16-hadis

Abu Hurayra (r.a)dan:

- Bir kishi Nabiy sollallohu alayhi vasallamga: «Menga nasihat qiling», dedi.
- G’azab qilma!- dedilar Payg‘ambar sollalloћu alayћi vasallam. Haligi odam iltimosini bir necha barobar takrorladi.
- G’azab qilma!- dedilar Rasululloh sollalloћu alayћi vasallam.

Buxoriy rivoyati

17-hadis

Abu Ya’lo Shaddod ibn Avs (r.a)dan:

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam dedilar: - Alloh ta’olo har bir ishni (shariatga muvofiq tarzda puxta) yaxshi qilishni vojib etdi. Agar (shariat hukmiga binoan biror jonni) qatl qilsangizlar, qatl holatini chiroyli etingiz! (Biror jonliq) so‘ysangiz, uni ham chiroyli amalga oshiringiz. (So‘yishdan oldin) pichoqlaringizni o‘tkirlab oling va jonivorni qiynab qo‘ymang.

Muslim rivoyati

18-hadis

Abu Zar - Jundub ibn Juqoda  (r.a) va Abu Abdurahmon Mu’oz ibn Jabal (r.a)dan:

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam dedilar:
- Qaerda (qaysi zamonda, qay holatda) bo‘lsang ham, Allohdan taqvo qil! Yomonlik ortidan bir yaxshilik qilgin-ki, uni o‘chirib yuboradi. Odamlar bilan chiroyli xulq ila muomalada bo‘lgin.

Termiziy rivoyati.

19-hadis

Abu Abbos Abdulloh ibn Abbos (r.a)dan:

Bir kuni Nabiy sollallohu alayhi vasallam ulovlarining orqasiga mingashib ketardim.
- Ey bola!- dedilar Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallam- Men senga bir nechta (foydali) kalimalarni o‘rgataman: (Alloh hududlariga rioya etib, buyurgan narsalarini bajarib, qaytargan ishlardan tiyilib) Allohni saqlagin, U Zot ham seni asraydi. Allohni saqla-yod etgin, Uni (ng madadini- nusratini) qarshingda ko‘rasan. Agar so‘ramoqchi bo‘lsang, (yolg‘iz) Allohdan so‘ra. Agar ko‘mak istasang, (yolg‘iz) Allohdan ista. Bilgin-ki, butun ummat (insoniyat) senga bir foyda bermoq niyatida jamlansa ham, faqat Alloh ta’olo sen (ing peshonang)ga yozib qo‘ygan foydanigina bera oladi. Agar ular senga bir zarar bermoq qasdida to‘plansalar ham, faqat Alloh senga yozib qo‘ygan zararnigina bera olishadi. (Taqdir) qalamlari ko‘tarildi, (taqdir bitilgan) sahifalar quridi.
Yana bir rivoyatda shunday deyilgan: «Allohni (buyruqlariga bo‘ysunish, qaytargan ishlaridan tiyilish bilan U Zotni) asragin, Uni qarshingda topasan. Yorug‘ kunlaringda Allohni tanigin (unutib qo‘yma), og‘ir kunlaringda U Zot seni taniydi. Bilgin-ki, nima seni chetlab o‘tgan bo‘lsa, uning senga tegishi (taqdirda) yo‘q edi. Senga yetgan narsaning (taqdiri azalda) seni chetlab o‘tishi yo‘q edi. Bilgin-ki, g‘alaba sabr bilan, yorug‘lik-echim qayg‘u-qiyinchilik bilan, og‘irlik yengillik bilan birgadir».

Termiziy rivoyati. Hasan-sahih hadis.

20-hadis

Abu Mas’ud Uqba ibn Amr Al-Ansoriy Al-Badriy (r.a)dan:

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam dedilar: - Avvalgi Payg‘ambarlardan qolgan gap shuki: agar uyalmasang, xohlagan ishingni qil!

Buxoriy rivoyati.

21-hadis

Abu Amr (yoki Amra) Sufyon ibn Abdulloh al-Saqafiy (r.a)dan:

Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga dedim: - Yo Rasululloh! Menga Islom (aqidasi, shariati)da shunday bir so‘z ayting-ki, bu haqda boshqa hech kimdan so‘ramay.
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam dedilar: «Allohga iymon keltirdim» deb aytgandan so‘ng mustaqim- (haq ustida) to‘g‘ri bo‘l!».

Muslim rivoyati.

22-hadis

Abu Abdulloh Jobir ibn Abdulloh al-Ansoriy (r.a)dan:

(No‘mon ibn Qu’qol Huzoiy degan ) bir kishi Rasululloh sollallohu alayhi vasallamdan so‘radi:
- Aytingchi, men farz namozlarini o‘qisam, Ramazon ro‘zasini tutsam, halolni halol deb, haromni harom deb bilsam (ya’ni halol narsaga halol deb qarab, haromdan hazar qilib yursam) va boshqa hech narsa ziyoda qilmasam, jannatga kiramanmi?
- Ha! - dedilar Nabiy sollallohu alayhi vasallam».

Muslim rivoyati.

23-hadis

Abu Molik Horis ibn Osim al-Ash’ariy (r.a)dan:

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam dedilar: - Tahorat-pokizalik iymonning yarmidir. «Al-hamdu lillah» mezonni to‘ldiradi. «Subhanalloh va al-hamdu lillah» osmonlaru yer oralig‘ini to‘ldirishadi — yoki to‘ldiradi. Namoz nurdir. Sadaqa- zakot (iymonning sahihligiga) dilil-burhondir. Sabr ziyodir! Qur’on sizning foydangizga yoxud zararingizga ishlaydigan hujjatdir. Hamma tong sahardan harakat qilib o‘zini (Allohga yoki shaytonga) sotadi. Pirovardida nafsini (dunyo xorligi-yu Oxirat azobidan) xalos qiladi yoki (gunoh-ma’siyatlarga botib,) uni halok etadi.

Muslim rivoyati.

24-hadis

Abu Zar G’iforiy (r.a)dan:

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam Alloh azza va jalladan rivoyat qilib dedilar: Alloh ta’olo aytadi:
- Ey bandalarim, Men zulmni o‘zimga harom qildim. Uni sizlarning o‘rtangizda ham harom etdim. Bas, bir-birlaringizga zulm qilmangiz.
- Ey bandalarim, barchalaringiz zalolatdasizlar. Faqat Men hidoyat etganlargina bunday mustasno. Bas, Mendan hidoyat tilang, sizlarni hidoyatga yo‘llayman.
- Ey bandalarim, barchalaringiz ochsizlar. Faqat Men taom berganlargina (och emas). Bas, Mendan taom so‘rangiz, sizlarni taomlantiraman.
- Ey bandalarim, barchalaringiz yalang‘ochsizlar. Faqat Men kiyintirgangina (yalang‘och emas). Bas, Mendan kiyim so‘ranglar, sizlarni kiyintiraman.
- Ey bandalarim, sizlar kecha-yu kunduz xato qilasizlar. (Faqat) Men barcha gunohlarni mag‘firat etaman. Bas, mendan mag‘firat tilangiz, sizlarni mag‘firat qilaman.
- Ey bandalarim, sizlar Mening zararimga (ya’ni Menga zarar yetkazish darajasiga) hech qachon yetolmaysizlar-ki, Menga zarar bersangizlar! Mening foydamga ham aslo yetolmaysizlar-ki, Menga foyda bersangizlar!
- Ey bandalarim, agar avvalingiz-u oxiringiz, insu jinlaringiz orangizdagi eng taqvodor insonning qalbidek bo‘lsa ham bu Mening mulkimga hech narsa ziyoda qilmaydi.
Ya’ni bir fojir qalbda bo‘lsangizlar... (?!)
- Ey bandalarim, agar avvalingiz-u oxiringiz, insu jinlaringiz bir joyga to‘planib Mendan (hojatlarini) so‘rasalar va Men ularning har biriga so‘ragan narsasini berganimda ham, bu Mening huzurimdagi narsalarni igna dengizga botirilganda (dengiz suvidan) qanchalik kamaytiradigan bo‘lsa, o‘shancha miqdorda kamaytiradi.
- Ey bandalarim, mana shu amallaringiz, Men ularni hisoblab qo‘yaman va shunga qarab sizlarga to‘liq jazo-mukofot berurman. Kim yaxshilikni topsa, bas, Allohga hamd aytsin. Kim boshqa narsani topsa, faqat o‘zini malomat qilsin!

Muslim rivoyati.

25-hadis

Abu Zar G’iforiy (r.a)dan:

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam ashoblaridan bir nechasi (kambag‘al-muhtojlari) Nabiy sollallohu alayhi vasallamga dedilar:
- Yo Rasululloh! Boy-badavlat odamlar ajru savoblarni olib ketdi. Ular biz namoz o‘qiganimizdek namoz o‘qiydilar, ro‘za tutganimizdek ro‘za tutadilar va (o‘z ehtiyojlaridan) ortiqcha mol-davlatlarini sadaqa qilib yuborishadi.
- Alloh ta’olo sizlarga ham sadaqa qilinadigan narsalarni bermaganmi?- dedilar Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallam- Har bir tasbehingiz (Subhanalloh) sadaqa (ya’ni uning ajru mukofoti sadaqa ajri kabi), har bir takbiringiz (Allohu akbar) sadaqa, har bir tahlilingiz (La ilaha illa Alloh) sadaqa, yaxshilikka buyurish sadaqa, yomonlikdan qaytarish sadaqa va (jufti halolingiz bilan) qovushishingiz ham sadaqa!
- Yo Rasululloh! Agar birimiz (o‘z haloli bilan qovushib) shahvatini qondirsa, shuning uchun ham ajr oladimi?
- Axir u shahvatini haromga to‘kkanida gunohkor bo‘larmidi?! Demak, shahvatini halolga to‘kkani uchun unga ajr yoziladi.

Muslim rivoyati.