdi. O'rtaga nohush sukunat cho'kdi. Sukunatni buzib "obro'li" amaki so'zga tutindi:
- G'assol bo'lsa, hali osh yemagan odamlar bilan ham qo'l berib ko'rishishi nimasi?....E, o'zi shu odamni hech yoqtirmayman...
O'rtada g'iybat boshlandi. "Obro'li" amakiga hushomad qilib ba'zi odamlar g'assol amakini ayamay "savalay" ketishdi. Hullas, o'sha kuni g'iybat rosa avjiga chiqdi.
"Hoy, to'htanglar!Ko'pchilik hizmatini qiluvchi bu g'assol ota namozni kanda qilmaydigan, taqvodor va juda ozoda kishi", deb g'iybatni kesishim kerak edi. Jur'atsizlik qilib indamay turaverdim. Ko'nglimga g'ashlik, juda chigal bir tugun tushdi....
Yaqinda g'assol ota bilan yana bir janozada uchrashdik. ko'nglimdagi o'sha tugun sababidan mayyitni yuvishda ishtirok etishga jazm qildim. Ota o'z ishini boshlashdan oldin biz yordamchilarga yuzlanib dedi:
- Mayyitning avrat yerlariga qaramaysiz. Maboda kamchilik, qusur joylariga ko'zingiz tushsa, keyinchalik boshqalarga so'zlamaysiz, g'iybatini qilmaysiz!
G'assol ota mayyitni e'zozlab, erkalab, duolar qilib sidqidildan yuvin kafanladi. Juda chiroyli ovoz bilan qiroat bilan Allohning kalomidan o'qib duolar qildi.
Ketayotib meni chetga tortib dedi:
- Ko'rdingiz, ishni rezina qo'lqoplar bilan bajaraman. Ketar vaqtimda hech kimga yuzimni ko'rsatmaslikka harakat qilaman. Uyga borib albatta g'usl qilaman. Siz ham g'usl qilib olsangiz durust bo'ladi, uka.
G'assol otani yo'lakkacha kuztdim. Ota yuzini dastro'mol bilan berkitib, o'sha "obro'li" amakining honadonidan tashqariga chiqdi va ko'pchilikdan o'zini chetga olib uzoqlashdi....

Ko'nglimdagi so'nggi tugunlar....

...Hech bir honadon yo'qki, o'lim musibati kirib o'tmasa...SHunda eng avvalo g'assolning va go'rkovning eshigini qoqamiz.
Aslida mayyitni yuvib-tarab, kafanlash  avvalambor egalarning vazifasidir. Ammo bu ishni bekamu ko'st, sidqidildan ado eta olamizmi? Aksariyat g'assollar bu ishni tirikchilik yohud havas uchun bajarmaydilar. Alloh ko'ngliga solgan kishigina bu ishni uddalay oladi. Va bundan savob umidida bo'ladi. Ozodalikka keladigan bo'lsak ularni oldiga tushadigan yo'q.
Birodarlarim, iltimos, keling ularni tahgqirlamaylik. G'iybat qilmaylik. Ularni hurmatlab, e'zozlaylik. Har birimizni Oxirat safariga tayyorlaguvchi, kuzatguvchi ey, aziz insonlar! Alloh sizlardan rozi bo'lsin!

To'lqin Nurmuhammad.
Musulmonlar taqvim kitobi.

Assalomu alaykum.
  Yalang'och podishoh.
Tarihda bir podishoh yashab o'tgan ekan. Har bir kishining ham o'ziga yarasha bir narsaga ishqibozligi bo'lgani kabi u ham hech bir inson kiymagan kiyimlarni kiyishga ishqiboz ekan. Mabodo bir joyda bir yangi kiyim chiqibdi degan gapni eshitsa shu kiyimni qanchalik qiyichilik bo'lishiga qaramasdan olib kiymaguncha ko'ngli joyiga tushmas ekan. Shuing uchun buni bir ikkita makkor tikuvchi chiqib podishohdan katta miqdorda mol undirib olish maqsadida o'zlarini bir libosni turini tikadigan mashhur tikuvchilar deb e'lon qilishibdi. Bunday habarlarga doimiy quloq tutib yashovchi podishoh bu habarni eshitishi bilan bu tikuvchilarni o'z huzuriga yonlabdi. Ularni olib kelib sizlar qanday libos tikishga qodirsizlar deb suol qilinganida: bu makkorlar "biz bir libos tikamizki uni kiyganda faqatgina o'zini vazifasiga loyiq bo'lgan va aqlli kishilargina ko'ra oladi" deyishibdi. Podishoh juda qattiq quvonibdiki birinchidan:o'zining ayni muddaosiki hech kimda yo'q bir libosni kiyadi. Ikkinchidan:saroyidagi qaysi inson vazfasiga loyiq-u kim noloyiq ekanini bilib olish va kim aqillig-u kim aqilsiz ekanini ajratib olish uchun ayni muddao. Shularni o'ylab darhol u tikuvchilarga bu libosni tezlik bilan tikishga buyruq beribdi. Makkor tikuvchilar:bu libosni tikish ancha murakkab shuning uchu bizga alohida dastgoh o'rnatilgan bir hona kerak va biz talab qilgan molni tezlik bilan yetkazib turishingiz kerak" deb shart qo'yishibi. Podishoh nima mablag' bo'lsa to'lashga tayyor ekanligini aytibdi. Mahsus dastgoh o'rnatilga bir honaga kirib makkor tikuvchilar o'zlarini bu libosni tikishni boshlagan deb e'lon qilishibdi. Shunda podshoh sabrsizlik bilan o'zining vazifasiga qo'yishlikda men xato qilmgan bo'lsam kerak deb o'ylagan birinchi vazirini bu libosdan habar olishga jo'natibdi. Vazir dastgoh o'rnatilgan honaga kirib qarasa iki makkor tikuvchi qo'lida igna va ip bilan mohirona harakat qilayotganini ko'radi-yu dastgoh ustida hech qanday bir matoni ko'rmaydi. Shu vaqtda vazir nahotki men vazifamga noloyiq bo'lsam deb o'ylabdi. Tikuvchilar vazirning kelganini bilib :keling vazir bu libosimiz qanday bo'layotgan ekan deb so'rashdi. Vazir:nihoyatda ajoyib kiyim tikilayotganini aytib maqtabdi. Tikuvchilar:bu libosni tikishni mana yengidan boshladik sizga bu yeng yoqdimi deyishibdi. Vazir:ha bu matoni ham eng zo'rini tanlabsiz yeng ham juda ajoyib bo'libdi podishohga juda yoqadigan bir kiyim tikilayotgan ekan deb maqtabdi. Nima desin? Axir dastgoh ustida mato yo'q-ku desa o'z vazifasiga noloyiq va aqlsiz inson bo'ladi. Keyin saroyga qaytganida uni intizorlik bilan kutayotgan podishoh qanday bo'layotgan ekan deb so'radi. Vazir:juda ajoyib ko'ylak bo'layotgan ekan yengidan boshlanibdi matolariyam juda go'zal tovlanib turibdi debdi. Podishoh ichida men vazirlikka munosib inson tanlagan ekanman deb quvonibdi. Shunday qilib podishoh saroyidagi insonlarni vazifasiga loyiq yoki noloyiq ekanini bilish uchun har kuni birma bir ko'ylakni ko'rib kelish uchun jo'natdi. Hamma kelgan insonlar makkor tikuvchilarni qo'lida igna va ip bilan mohirona qilayotganini ko'radi-yu dastgoh ustida hech vaqo yo'q. Makkorlar esa o'zlarinig hiylalari juda yaxshi ketayoyganidan hursand. Kelganlarning hammasini hayolidan mendan avval kelgan insonlar aqlli va o'z lavozimiga munosib ekan-u bitta men aqlsiz ekanmada deb o'ylaydi. Ularni intizor bo'lib kutgan podishohga borib ko'ylakning naqadar ajoyib ekanligi haqida gapirishadi. Podishoh esa kundan kunga besabrlanib tezroq ko'ylakni ko'rgisi va o'zinig ham lavozimiga munosibmi yoki yo'qligini bilgisi kelib dastgoh o'rnatilgan honaga bordi. Kirganida esa hamma kabi ikki tikuvchining mohirona harakat qilayotganini va dastgoh ustida hech qanday matoning yo'qligini ko'rdi. Vaholanki uning hayolida libosning tayyor bo'lish vaqti yaqinlashib qolgan edi. Ana shunda podishohni ko'rgan makkor tikuvchlar go'yoinki ko'ylakni ko'targan bo'lib man bitay deb qoldi qanday chiqayotgan ekan sizga yoqdimi deb so'rashdi. Podishoh:nihoyatda ajoyib yenglari undanam ajoyib yoqalari bundan ham ajoyib deya maqtay ketibdi. Makkor tikuvchilar maqsanga yetganini bilib kun sayin mablag'ni oshirib borishdi. Saroyda esa hamma hayolga botgan nahotki men aqlsiz va vazifamga noloyiq bo'lsam deb o'ylaydi. Chunki boshqalar libosni ko'rib kelishdi deb o'ylaydi-da. Bir kuni makorlar libosning tayyor bo'lganini e'lon qilishdi. Libos tayyor endi uni kiyishlik marosimini kutilyapti podishoh libosni dastgoh honadan kiyib chiqishi kerak. Xalq bundan habar topgan hamma maydonga yig'ilib kuta boshladi. Dastgoh honada makkor tikuvchilar  podishohni kiyimlarini yechib go'yoki unga yangi kiyimlarini kiyg'azayotgandek ko'rsatishadi va tinmay libosni maqtashadi. Go'yoki kiyintirib bo'lishganidan keyin buni etaklari uzun ikkita ushlaydigan odam kerak deyishadi. Ushlovchilar ham o'zining aqlsiz bo'lishini hohlamaydi. O'zlarini ko'ylakning etagini ushlagan qilib ko'rsatishadi. Podishoh ham yanki ko'ylak kiygan odamday qo'llarini kerib kerilib yurgancha dastgoh honadan chiqib keladi. Haloyiq qarab turibdi hammani hayolida men aqlsiz ekanman podishoh ko'ylagini kiyib yurib ketayapti-yu men ko'rmayapman halos degan gap. Shunda bir kishi o'z farzandini ergashganligi sababli olib kelgan edi. Bola qanchalar tirishsa ham ko'ziga libos ko'rinmagach otasidan uni ko'tarishligini iltimos qildi. Ko'targanidan keyin ham ko'rinmagach dada men podishohning libosini ko'rmayapman-u uni ustida libos yo'q-ku podishoh qip-yalang'och-ku dedi. Otasi ham to'g'ri aytasan podshoh qip-yalang'och dedi. Shunay qilib bir daqiqa ichida podshoh qip-yalang'och degan gap hamma yoqqa tarqaldi. Podishoh ham o'zining yalag'och ekanini bilar edi. Lavozimiga nomunosib bo'lib qoilishdan qo'rqib o'zini shunday ko'rsatgan edi. Bu habarni eshitishi bilan odamlardan hayo qilib saroyga qarab qochdi........

Yurtimizning ulug' olimlaridan birining darsliklaridan olindi.

Bir yigit uzoq safardan qaytayotgan ekan. Baland tog’ yonbag’ridan o’tayotsa, bir kishi do’ppidekkina keladigan bir toshni yerdan zo’rg’a uzayotganmish. Yigit bir pas uni kuzatibdi. Boyagi odam haligi toshni qo’yib undan kattarog’ini qiynalmayroq ko’taribdi, so’ngra uni ham uloqtirib to’rt pud keladigan xarsang toshni dast ko’tarib boshi uzra baland tutibdi. Uni kuzatib turgan yigit bu hodisadan taajjubga tushibdi. Yurtiga qaytgach bir donishmanddan bu voqeaning sirini so’rabdi.
- O’g’lim, - debdi donishmand. — U ko’rganing tosh emas, gunoh yuki. Odamzod nopok ishga birinchi marotaba qo’l urganda garchi arzimagan, kichkina bo’lsa-da vijdoni qiynaladi, iztirob chekadi. Bora-bora odamiyligini butunlay yo’qotib har qanday og’ir gunoh yukini ham bemalol yelkasiga oladigan, qabih ishlardan qaytmaydigan bo’ladi.

"œYigit yig’lamasin dunyoda" yoki "œQasos" Nosir Zohid. 2004 (257 bet)

"G'omida qabilasidan bitta ayol Rasululloh sallolohu alayhivasallam huzurlariga  kelib:
- Ey Ollohning rasuli, gunohga botdim ,meni poklang,dedi.
Rasululloh sallolohu alayhi vasallam rad qildilar .Ertasiga u ayol yana keldi va:
-Ey Ollohining rasuli! Huddi  Mo'izga qilganingizdek ,meni ham rad qilib,qaytarmoqchimisiz?Ollohga qasamki, Zino qildim ,men xomiladorman ,-dedi.
-Endi bor,to tuqqunigcha sabr qil, - dedilar Rasululloh sallolohu alayhi vasallam.
Ma'lum muddatdan so'ng ayolning ko'zi yoridi.Ayol darxol chaqoloqni bir bo'zga o'rab,Payg'ambar alayhissalom xuzurlariga shoshildi .Xabarni etkazgach ,Rasululloh sallolohu alayhi vasallam unga:
-Bor endi to sutdan chiqguncha uni emiz ,-dedilar
Bolasi sutdan chiqganidan so'ng ayol uni ko'tarib,Payg'ambar alayhissalom xuzurlariga keldi .Bolaning qo'lida bir parcha non bor edi .Ayol:
-Ey Ollohning rasuli! Bolani ko'krakdan ajratdim,mana non eyapti,dedi...
Bola ayolning qo'lidan olinib,musulmonlardan birining qo'liga topshirildi . Zoniya  ayol jazoga hukm etildi.Chuqur kavlab ,uni ko'kragigacha ko'mishdi.Keyn toshbo'ron amr bo'ldi .Tosh ota boshlashdi.Xolid ibn Valid otgan tosh ayolning boshiga tegib ,qon sachrab ketdi.Xolid yuziga sachragan qondan jirkanib ,ayolni so'kdi.Rasululloh sallolohu alayhi vasallam Xolidning so'kkanini eshitib :
-Ey Xolid ,o'zingni bos! Jonim qo'lida bo'lgan zotga qasamki,agar soliq yig'uvchi xam mana shu ayoldek tavba qilganida edi ,gunohlari kechirilar edi.
Keyin Rasululloh sallolohu alayhi vasallam marhumaning janozasini o'qib,dafn qilishni buyurdilar "
(Muslum rivoyati)

"Jannatning atrofi yominliklar bilan ,do'zaxning atrofi shaxvatlar bilan o'ralgandir"    (Muttafaqun alayx).
"Olloh ta'olo do'zaxni yaratib ,Jibril alayhissalomga dedi:"Bor ,jahannamga qara!"
Jibril alayhissalom jahannamga boqib:"Ulug'ligingga qasamki,jahannam haqida eshitgan bironta odam unga yo'lolmaydi",dedi.Keyin Olloh ta'olo jahannam atrofini shaxvatlar bilan o'radi va Jibrilga :"Bor ,jahannamga qara",dedi.Shunda Jibril alayhissalom jahannamga boqib:"Pravardigoro ulug'ligingga qasam,endi biror kishi qolmasdan jahannamga kirishidan qo'rqayapman",dedi .Olloh ta'olo jannatni yaratib ,Jibrilga dedi:"Bor jannatga bir qara !"Shunda Jibril jannatga boqib:"Ulug'ligingga qasamki,jannat xaqida eshitgan odam,unga kirishga shoshiladi",dedi.Keyin Olloh ta'olo jannat atrofini yomonliklar bilan o'rab ,Jibrilga dedi :"Bor, jannatga qara !"  Jibril alayhissalom jannatga boqib :"Ey qudratli Zot! Ulug'ligingga qasam,endi birorta odam unga kirolmaydi,deb qo'rqaman ",dedi (Abu Dovud,Termiziy ,Hakim rivoyati).

Xikoya qilinadi :
"Oriflardan biri balchiq yo'lda extiyot bo'lib,to'nining etagini yig'ishtirib ketayotgan edi.Qo'qisdan oyog'i toyib yiqildi.Keyin o'rnidan turdi va to'g'ri balchiqning o'rtasidan yurib ketdi,so'ng yig'lab:Meninng bu holatim doimo gunohlardan saqlanib,kutilmaganda bir yo ikkita gunohni sodir etib ,keyin gunohlar dengiziga sho'ng'igan bandaning ahvoliga o'hshaydi",dedi.
Bu gunohning jazosi boshqa gunohga tortilish bilan xam xosil bo'lishiga ishoradir.Shuning uchun Fuzayl aytadi:"Zamonning evrilishidan,do'stlarning be-vafoligidan qilayotgan shikoyating gunohlaringning senga qoldirgan merosidir".
O'tganlardan biri aytgan ekan :"Uyimdagi sichqonlar gunohimga jazodir".
"Zamondan nolishingizning sababi amallaringizning buzulganidir"
(Bayhaqiy rivoyati).

   Bir dono yigit ilm-fanda yagona bo’lib, tabiatan ko’p gapirishni yoqtirmagani uchun olimlar davrasida churq etib og’iz ochmas edi.
   Bir kun otasi unga dedi: "œO’g’lim sen ham bilganlaringdan gapirsangchi!" O’g’il javbida dedi: "œ bilmaganlarimdan savol qilishsa, uyalib qolaman deb qo’rqaman!"
Eshitmaganmisan, etik na’ligi
Bir so’fiy bir necha mix urar ekan
Bir sipohiy kelib engidan sudrab
"œOtimni taqalab berasan!" degan
 
So’z demasang senda kimning ishi bor
Dedingmi, dalil ayt, isbotla takror.

Umur mol-mulk to’plash uchun emas, balki mol-mulk osuda hayot kechirish uchundir!
   Bir oqildan so’rdilarki: "œKim baxtiyoru kim baxtsiz? Oqil dedi: "œBaxtiyor-eb-ichadi, ekadi, baxtsiz-yig’ib-yig’ib o’tib ketadi".

Hech kimga hech ish qilmagan nokasni etma hech duo
Mol yig’sh birla ovora bo’ldiuy, ketdi emay. 

.Biz hammamiz musilmonmiz. Hech birimiz buni unutmaylik. Musilmon dinida bir birini hurmat qilish, qadrlash talab etiladi. Islomda so’kinish, va shunday yomon ishlar qoralanadi. Shunday ekan biz bir-birimizni hurmat qilaylik.