6-bob. Farishtalarning (o‘z qanotlari ila) shahid ustiga soya solib turmoqlari haqida

Jobir raziyallohu anhu rivoyat qiladilar: «Otam (Abdulloh ibn Amr Uhud kuni mushriklar tomonidan) o‘ldirilib, quloq va burunlari kesib tashlandi. (Jangdan keyin), ul kishining jasadlarini Rasululloh sallallohu alayhi va sallamning qoshlariga keltirishdi. Shunda men (yig‘lab) ul kishining yuzlariga yopib qo‘yilgan kiyimni ocha boshlagan erdim, qavmim meni bunday qilmoqdan qaytarishdi. Shul asnoda (bir ayolning) dod-faryod (qilib yig‘lagan) ovozi eshitildi. Odamlar: «Bu Amrning qizi (yoxud singlisi)», — deyishdi. Janob Rasululloh: «Yig‘lasang ham, yig‘lamasang ham, farishtalar, to uning (tobutini) ko‘targuningizga qadar, qanotlari birlan ustiga soya solib turgaylar», — dedilar».

7-bob. Mujohidning bu dunyoga qaytmoqni orzu qilmog‘i haqida

Anas ibn Molik raziyallohu anhu rivoyat qiladilar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam bunday deb marhamat qildilar: «Yerdagi jamiki boyliklar o‘ziniki bo‘lgan taqdirda ham, jannatda qolmoqdan ko‘ra, bu dunyoga qaytmoqni istaydirgan biror banda yo‘qdur. Faqat shahid (bo‘lgan mujohidgina Olloh taolo yo‘lida shahid bo‘lgani tufayli jannatda o‘ziga nisbatan kursatilayotgan) izzatu ikromni ko‘rib, bu dunyoga qaytmoqni va (Olloh taolo yo‘lida yana) o‘nlab marta o‘ldirilib, (shahid bo‘lmoqni) orzu qilur».

8-bob. Jannat qilichlar soyasi ostidadur!

Mugiyra ibn Shu’ba rivoyat qiladilar: «Payg‘ambarimiz sallallohu alayhi va sallam parvardigorimiz (o‘zlariga) yo‘llagan vahiy xususida bizga xabar qilib: «Bizdan kimki (Olloh taolo yo‘lida) o‘ldirilsa, jannatga kirur» — deb marhamat qildilar. Shunda Hazrat Umar Rasululloh sallallohu alayhi va sallamga: «Bizdan o‘ldirilganlar jannatda, ulardan (kofirlardan) o‘ldirilganlar ersa do‘zaxda bo‘lmaydimi?» — dedilar. Janob Rasululloh: «Ha, shunday, (bizdan o‘ldirilganlar jannatda, ulardan o‘ldirilganlar ersa do‘zaxda bulur)», dedilar».

Abdulloh ibn Abu Avfo raziyallohu anhu rivoyat qiladilar.; «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam: «Bilib quyingizlar, jannat qilichlar soyasi ostidadur!» — deb marhamat, qildilar». (Qilichlar soyasi yerga qachon tushur? Qachonki ularni. Olloh taoloning dushmanlari boshi uzra ko‘tarsang!).

9-bob. Jihod uchun farzand talabida bo‘lgan kishi haqida

Abu Hurayra raziyallohu anhu rivoyat qiladilar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam bunday deb marhamat qildilar: «(Bir kuni) Sulaymon ibn Dovud alayhissalom: «Men bul kecha albatta yuzta (yoxud to‘qsonta) xotinni ziyorat qilurman, ularning barchasi menga Olloh taoloning yo‘lida jihod qilguvchi bittadan chavandoz tug‘ib berur!» — dedilar. Shunda ul kishining do‘stlari (ya’ni, Jabroil alayhissalom): «Inshoolloh, deb aytingiz!» — dedilar. Ammo, ul kishi (o‘zlarining ezgu orzu-xayollari bilan band ekanliklari boisidan Jabroil alayhissalomning suzlarini eshitmay qolib), «Inshoolloh» demadilar. Pirovardida, ul xotinlarning faqat bittasigina homilador bo‘lib, u ham oyog‘i noqis bola tug‘di. Muhammadning joni qo‘lida bo‘lgan zot haqi, agar «Inshoolloh» deganlarida (ul ayollar bittadan o‘g‘il tug‘ib bergan va) ularning barchasi Olloh taolo yo‘lida ot minib jihod qilgan bo‘lur erdilar!».

10-bob. Urushdagi shijoat va qo‘rqoqlik haqida

Anas raziyallohu anhu rivoyat qiladilar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam eng yaxshi, eng shijoatli va eng saxiy odam erdilar. (Bir kun) tunda Madina ahli (qandaydir ovozni eshitib, «Dushman bostirib kelayotir» — deb) xavotirga tushdi. Shunda Rasululloh sallallohu alayhi va sallam bir otni mindilar-da, barchadan ilgari (o‘shal ovoz kelgan tarafga) choptirib ketdilar. (Keyin, ul yerda hech qanday xavfu xatar yo‘qligini bilib, ortlariga qaytdilar-da): «Biz bul otning dengiz (mavjlari yanglig‘ uchqur ekanligini) bildik!»— dedilar».

Muhammad ibn Jubayr rivoyat qiladilar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam bir guruh odamlar birlan birga Hunayndan qaytib kelayotganlarida Jubayr ibn Mut’im ham ul zot birlan birga erdilar. Shunda badaviylar (jangda olingan o‘ljalardan beringiz, deb) Janob Rasulullohga (shul qadar) yopishib olishdiki, pirovardida ul zot (guli sariq) Samura daraxtlari (ostiga) borib tuxtamoqqa majbur bo‘ldilar. (O’shal daraxtlar tomon ketayotganlarida) choponlari (daraxt shoxlariga ilinib qoldi yoxud badaviylar tomonidan) yechib olindi. Shunda ul zot: «Choponimni beringizlar, agar mening ana shul daraxtlar sonicha molim (tuya yoki qoramol) bo‘lganida ham, keyin meni baxil, yolg‘onchi va qo‘rqoqlikda ayblamasliklaringiz uchun, barchasini sizlarga bo‘lib bergan bo‘lur erdim», — dedilar».

11-bob. «Qurqoqliqdan asragil!» deb Olloh taologa iltijo qilmoq haqida

Sa’d ibn Abu Vaqqos raziyallohu anhu rivoyat qiladilar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam namoz oxirida: «Yo parvardigoro, meni qo‘rqoqliqdan, eng noxush umrga qaytarilmog‘imdan (ya’ni, umrning kishi nihoyatda qarib, bolalar yanglig‘ o‘zgalar qaroviga muhtoj bo‘lib qoladirgan va ezmalik qiladirgan davrigacha yashamog‘imdan), dunyo (ya’ni, Dajjol) fitnasidan va qabr azobidan o‘z panohingda asragil!» — deb iltijo qilur erdilar».

Anas ibn Molik raziyallohu anhu rivoyat qiladilar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam: «Yo parvardigoro, meni notavonliqdan, yalqovlikdan, (qarib) ezma bo‘lib qolmoqdan, shuningdek tiriklik va o‘lim chog‘ida bo‘ladirgan fitnalardan hamda qabr azobidan o‘z panohingda asragil!» — deb iltijo qilur erdilar».

12-bob. Urushda ko‘rgan-bilganlarini gapirib bergan kishi xususida

Soib ibn Yazid rivoyat qiladilar: «Men Talha ibn Ubaydulloh, Sa’d (yoki Miqdod ibn al-Asvad) va Abdurrahmon ibn Avf raziyallohu anhumga hamrohlik qildim. Ammo, Talhadan bo‘lak birortalarining Rasululloh sallallohu alayhi va sallam (qatnashgan g‘azotlar) xususida gapirganlarini eshitmadim. Faqat Talhaninggina Uhud g‘azoti haqida gapirganlarini eshitib erdim».

13-bob. Jihodga (chaqirilsa, unga) bormoqlikning vojib ekanligi haqida. (Jahonda Islomning g‘alaba qilmog‘i va kalimai tavhidning eng yuksak so‘z bo‘lib qolmog‘i uchun) jihod (qilguvchi) hamda (hijrat qilganlik savobiga erishmoq) niyatida jihod qilguvchi kishi)dan matlub narsalar xususida

Olloh taoloning qavli: «(Ey mo‘minlar, agar umumiy safarbarlik e’lon qilinsa), yengil bo‘lgan holda ham, og‘ir bo‘lgan holda ham (ya’ni, piyodami yo ulovdami, faqirmi yo boymi, yoshmi yo qarimi, qaysi bir hodda bo‘lsa-da, jihodga) chiqingizlar va jonu mollaringizni tikib Olloh taolo yo‘lida jihod qilingizlar! Agar bilsangizlar, ana shu sizlar uchun yaxshiroqdur. (Ey Muhammad), agar (jihod) yaqin mol bo‘lsa erdi (ya’ni, oson qulga kiradigan o‘lja bo‘lsa erdi) va oson safar bo‘lsa erdi (ya’ni, qiynalmay borib kelsa bo‘ladirgan bir yaqin yerda bo‘lsa erdi) ular (munofiqlar) albatta sizga ergashgan bulur erdi. Ammo, ularga masofa uzoq (va mashaqqatli) ko‘rinib, (siz birla g‘azotga chiqmadilar). Endi ular o‘zlarini halok(atga giriftor) qilib: «Agar bizlar qodir bo‘lganimizda erdi, sizlar ila chiqur erdik» — deb (yolg‘on) qasam ichgaylar. Olloh (taolo) bilurki, ular albatga yolg‘onchidurlar» («Tavba» surasi, 41—42-oyatlar).

Olloh taoloning qavli: «Ey mo‘minlar, sizlarga ne bo‘ldiki, «Olloh taolo yo‘lida (jihodga) chiqingizlar!» deb aytilganda (o‘z) yer(laringiz)ga yopishib oldingizlar? (Yoki) sizlar oxirat (ajru savoblari)dan yuz o‘girib, (bu) dunyo hayotiga (lazzatlariga) rozi bo‘ldingizlarmi?! (Axir), dunyo hayoti matosi (ya’ni, boyligu lazzatlari) oxirat (ajru savoblari) oldida bir arzimas narsa-ku! Agar sizlar (jihodga) chiqmasangizlar, Olloh (taolo) sizlarga dardli azob berur va sizlarning o‘rningizga boshqa bir qavmni keltirur (ya’ni, sizlarni halok qilib, o‘rningizga boshqa bir qavmni musulmon qilur), sizlar ersangizlar Olloh (taolo)ga hech bir zarar yetkiza olmassizlar. Olloh (taolo) har bir narsaga qodirdur!» («Tavba» surasi, 38—39-oyatlar).

Ibn Abbos raziyallohu anhu rivoyat qiladilar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam Fath kuni: «(Makka) fathidan keyin hijrat yo‘qdur, lekin (jahonda Islomning g‘alaba qilmog‘i va kalimai tavhidning eng yuksak suz bo‘lib qolmog‘i uchun) jihod (qilmoq) va (hijrat qilganlik savobiga erishmoq) niyat(ida jihod qilmoq) bordur. Agar (jihodga) chaqirilsangizlar, unga boringizlar!» — deb marhamat qildilar».

14-bob. Bir kofir bir musulmonni o‘ldirsa-yu, so‘ng mu sulmon bo‘lib, o‘zi ham o‘ldirilsa...

Abu Hurayra raziyallohu anhu rivoyat qiladilar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam bunday deb marhamat qildilar: «Olloh taolo biri ikkinchisini o‘ldirib, jannatga kirguvchi quyidagi ikki kishini (rozi bo‘lib) tabassum birla kutib olur: bir musulmon Olloh taolo yo‘lida jang qilib, (bir kofir tomonidan) o‘ldirilur. Keyin, (o‘shal kofir) Olloh taologa tavba qilib, (Islomni qabul qilur-da, o‘zi ham Olloh taolo yo‘lida) shahid bo‘lur».

Anbasa ibn Sa’id rivoyat qiladilar: «Abu Hurayra Rasululloh sallallohu alayhi va-sallam Xaybarda ekanliklarida (Xaybar fath qilingandan keyin) huzurlariga borib: «Yo Rasulalloh, menga (o‘ljalardan) ulush bersangiz!» — dedilar. Shunda Banu Sa’id ibn al-Os avlodlaridan biri: «Yo Rasulalloh, ul kishiga (o‘ljalardan) ulush bermangiz!» — dedi. Abu Hurayra (darg‘azab bo‘lib): «Bu Ibn Qavqalning qotili-ku!» —dedilar. Ibn Sa’id ibn al-Os: «Vo ajabo, manavi tog‘dan tushib kelgan vabr (mushuksimonlar oilasiga mansub yirtqich hayvon)ga qarangizlar! Olloh taolo mening qo‘lim birlan (shahid qilib), izzat-ikromga sazovor etgan kishi haqida menga ta’na qilayotir; vaholanki, Olloh taolo o‘shanda uning qo‘li birlan kamsitilmog‘imga yo‘l quymagan erdi!» — dedi. Keyin, Janob Rasululloh Abu Hurayraga ulush berdilarmi, yo‘qmi, bilmayman».

15-bob. G’azot (qilmoq)ni ro‘za (tutmoq)dan afzal ko‘rgan kishi haqida

Anas ibn Molik raziyallohu anhu rivoyat qiladilar: «Abu Talha Rasululloh sallallohu alayhi va sallamning zamonlarida g‘azot(ga nisbatan o‘ta taqvo qilganlari) boisidan ro‘za tutmas erdilar. Rasululloh sallallohu alayhi va sallam vafot qilganlaridan keyingi (ayniqsa, Hazrat Umar davrlarida) Islom keng yeyilib, musulmonlarning kofirlarga qarshi tazyiqi qudratli tus olgach, Abu Talha ro‘zadan tegadirgan ajru savoblardan ham o‘z nasibalarini olmoqni zarur deb bilib, shul qadar qattiq ro‘za tutishga kirishdilarki, hatto ul kishining Ramazon va Qurbon hayitlaridan bo‘lak kunlari ro‘za tutmay yurganlarini sira ko‘rmadim».