702/2. Abu Hurayradan (r.a.)  rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Har bir xutbada tashahhud bo‘lmasa, kesik qo‘lga o‘xshaydi», dedilar. Abu Dovud  va Termiziylar rivoyati.

226-bob Ahli fazl va solih kishilarga qizini uzatishni taklif qilish to‘g‘risida

703/1. Imom Buxoriy qilgan  rivoyatda keltirilishicha, Hafsaning (r.a.) eri vafot etganida, Umar ibn Xattob Usmonga (r.a.) yo‘liqib, Hafsani Usmonga (r.a.) taklif qilib: «Xohlasangiz, qizim Hafsani sizga nikohlab ko‘yaman», dedilar. Usmon (r.a.): «Bir o‘ylab ko‘raman», dedilar. Umar (r.a.): «Bu gapdan keyin bir kecha kutdim. So‘ngra Usmon (r.a.) menga yo‘liqib, «Ravshan bo‘ldiki, bugungi kunda uylana olmas ekanman», dedilar. Bas, Abu Bakr Siddiqqa yo‘liqib, «Agar xohlasangiz, qizim Hafsaga sizni uylantirib qo‘yaman», dedim. Abu Bakr (r.a.) sukut qilib turdilar...», deb hadisning oxirigacha zikr qildilar. Imom Buxoriy rivoyatlari.

227-bob Nikoh bitimi tuzilayotganda aytiladigan zikrlar

Oldingi bobda zikr qilganimizdek, hamd va tashahhudlarni o‘z ichiga oluvchi xutba o‘qimoq mustahabdir. Quyidagi xutbani o‘qish esa, afzalroqdir:

704/1. Abdulloh ibn Mas’uddan (r.a.)  rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam hojat xutbasini quyidagicha o‘rgatdilar:

«Alhamdu lillahi nasta’iynuhu va nastag‘firuhu va na’uzu bihi min shururi anfusina man yahdillahu fala muzilla lahu vaman yuzlil fala hadiya lahu va ashhadu an la ilaha illallohu va ashhadu anna muhammadan abduhu va rosuluhu. Ya ayyuhannasu ittaquv robbakumullaziy xolaqokum min nafsiv vahidativ va xolaqo minha zavjaha va bassa minhuma rijolan kasiyran va nisoan vattaqullohallaziy tasoaluvna bihi val arhama innalloha kana a’laykum roqiyba. Ya ayyuhallaziyna amanuv ittaqulloha haqqa tuqotihi vala tamutunna illa va antum muslimun. Ya ayyuhallaziyna amanuv ittaqulloha va quluv qovlan sadiydan yuslih lakum a’molakum va yag‘fir lakum zunubakum va man yuti’illaha varasuvlahu faqod faza favzan ‘aziyma». (Ma’nosi: «Hamd Alloh uchundir. Biz Undan yordam so‘raymiz va istig‘for aytib gunohlarimizni kechishini so‘raymiz. Hamda nafslarimiz yomonligidan panoh tilaymiz. Kimniki Alloh hidoyat qilsa, uni adashtiruvchi yo‘q. Kimniki adashtirsa, uni hidoyatga eltuvchi yo‘q. Allohdan boshqa iloh yo‘q, deb guvohlik beraman. Va albatta Muhammad sollallohu alayhi vasallam Allohning quli va rasulidir. Ey insonlar! Sizlarni bir jondan (Odamdan) yaratgan va undan juftini (Havvoni) vujudga keltirgan hamda u ikkovidan ko‘p erkak va ayollarni tarqatgan Parvardigoringizdan qo‘rqingiz! Yana oralaringizdagi savol-javoblarda o‘rtaga nomi solinadigan Allohdan ko‘rqingiz va qarindosh-urug‘laringiz (bilan ajralib ketishdan saqlaningiz), albatta Alloh ustingizda kuzatuvchi bo‘lgan Zotdir. Ey mo‘minlar, Allohdan haq-rost qo‘rqish bilan qo‘rqinglar va faqat musulmon bo‘lgan hollaringda dunyodan o‘tinglar. Ey mo‘minlar, Allohdan qo‘rqinglar, to‘g‘ri so‘zni so‘zlanglar, (shunda Alloh) ishlaringizni o‘nglar va gunohlaringizni mag‘firat qilur. Kim Allohga va Uning payg‘ambariga itoat etsa, bas, u ulug‘ baxtga erishibdi»).

Abu Dovud, Termiziy, Nasaiy va Ibn Mojalar sahih isnod ila  rivoyat qilishdi. Bu Abu Dovud  rivoyatlari lafzidan biri. Abu Dovudning yana boshqa bir  rivoyatida «va rasuluhu» so‘zidan keyin

«Arsalahu bilhaqqi bashiran va naziron bayna yadayis so’ati man yuti’illaha va rasulahu faqod roshada vaman ya’sihima fainnahu la yazurru illa nafsahu va la yazurrulloha shay’a» jumlalari keltirilgan. (Ma’nosi: «Uni (ya’ni, payg‘ambarni) qiyomat qoim bo‘lishidan oldin haq ila jannatning xursandlik xabarini beruvchi va do‘zaxdan ko‘rqitib, undan ogohlantiruvchi etib yubordi. Kimki Allohga va Uning rasuliga itoat etsa, batahqiq to‘g‘ri yo‘lda bo‘libdi. Kimki Alloh va rasuliga osiylik qilsa, faqat o‘z nafsiga ziyon qilibdi. Allohga biror narsa bilan zarar keltira olmaydi».)

Sohiblarimiz bu zikrlarga qo‘shib
«Uzavvijuka ‘alama amarallohu bihi min imsokin bima’rufin av tasrihin biihsanin», deb aytish ham mahbub amaldir, deb aytishdi. (Ma’nosi: «Alloh buyurganidek, yaxshilik ila ushlab turish yoki yaxshilik ila ko‘yib yuborish shartiga binoan senga qizimni uzataman».)

Bu xutbalarning eng ozi
«Alhamdu lillahi vassalatu ‘ala rasulillah sollallohu alayhi vasallam uvsiy bitaqvalloh», deb aytishdir. (Ma’nosi: «Allohga hamd, Rasulullohga salavot va Allohga taqvo qilishingni vasiyat qilaman».)

228-bob Nikoh bitimi tuzilgandan keyin eru-xotinga aytiladigan zikrlar

«Barokallohu laka» yoki
«Barokallohu alayka va jama’a baynakuma fiy xoyrin» (ma’nosi: «Alloh senga baraka bersin» yoki «Oralaringizni yaxshilikda jamlasin»), deb aytish sunnat amaldir.
Ikki juftning har biriga
«Barokallohu likulli vahidim minkuma fiy sohibihi va jama’a baynakuma fiy xoyrin» (ma’nosi: «Alloh juftingni barakali qilib, oralaringizda yaxshilikni jamlasin»), deb aytmoq mustahab amaldir.

705/1. Anasdan (r.a.)  rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga Abdurahmon ibn Avf (r.a.) uylanganlari xabarini berishgan paytda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam:
«Barokallohu laka» (ma’nosi: «Alloh senga baraka bersin»), deb aytdilar. Imom Buxoriy va Muslim  rivoyatlari.

706/2. Sahih  rivoyatda keltirilishicha, Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga Jobir (r.a.) uylanganliklari xabarini berishganida, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam «Barokallohu alayka» (ma’nosi: «Alloh senda baraka qilsin»), deb aytdilar.

707/3. Abu Hurayradan (r.a.)  rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam agar biror kishi uylansa,
«Barokallohu laka va boraka ‘alayka va jama’a baynakuma fiy xoyrin», deb aytardilar. (Ma’nosi: «Alloh senga baraka berib, senda baraka qilsin. Va oralaringizni yaxshilikda jamlasin».) Abu Dovud , Termiziy va Ibn Mojalar  rivoyati.

229-bob Kelin tushirdi kechasida xotini kirgan paytda erining aytadigan zikrlari

Ayoliga ilk bor yo‘likqanda, uning peshonasiga qo‘lni qo‘yib, «Barokallohu likulli vahidim minna fiy sohibihi» (ma’nosi: «Alloh har birimizni o‘z juftiga barakali qilsin»), deb aytmog‘i mahbub amaldir. Va bu bilan birga quyidagi hadisdagi duoni ham qo‘shib aytadi:

708/1. Amr ibn Shu’ayb otalaridan, otalari esa bobolaridan qilgan  rivoyatlarida Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Agar sizlardan biringiz biror xotinga uylanadigan bo‘lsa yoki biror xizmatkor sotib oladigan bo‘lsa,
«Allohumma inniy as aluka xoyraha va xoyra ma jabaltaha ‘alayhi. Va a’uzu bika min sharriha va sharri ma jabaltaha ‘alayhi», deb aytsin», dedilar. (Ma’nosi: «Allohim, men Sendan uning yaxshisini va unga xalq qilgan narsangning yaxshisini so‘rayman. Va uning yomonidan va unga xalq qilgan narsangning yomonidan Sening noming ila panoh tilayman».)

Agar tuya sotib olsa, o‘rkachi cho‘qqisidan ushlasin-da, ana shu yuqoridagi duoni o‘qisin. Abu Dovud, Ibn Moja va Ibn Sunniylar  rivoyati.

Boshqa bir  rivoyatda «So‘ngra xotini va xizmatkori peshonasidan ushlab, ularga baraka tilab duo qilsin», deb aytilgan.

230-bob Kishi ahli huzuriga kirganda aytadigan zikrlar

709/1. Anasdan (r.a.)  rivoyat qilinadi. Bu zot Rasululloh sollallohu alayhi vasallam Zaynabga uylanganlarida, non va go‘shtlarni ulashib to‘y qilganlarini va to‘yning sifatlarini hamda unga ko‘pchilikni chaqirganlarini aytib, hadisning davomini zikr qildilar: «Bas, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam chiqib, Oishaning (r.a.) hujralariga borib, «Assalomu alaykum, ahlal bayti va rahmatullohi va barokatuhu», deganlarida, Oisha (r.a.): «Va’alaykassalomu va rahmatullohi, ahlingizni nechuk holda topdingiz?» dedilar. Shunda Rasululloh ham: «Alloh senga baraka bergan holda», dedilar. Bas, shu alfozda barcha xotinlarinikida mehmon bo‘lib, ularga ham Oishaga aytgan so‘zlarini aytardilar, xotinlari ham Oishaning aytganidek, Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga javob qaytarishardi». Imom Buxoriy va boshqalar  rivoyati.

231-bob Jimo’ paytida aytiladigan zikrlar

710/1. Ibn Abbosdan (r.a.)  rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Agar sizlardan biringiz o‘z ahli huzuriga kelib, (jimo’ qilishni xohlab)
«Bismillohi, Allohumma jannibnash shaytona va jannibish shaytona ma rozaqtana», desa, o‘rtalarida bola bo‘lib qolsa, unga u (shayton) zarar bera olmaydi», dedilar. (Ma’nosi: «Allohning ismi ila, Allohim, bizni shaytondan va shaytonni Sen bizga rizq qilib bergan farzandimizdan yiroq qilgin».) Imom Buxoriy va Muslim  rivoyatlari.

Buxoriyning  rivoyatlarida: shayton hech qachon zarar bera olmaydi, deb «shayton» lafzi ila kelgan.

232-bob Kishining xotini ila hazil-mutoyiba hamda latofatli iboralar bilan muomala qilishi haqida

711/1. Jobirdan (r.a.)  rivoyat qilinadi: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallam menga: «Qiz bolaga uylandingmi yoki juvonga?» deganlarida, men: «Juvonga», dedim. Shunda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Qiz bolaga uylanmaysanmi, u sen bilan, sen esa u bilan o‘ynashar eding», dedilar. Imom Buxoriy va Muslim  rivoyatlari.