204/35. Abu Hurayradan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Kim tong otganida «Ha, Miym»dan «ilayhil masiyr»gacha (o‘ofir surasi, 1--3) va Oyatul kursiyni o’qisa, kech kirgunicha muhofaza qilinadi. Kim u ikkitasini kech kirganida o’qisa, tong otgunicha muhofaza qilinadi», dedilar. Termiziy va Ibn Sunniy zaif isnod bilan rivoyat qilishgan.

205/36. Talq ibn Habibdan rivoyat qilinadi: «Bir kishi Abu Dardoning (r.a.) oldlariga kelib: «Ey Abu Dardo, uyingiz yonib ketdi», dedi. Abu Dardo esa: «Alloh azza va jalla bunday qilishi mumkin emas. Chunki men Rasululloh sollallohu alayhi vasallamdan bir nechta kalimani eshitganman. Kim ularni kunduzi aytsa, kech kirgunicha unga biror musibat yetmaydi. Kim ularni kechki payt aytsa, tong otgunicha unga biror musibat yetmaydi, deganlar. U duo  quyidagicha:

 «Allohumma anta robbiy, la ilaha illa anta ‘alayka tavakkaltu va anta robbul ‘arshil ‘aziym. Masha`allohu kana va ma lam yasha` lam yakun. La havla va la quvvata illa billahi ‘aliyyil ‘aziym. A’lamu annalloha ‘ala kulli shay`in qodiyr va annalloha qod ahato bikulli shay`in ‘ilma. Allohumma inniy a’uzu bika min sharri nafsiy va min sharri kulli dabbatin anta axizun binasiyatiha, inna robbiy ‘ala sirotim mustaqiym». (Ma’nosi: Allohim, Sen parvardigorimsan. Sendan boshqa iloh yo’q. Senga tavakkal qildim. Sen ulug’ arsh Rabbidirsan. Sen xohlagan narsa bo’ladi, xohlamaganing bo’lmaydi. Ulug’ va oliy Allohdan boshqada o’zgartirish va quvvat yo’q. Albatta, Alloh har bir narsaga qodir ekanini bilaman. Albatta, Alloh har bir narsani ilmi bilan ihota qilgandir. Ey Rabbim, nafsimning yomonligidan va peshonasidan tutadiganing har bir hayvonning yomonligidan Sening noming ila panoh tilayman. Albatta, ey Rabbim, Sening yo’ling to’g’ri yo’ldir.) Ibn Sunniy rivoyatlari

Lekin Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning sahobalaridan birining rivoyatida keltirilishicha, bir kishi u sahobaning oldlariga kelib, uyingiz yonib ketdi, deb xabar berganida, bu sahoba: «O’nishi mumkin emas. Chunki men Rasululloh sollallohu alayhi vasallamdan, kimki tong otganda shu kalimalarni o’qisa nafsiga, ahliga, moliga yomon ko’rgan biror narsa yetmaydi, deganlarini eshitib, bugun shu kalimalarni o’qigan edim», dedilar. So’ngra u kishi bilan birga hovlisiga borishsa, hovli atrofi yonib, uyga  zarar yetmagan ekan.

52-bob. Juma tongida aytiladigan zikrlar

206/1. Anasdan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Kim juma kuni bomdod namozidan oldin:

«Astag’firullohallaziy la ilaha illa huval hayyul qoyyum va atubu ilayh», deb uch marta aytsa, Alloh taolo uning gunohlarini dengiz ko’pigicha bo’lsa ham, kechirib yuboradi», dedilar. (Ma’nosi: Hay va qayyum sifatli Zotdan boshqa iloh yo’q va Unga istig’for aytaman, Unga tavba qilaman.) Ibn Sunniy rivoyatlari

Juma kuni quyosh chiqqandan boshlab, toinki quyosh botgungacha, ijobat soatiga yo’liqish umidida duo bilan mashg’ul bo’lish mustahab amaldir. Bu ijobat vaqti xususida ixtiloflar ko’p. Bularning eng to’g’risi Abu Muso Ash’ariy Rasulullohdan qilgan quyidagi rivoyatlaridir:

«Albatta, u vaqt juma kuni imom minbarga o’tirishi bilan namozdan salom bergungacha bo’lgan payt oralig’idadir». Muslim rivoyatlari

53-bob. Quyosh chiqqanda aytiladigan zikrlar

207/1. Abu Said Xudriydan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam quyosh chiqsa:

«Alhamdu lillahillaziy jallalanal yavma ‘afiyatahu va jaa bish shamsi min matla’iha. Allohumma asbahtu ashhadu laka bima shahidta bihi linafsika va shahidat bihi malaikatuka va hamalatu ‘arshika va jamiy’u xolqika annaka antallohu la ilaha illa antal qoimu bilqist, la ilaha illa anta ‘aziyzul hakiym. Uktub shahadatiy ba’da shahadati malaikatika va ulil ‘ilm. Allohumma antas salamu va minkas salamu va ilaykas salamu as`aluka ya zal jalali val ikromi an tastajiyba lana da’vatana va an tu`tiyana rog’batana va an tug’niyana ‘amman ag’naytahu ‘anna min xolqik. Allohumma aslih liy diyniyallaziy huva ‘ismatu amriy va aslih liy dunyayallatiy fiyha ma’iyshatiy va aslih liy axirotiyallatiy ilayha munqolabiy», deb aytar edilar. (Ma’nosi: Bugun bizga ofiyatini buyuk etgan va quyoshni chiqadigan tarafidan keltirgan Allohga hamd bo’lsin. Ey Rabbim, tong ottirdim va o’zingga guvohlik bergan narsangga, farishtalaring, arshingni ko’tarib turuvchilar va butun maxluqotlar guvohlik bergan narsalarga guvohlik beraman. Albatta, Sen Allohsan, Sendan boshqa iloh yo’q. Sen odillik bilan turuvchi zotsan. Aziz va hakim sifatli Zotdan boshqa iloh yo’q. Farishtalaring va ilm egalari shahodatlaridan keyin mening shahodatimni ham yoz. Ey Rabbim, Sen salom sifatli Zotsan. Salom Sendandir. Salom Senga qaytajakdir. Ey ulug’ va hurmatli Zot, Sendan duolarimizning ijobat bo’lishini, rag’batlarimizning hosil bo’lishini va maxluqlaringning behojatlari qatori bizlarni ham behojat qilishingini so’rayman. Ey Rabbim, ishlarimning poklaguvchisi bo’lgan dinimni isloh qil, yashashim unda bo’lgan dunyoimni isloh qil va qaytishim unga bo’ladigan oxiratimni ham isloh qil.) Ibn Sunniy zaif isnod bilan rivoyat qilganlar.

208/2. Abdulloh ibn Mas’uddan (r.a.) rivoyat qilinadi. U zot quyosh chiqishini kuzatishga bir kishini tayinlar edilar. Ana shu kishi quyosh chiqqanining xabarini bersa:

«Alhamdu lillahillaziy vahaba lana hazal yavma va aqolana fiyhi min asarotina», deb aytardilar. (Ma’nosi: Bizga bu kunni bergan va xatolarimizni afv etgan Allohga hamdlar bo’lsin.) Ibn Sunniy rivoyatlari

54-bob. Quyosh ko’tarilganda aytiladigan zikrlar

209/1. Amr ibn Abasa (r.a.) aytadilar: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Quyosh ko’tarilganida xalq qilingan narsalarning barchasi Allohga hamd va tasbih aytadi. Faqatgina shayton va odam bolalarining a’tolari bundoq qilmaydi», dedilar. Men: «Ey Rasululloh, odam bolalarining a’tolari kim?» deb so’radim. U zot: «Xalqning eng yomonlari», deb javob berdilar». Ibn Sunniy rivoyatlari

55-bob. Quyosh zavolga ketganidan keyin asrgacha bo’lgan vaqt orasida aytiladigan zikrlar

210/1. Abdulloh ibn Soibdan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam quyosh zavolga og’ganidan keyin peshindan oldin to’rt rak’at namoz o’qir va: «Bu bir soatki, unda osmon eshiklari ochiladi. Men uchun solih amallarim ana shu soatda ko’tarilishini yaxshi ko’raman», der edilar. Termiziy rivoyatlari

G‘ofir surasining 55-oyatidagi Allohning:
«Vasabbih bihamdi robbika bil ‘ashiyyi val`ibkar» (Quyosh og’ganida va kechqurun Rabbingizga hamd  aytish ila (Uni) poklang), degan so’ziga binoan peshindan keyin zikrni ko’paytirish mustahabdir. Tilshunoslar «al-’ashiyyi» so’zini «quyosh zavolga ketganidan to botgungacha bo’lgan payt», deb aytishadi. Arablarda ham undan quyosh zavolga ketganidan to botgungacha bo’lgan fursat tushuniladi.

56-bob. Asrdan keyin quyosh botgungacha bo’lgan fursatda aytiladigan zikrlar

Bu vaqtda ham zikrlarni ko’paytirish mustahabdir. Salaf va xalaf ulamolari oyatdagi «solatul vusto»--«o’rta namoz»ni asr namozi deb ittifoq qilishgan. Allohning:

«Quyosh chiqishidan oldin va botishidan avval Parvardigoringizga hamd aytish ila (Uni) poklab yod eting» (Toha surasi, 130-oyat), degan so’zi ham ushbu so’zimizga dalil bo’ladi. Bu boradagi oyatlar juda ko’p:

«Quyosh og’ganida va kechqurun Rabbingizga hamd aytish ila (Uni) poklang» (G‘ofir surasi, 55-oyat);

«Parvardigoringizni ichingizda yolvorib, qo’rqib, dildan ertayu kech yod eting» (A’rof surasi, 205-oyat);

«U (masjidlarda) ertayu kech U zotni poklab yod etadigan kishilar bordirki, ularni tijorat ham, oldi-sotdi ham Allohni zikr qilishdan to’sa olmas» (Nur surasi, 36-oyat).

211/1. Anasdan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Asr namozidan to quyosh botgunigacha Allohni zikr qiluvchi bir qavm bilan o’tirishim Ismoil alayhissalom zurriyotlaridan saksonta qulni ozod qilishdan mahbubroqdir», dedilar. Ibn Sunniy zaif isnod bilan rivoyat qilganlar.

57-bob. Shom azonini eshitganda aytiladigan duo

212/1. Ummu Salama (r.a.) aytadilar: «Rasululloh alay-hissalom menga shomga azon aytilganida,

«Allohumma haza iqbalu laylika va idbaru naharika va asvatu du’atika fag’firliy», deb aytishni o’rgatdilar». (Ma’nosi: Allohim, bu (shom azoni) kechangning kelishi, kunduzingning ketishi, Senga duo qiluvchilarning ovozidir. Bas, Mening gunohlarimni kechir.) Abu Dovud va Termiziy rivoyatlari