92-bob. Qo’rqqanda aytiladigan duolar

331/1. Valid ibn Valid (r.a.) Nabiy sollallohu alayhi vasallamga:  «Ey Rasululloh, men qo’rqyapman», deganlarida, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «To’shagingga yotganingda:

«A’uzu bikalimatillahit tammati min g’ozobihi va ‘iqobihi va sharri ‘ibadihi va min hamazatish shayatiyni va an yahzuruni», deb ayt, shunda senga biror narsa zarar bermaydi va yaqinlasha olmaydi», dedilar. (Ma’nosi: Allohning mukammal kalimalari bilan Uning g’azabidan, azobidan, bandalarining yomonligidan, shayton vasvasa qilib, mening huzurimda hozir bo’lishidan panoh tilayman.) Ibn Sunniy rivoyatlari

332/2. Baro ibn Ozibdan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning oldilariga bir kishi kelib, bezovtalikdan shikoyat qildi. Shunda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam:

«Subhanal malikil quddus, robbil malaikati varruh, jallaltas samavati val arza bil ‘izzati val jabarut», deb aytishni ko’paytir», dedilar. (Ma’nosi: Farishtalar va Jabroil alayhissalomning rabbi va quddus, malik sifatli Allohni poklab yod eturman. Yeru osmonlarni izzating va jabarut sifating ila ulug’ qilding.) Ibn Sunniy rivoyatlari

93-bob. Vasvasaga yo’liqqanda aytiladigan zikrlar

Alloh taolo Fussilat surasining 36-oyatida:

«Agar sizni shayton tomonidan biror vasvasa yo’ldan ozdirsa, Allohdan panoh so’rang. Albatta, U eshituvchi va biluvchi zotdir», dedi.

333/1. Abu Hurayradan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Sizlardan birortangizga shayton kelib: «Uni kim yaratdi?» «Buni kim yaratdi?» deb savol beradi, hatto, «Rabbingni kim yaratdi?» deyishgacha boradi. Ana shunda u  Allohdan panoh so’rasin va (fikriga) barham bersin», dedilar. Buxoriy va Muslim rivoyatlari

Boshqa sahih rivoyatda aytiladi: «Insonlar so’rashda davom etishadi, hatto: «Alloh butun maxluqotni yaratdi. Unda Allohni kim yaratdi?» deyishadi. Kimning qalbida shu savol paydo bo’lsa,

«amantu billahi va rusulihi» (Allohga va Uning rasullariga iymon keltirdim), deb aytsin».

334/2. Oishadan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Kimning fikriga vasvasa kelsa, «Amanna billahi va birosulih», deb uch marta aytsin. Shu duoni aytsa, undan vasvasa ketadi», dedilar. Ibn Sunniy rivoyatlari

335/3. Usmon ibn Abul Osiy (r.a.) rivoyat qiladilar: «Ey Rasululloh, shayton men bilan namozim va qiroatim orasida xalaqit qilib, chalkashtirib yuboryapti», dedim. Shunda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Ana shu shaytondir. U «Xinzab», deyiladi. Agar sen uni his qilsang, Alloh nomi ila undan panoh tila va chap tomoningga uch marta tuflab qo’y», dedilar. Men u zotning aytganlarini qilgan edim, Alloh taolo mendan uni ketkazdi». Imom Muslim rivoyatlari

336/4. Abu Zumayl (r.a.) aytadilar: «Ibn Abbosga (r.a.): «Qalbimda nimanidir his qilyapman», dedim. U zot: «Nima u?» dedilar. «Allohga qasamki, uni biror kishiga aytmayman», dedim. U zot: «Biror shak bo’lyaptimi?» deb kuldilar. So’ng: «Biror kishi shak-shubhadan omonda bo’lmagan. Hatto, Alloh taolo: «Agar Biz sizga tushirgan narsaga shubhada bo’lsangiz...» (Yunus surasi, 94) oyatini nozil qilgan. Nafsingda biror narsa topsang, «Huval avvalu val axiru vaz zohiru val batinu va huva bikulli shay`in ‘aliym», deb ayt», dedilar». (Ma’nosi: U avval va oxirdir, U zohir va botindir. U har bir narsani biluvchidir.) Abu Dovud rivoyatlari

Ustoz Abulqosim Qushayriyning risolalarida Ahmad ibn Ato Ruzboriydan rivoyat keltirilgan. U zot aytadilar: «Tahorat qilganimda, suvni ko’p ishlatib yuborganday bo’ldim, ichimda g’ashlik paydo bo’ldi. Keyin: «Ey Rabbim, afv et, afv et», dedim. Shunda: «Afv ilmdadir», degan nido eshitildi. So’ngra mendan haligi g’ashlik ketdi».

Ba’zi ulamolar: «Namoz, tahorat va shularga o’xshash narsada vasvasaga tushgan kishi: «La ilaha illalloh» kalimasini aytishi mustahabdir. Chunki shu kalimani shayton eshitsa, uzoqlashadi», deyishgan.

«La ilaha illallohu» kalimasi zikrning boshidir. Shuning uchun ummatning ulug’lari, solihlarning tarbiyachilari, muridlarga odob beruvchilar shu kalimani doimo aytib yurishni buyurishgan.

Sayyid Ahmad ibn Abul Havoriy aytadilar: «Abu Sulaymon Doroniyga vasvasa oralagani to’g’risida shikoyat qildim. U zot: «Agar sendan vasvasa ketishini xohlasang, qay vaqt bo’lsa ham, xursand bo’l. Chunki mo’minning xursandchiligidan ko’ra shaytonni g’azablantiradigan narsa yo’qdir», dedilar».

Ba’zi ulamolar: «Iymoni komil kishi vasvasa bilan sinaladi. Chunki o’g’ri hech qachon xaroba uyni o’marishni qasd qilmaydi. Shuning singari shayton ham iymoni zaifni emas, balki iymoni komilni qasd qiladi». deb aytishdi.

94-bob. Esi og’ganda va biror narsa chaqqanda o’qiladigan duolar

337/1. Abu Said Xudriydan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning sahobalaridan bir nechtasi safarga chiqishdi. Ular arab mahallalaridan biriga tushib, mehmon qilishini so’rashdi. Mahalladagilar esa, ularni mehmon qilishdan bosh tortishdi. Nogahon, ana shu mahalla oqsoqolini bir narsa chaqib oldi. Unga hamma narsani qilib ko’rishdi, ammo foyda bermadi. Ba’zilar: «Ana u mehmonlarga boringlar-chi, shoyad, ularda biror narsa bo’lsa?» deyishdi. Ular borib: «Ey mehmonlar jamoasi, bizning boshlig’imizni bir narsa chaqib oldi. Hamma harakatni qilib ko’rdik, ammo foyda bermadi. Sizlarda biror narsa bormi?» deb so’rashdi. Mehmonlardan bittasi: «Allohga qasamki, men dam solinadigan bir duoni bilaman. Lekin sizlardan bizni mehmon qilishingizni so’raganimizda, rad etdinglar. Bizga bu duoning evaziga biror narsa bermasanglar, uni aytmayman», dedi. Ular bir to’da qo’y berishga kelishib olishdi. Shunda u sahoba «Alhamdu lillahi robbil ‘alamiyn»ni (ya’ni, Fotiha surasini) o’qib sufladi. Oqsoqol go’yo arqondan chiqqandek harakatga keldi.  Unda biror og’riq qolmay yurib ketdi. Keyin ular kelishilgan narsani berishdi. Sahobalar: «Uni taqsimlanglar», deyishgan edi, dam solgan kishi: «Rasulullohdan bu to’g’rida so’rab, bizga biror narsani buyurmagunlaricha taqsimlamanglar», dedi. Sahobalar Rasululloh huzurlariga borib, bu voqeani aytib berishdi. Nabiy sollallohu alayhi vasallam: «Sen uning (Fotiha surasining) shifo ekanini qaerdan bilding? - dedilar, so’ngra, to’g’ri qilibsizlar, ularni taqsimlanglar. Menga ham ulush ajratinglar», deb kulib qo’ydilar. Imom Buxoriy va Imom Muslim rivoyatlari

Boshqa rivoyatda esa: «Fotihani o’qib, suflab qo’ydi. So’ng haligi kishi tuzalib ketdi», deyiladi.

338/2. Abdurahmon ibn Abu Laylodan (r.a.) rivoyat qilinadi. Bir kishi Rasululloh sollallohu alayhi vasallam huzurlariga kelib: «Mening inim kasal», dedi. Rasululloh: «Uning kasali nima?» deb so’radilar. U kishi: «Bir oz jununligi bor», dedi. Nabiy: «Uni menga olib kel», dedilar. U kishini olib kelishdi. Nabiy bemorni oldilariga o’tqizib, unga Fotiha surasini, Baqaraning avvalgi to’rt oyatini va o’rtadagi ikki oyatini (ya’ni, 163-164-oyatlarini), Oyatul kursiyni, yana Baqaraning oxirgi uch oyatini, Oli Imronning ilk va 18-oyatini, A’rofning 54-oyatini, Mo’minunning 116-oyatini, Jin surasining 3-oyatini, Soffat surasining avvalgi o’n oyatini, Hashrning oxirgi uch oyatini, «Qul huvallohu ahad»ni, «Qul a’uzu birobbil falaq»ni, «Qul a’uzu birobbin nas»ni o’qidilar. Ibn Sunniy rivoyatlari

339/3. Xorija ibn Salt amakilaridan rivoyat qiladilar: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallam huzurlariga bordim va musulmon bo’ldim. Qaytishda bir qavmning yonidan o’tib ketayotganimda, ularning oldida bir jinni odamni ko’rdim. U zanjir bilan bog’langan edi. Shunda uning ahli: «Biz eshitdikki, sizning do’stingiz yaxshi narsa keltirgan emish (ya’ni, Rasulullohning risolatlarini nazarda tutyapti). Senda davolaydigan biror narsa bormi?» deb so’rashdi.  Men Fotiha surasini o’qib dam soldim. Ular menga yuzta qo’y berishdi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga borib, buning xabarini berdim. Rasululloh: «Bundan boshqasini ham aytdingmi?» dedilar. Men: «Yo’q», dedim. «Uni ol, umrim haqqi, kimdir botil bilan dam solib rizqlanadi. Sen xaq bilan dam solib, uning orqasidan rizqlanding», dedilar». Abu Dovud rivoyatlari

340/4. Xorija (r.a.) amakilaridan rivoyat qiladilar: «Rasululloh huzurlaridan kelaturib, arab mahallalaridan biriga yetganimizda: «Sizlarda davo (bo’ladigan biror narsa) bormi?» deyishdi. Ular mahkam qilib bog’langan, esi ketib qolgan kishini olib kelishdi. Men unga uch kun ertalab va kechqurun Fotiha surasini o’qib suflab qo’ydim. Uning kasali tuzaldi. Buning evaziga menga narsa berishdi. Men olmay turib oldim. «Undoq bo’lsa, Rasulullohdan so’ra», deyishdi.  Rasululloh alayhissalomdan so’ragan edim, u zot: «Umrim haqqi, kimdir botil bilan yeydi. Sen esa, haq bilan yeding», dedilar». Abu Dovud va Ibn Sunniy rivoyatlar