68-bob. Qilichlar bezagi haqida

Abu Umoma raziyallohu anhu: «Qilichlari na oltin va na kumush, balki (ingichka tsri) tasma, qurg‘oshin va temir bir langina bezalgan qavm (ya’ni, sahobalar g‘azotlarda) g‘alas qilganlar», — deydilar.

69-bob. Safarda qaylula qilishdan oldin qilichini daraxt (shoxi)ga ilib quygan kishi haqida

Jobir ibn Abdulloh raziyallohu anhu rivoyat qiladilar «Men Rasululloh sallallohu alayhi va sallam birlan birga Najd tomonga g‘azotga chiqdim. (G’azot tutab), Rasululloh sallallohu alayhi va sallam ortlariga qaytganlarida men ham ul zot birlan birga qaytdim. Bir serdaraxt vodiyga yetganimizda qaylula qilish vaqti bo‘lib qolib, Rasululloh sallallohu alayhi va sallam (tuyalaridan) tushdilar, sahobalar ham (ulovlaridan) tushishib, daraxtlar soyasida qaylula qilgani turli tarafga tarqab ketishdi. Ul zot ersalar bir samura daraxti ostiga borib, qilichlarini uning shoxiga ilib quydilar-da, yonboshladilar. Barchamiz dam olib, uyquga ketdik. Bir mahal Janob Rasululloh bizni chaqirib qoldilar, (borib qarasak), qoshlarida bir badaviy turibdi. Ul zot (bizga): «Manavi (odam) uxlab yotganimda qilichimni (qinidan) sug‘urib olibdi. Uyg‘onib (qarasam), tepamda qilich yalang‘ochlab turibdi. U (menga): «(Hozir) seni (o‘ldirmog‘imga) kim mone’lik qila oladi?» — dedi. Men: «Olloh (taolo mone’lik qiladi)» — deb aytdim. Shunda (Hazrat Jabroil uning ko‘kragiga bir urib erdilar), u (erga) o‘ltirib qoldi», — dedilar. Keyin, Janob Rasululloh (kofirlarning qalblarini Islomga moyil qilish maqsadida) o‘shal badaviyni jazolamadilar. (Ul o‘shal yerning o‘zida musulmon bo‘ldi-da, o‘z qavmi huzuriga qaytib borib, ularni Islomga da’vat qildi)».

70-bob. Dubulg‘a kiymoq haqida

Sahl raziyallohu anhu rivoyat qiladilar: «(Uhud kuni) Rasululloh sallallohu alayhi va sallamning yuzlari jarohatlandi, kurak tishlari sindi va boshlaridagi dubulg‘alari majaqlandi. Shunda Fotima alayhossalom (ul zotning yuzlaridagi) qonni yuvdilar, Hazrat Ali ersalar (qalqonlarida suv keltirib, ul muhtaramaga) tutib turdilar. Fotima (alayhossalom) qonning to‘xtamaytganini ko‘rib, qamish keltirdilar-da, uni kuydirib, kulini (ul zotning jarohatlariga) bosdilar, qon tuxtadi».

71-bob. Vafot qilayotganida qurolini sindirib tashlashni lozim topmagan kishi haqida

Amr ibn al-Haras raziyallohu anhu rivoyat qiladilar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam o‘zlaridan keyin qurollari, oq hachirlari va Xaybardagi (Olloh taolo yo‘lida) sadaqa (vaqf) qilgan yerlarinigina qoldirdilar».

72-bob. Qaylula qilish va daraxtlar soyasida dam olish vaqti bo‘lganda odamlarning imomni xoli qoldirib, o‘zlari (har tarafga) tarqab ketganlari haqida

Bu yerda yuqoridagi (69-bobdagi) hadis takrorlantan.

73-bob. Nayzalar haqida

Ibn Umar raziyallohu anhu rivoyat qiladilar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam: «(Olloh taolo) mening rizqimni nayzam soyasi ostiga joylashtirgan va tubanligu xor-zorlikni mening amrimga qarshi chiqqanlarga atagandur» — deb marhamat qildilar». (Ya’ni, «Olloh taolo jannat va undagi rohat-farogatni o‘zining yo‘lida jihod qilganlar uchun hamda jahannam va undagi xorligu dardli azobni Islomga muxoliflik qilganlar uchun atab quygandur»).

Nofi’ raziyallohu anhu rivoyat qiladilar: «Abu Qatoda raziyallohu anhu Rasululloh sallallohu alayhi va sallam birlan birga safarga chiqdilar. Makka yo‘lidagi bir yerga yetishganda Abu Qatoda bir guruh hamrohlary birlan ul zotdan orqada qoldilar. Abu Qatoda ehrom kiymagan, hamrohlari ersa ehromda erdilar. Nogahon, ul kishi bir qulonni ko‘rib Qolib, otlariga mindilar-da, qamchilarini olib berishni hamrohlaridan iltimos qildilar. Ular olib berishmadi. So‘ng, nayzalarini olib berishni iltimos qilib erdilar, uni ham olib berishmadi. Shunda o‘zlari (otdan tushib) qamchi va nayzalarini oldilar-da, yana unga minib qulonni quviy ketdilar, nayza otib uni o‘ldirdilar. So‘ng, ba’zi sahobalar uning go‘shtidan (pishirib) yeyishdi, ayrimlari yeyishmadi. Keyin, Janob Rasulullohga yetib olishganda, ul zotdan shud haqda so‘rashdi. Janob Rasululloh: «Bu — Olloh taolo sizlarga ato etgan rizqdur!» — dedilar».

74-bob. Janob Rasulullohning sovutlari va urushda jang libosi (kiymoq) haqida

Rasululloh sallallohu alayhi va sallam: «Ammo, Xolid (ibn Valid) jang liboslarini Olloh taolo yo‘lida (jihod qilmoq uchun) tayyorlab quygandur», — dedilar.

Ibn Abbos raziyallohu anhu rivoyat qiladilar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam (Badr g‘azoti kuni) chodirda turib: «Yo parvardigoro, (o‘zing yuborgan payg‘ambarlarga madad berib, g‘alaba ato etmog‘ing xususidagi) ahdingni va (musulmonlarning qo‘lini baland qilib, kofirlarni mag‘lub etmog‘ing haqidagi) va’dangni bajarmog‘ingni iltijo qilurman! Yo parvardigoro, agar (mo‘minlarning halokatini) iroda qilgan bo‘lsang, (bu ham sening ishing bo‘lib, biz amru xohishingga bo‘yin egurmiz va) bugundan keyin ibodat qilinmas! (ya’ni, so‘nggi payg‘ambar bo‘lmish men va mening sahobalarim halok bo‘lsak, bundan keyin iymonga da’vat qilguvchi biror kishi qayta yuborilmas!)» — dedilar. Shunda Abu Bakr (as-Siddiq raziyallohu anhu) Rasululloh sallallohu alayhi va sallamning qo‘llarini ushlab: «Bas, rabbingizga yetarli iltijo qildingiz!» — dedilar. Shunda Rasululloh sallallohu alayhi va sallam sovut kiygan holda (chodirdan tashqariga) chiqdilar-da, (Olloh taoloning) «Yaqinda o‘shal jamoat yengilib, ortlariga qochib qolurlar! Ammo, ularga (mangu azob beriladirgan) vaqt — Qiyomat bo‘lib, u o‘ta dardli va o‘ta achchiqdur!» degan oyati karimalarini tilovat qildilar». (Mazkur oyatlar «Qamar» surasining 45—46-oyatlaridur).

Oisha raziyallohu anho rivoyat qiladilar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam vafot qilganlarida sovutlari bir yahudiyga o‘ttiz so’ arpa uchun garovga quyilgan erdi».

A’mash: «Temir sovut erdi», — deydilar.

A’mash: «Temir sovut garovga quyilgan erdi», — deydilar.

Abu Hurayra raziyallohu anhu rivoyat qiladilar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam bunday deb marhamat qildilar: «Baxil (ya’ni, xasis) odam birlan sadaqa qilguvchi (ya’ni, saxiy) odam temir sovut kiyib olgan, (sovutlari yoqasi), buyinlarini (qattiq bo‘g‘ib qo‘yganidan) jon holatda qo‘llari birlan (uni kengaytirishga) harakat qilayotgan ikki odamga o‘xshaydi. Saxiy nechog‘liq sadaqa qilmoqni niyat qilsa, (sovuti ham) shul qadar kengayib hatto uning (badanda qoldirgan) izlari butunlay yo‘qoladi. Ammo, xasis nechog‘liq sadaqa qilmoqni niyat qilsa, sovutining har bir halqasi ham shul qadar terigani o‘ziga tortib, uning (bo‘ynini battarroq) siqadi va xasis harchand (sovuti yeqasini) qo‘llari birlan kengaytirishga harakat qilmasin, baribir kengaymaydi».

75-bob. Safar va urushda jubba (kiymoq) haqida

Mugiyra ibn Shu’ba raziyallohu anhu rivoyat qiladilar: «(Men Rasululloh sallallohu alayhi va sallam birlan birga Tabuk g‘azotida bo‘ldim). Shunda ul zot hojat uchun (bir chekkaga) chiqdilar. So‘ng, ortlariga qaytdilar. Men (bir idishda) suv (olib), ul zotga peshvoz chiqdim. Ul zot shomiy jubba qiyib olgan bo‘lib, og‘iz va burunlarini chayqadilar, yuzlarini yuvdilar. So‘ng, qo‘llarini jubba yengidan chiqarmoqchi bo‘lib erdilar, torlik qildi. Shul bois qo‘llarini yeng ichidan tortib oldilar-da, yuvdilar. Keyin, boshlari birlan poyabzallariga mash tortdilar».

76-bob. Urushda ipak kiyim (kiymoq) haqida

Anas raziyallohu anhu rivoyat qiladilar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam (g‘azotlardan birida) Abdurrahmon ibn Avf birlan Zubayrga, qichima dardlari bo‘lgani uchun, ipak kiyim kiyishga ijozat berdilar». (Ulamolarning aytishlaricha, qichima dardining mijozi sovuq, ipakning mijozi ersa issiq bo‘lib, ipak qichima dardiga davo erkan).

Bu yerda yuqoridagi hadis mazmunan takrorlangan.

77-bob. Pichoq haqida

Amr ibn Umayya raziyallohu anhu rivoyat qiladilar: «Men Rasululloh sallallohu alayhi va sallamning qo‘yning (pishirilgan) qo‘lidan kesib (eyayotganlarini) ko‘rdim. Shu asnoda (Hazrat Bilol) namozga azon aytib qoldilar. Shunda Janob Rasululloh (qo‘llaridagi pichoqni qo‘yib, og‘iz chayqadilar-da), tahoratlarini yangilamay, namoz o‘qidilar».

78-bob. Rum janggi xususida

Ummu Harom (binti Milhon) raziyallohu anho rivoyat qiladilar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam: «Ummatimdan birinchi bo‘lib bir qo‘shin (ya’ni, Muoviya qo‘shini) dengiz (osha) g‘azotga boradilar, ular (o‘z amali solihlari birlan Olloh taoloning mag‘firatu rahmatiga) sazovor bo‘lgandurlar» — deb marhamat qildilar. Shunda men: «Yo Rasulalloh, men ular orasida bormanmi?» — dedim. Ul zot: «(Ha), siz ular orasida borsiz», — dedilar. Keyin, ul zot: «Ummatimdan birinchi bo‘lib bir qo‘shin (ya’ni, Yazid ibn Muoviya qo‘shini Qaysar (ya’ni; Rum podshohi shahriga (ya’ni, Qustantaniya, Konstantinopol shahriga) g‘azot qiladilar, ular mag‘firat ahlidurlar» — deb marhamat qildilar. Shunda men; «Yo Rasulalloh, men o‘shalar orasida bormanmi?» — dedim. Ul zot «Yo‘q»,— dedilar». (Ba’zi ulamolar: «Yazid Janob Rasulullohning nabiralari Husaynni o‘ldirtirib, kofir bo‘lgandur, «mag‘firat ahli»dan emas. Janob Rasulullohning «Ular man firat ahlidurlar» degan bashoratlari Yaziddan bo‘lak g‘oziylarga taalluqlidur», — deyishsa, ayrimlari: «Ul zot namoz o‘qib Olloh taologa ibodat qilganlarni va qibla ahlidan bo‘lganlarni la’natlamoqdan qaytarganlar, biz Yazidning qilmishiga emas, iymoniga muvofiq fikr yuritamiz», — deyishadi).