82-bob. Rasululloh sallallohu alayhi va sallamning ismlari xususidagi hadislar

Olloh taoloning qavli: «Muhammad sizlardan biror kishining otasi bo‘lmagan» («Ahzob» surasi, 40-oyat).

Olloh taoloning qavli: «Muhammad Ollohnnig rasulidur va u birlan birga bo‘lgan (musulmonlar) kofirlarga (nisbatan) juda beshafqatdurlar» («Fath» surasi, 29-oyat).

Olloh taoloning qavli: «Eslangiz, Iso ibn Maryam: «Ey Banu Isroil, darhaqiqat men Ollohning sizlarga (yuborgan) rasulidurman. (Men) o‘zimdan ilgarigi (payg‘ambarga nozil qilingan) Tavrotni tasdiqlaguvchi va o‘zimdan keyin Ahmad ismli payg‘ambar kelmog‘i haqida xushxabar berguvchi qilib (yuborildim)» deb aytgan erdi» («Saf» surasi, 6-oyat).

Muhammad ibn Jubayr ibn Mut’im otalaridyan naql qiladilar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam: «Mening (ilgarigi ummatlar yaxshi bilgan) besh ismim bor. Men Muhammad va Ahmadman, men al-Mohiyman, (ya’ni) Olloh taolo mening vositam birla kufrni mahv qilur, men al Hoshirman, (ya’ni Qiyomat kuni birinchi bo‘lib) oyoqqa turganimda odamlar (atrofimga) to‘plangaylar va men al-Oqibman, (ya’ni men payg‘ambarlarning eng so‘nggisiman)» — deb marhamat qildilar».

Abu Hurayra raziyallohu anhu rivoyat qiladilar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam: «Olloh taoloning Quraysh (kofirlari nohaq otayotgan) haqoratu la’nat (toshlarini) qay yo‘sinda mendan qaytarib, (ularning o‘zlariga yo‘naltirayotganidan) taajjub qilmaysizlarmi? Ular (meni «Muhammad» — «G’oyatda maqtovga sazovor» deyish o‘rniga), «Muzammam» («La’nati, nafratli») deb haqorat qiladilar, «Muzammam» deb la’natlaydilar, men ersam (benihoyat maqtovg‘a sazovor) Muhammaddurman!» — deb marhamat qildilar».

83-bob. Xotamun-nabiyyiyn sallallohu alayhi va sallam xususlarida

Jobir ibn Abdulloh raziyallohu anhu rivoyat qiladilar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam: «Men va (mendan ilgarigi) payg‘ambarlar shunga o‘xshaymizki, bir kishi birgina g‘ishtidan bo‘lak barcha yerlarini mukammal va chiroyli qilib bir hovli-joy bunyod qildi. Keyin, odamlar o‘shal hovli-joyga kirishib, (uning go‘zalligidan) taajjub qilishadi-da: «Qani endi, (hovlining binosiga shu) birgina g‘isht ham qo‘yilgan bo‘lganida erdi!» — deb aytishadi», — dedilar». (Ya’ni: «Men o‘zimdan ilgarigi payg‘ambarlar boshlagan ishni nihoyasiga yetkazuvchi, o‘shal so‘nggi birgina g‘ishtni o‘rniga quyib, bino qurilishini tugallovchidurman» — deb aytmoqchilar. Janob Rasululloh hovli-joy qurgan bir kishi misolida o‘zlaridan ilgarigi barcha payg‘ambarlar siymosini umumlashtirmoqdalar).

Abu Hurayra raziyallohu anhu rivoyat qiladilar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam: «Men va mendan ilgarigi payg‘ambarlar shunga o‘xshaymizki, bir kishi bir burchakdagi birgina g‘ishtdan bo‘lak barcha yerlarini mukammal va chiroyli qilib bir hovli-joy bunyod qildi. Keyin, odamlar o‘shal hovli-joyni zierat qilgani kirishib, uning go‘zalligidan taajjub qilishadi-da: «Mana bu (erdagi) g‘ishti ham qo‘yilgan bo‘lganida erdi!» — deb aytishadi. Men ersam, o‘shal birgina g‘ishtni o‘rniga qo‘yib, (chala qolgan binoni qurib bitkazuvchidurman) va men payg‘ambarlarning eng so‘nggisidurman» — deb marhamat qildilar».

84-bob. Rasululloh sallallohu alayhi va sallamning vafotlari haqida

Oisha raziyallohu anho rivoyat qiladilar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam oltmish uch yoshda vafot qildilar».

85-bob. Rasululloh sallallohu alayhi va sallamning kunyalari (laqablari) xususida

Anas raziyallohu anhu rivoyat qiladilar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam bozorda erdilar, bir kishi ul zotga: «Yo Abulqosim!» — deb murojaat qildi. Shunda ul zot unga o‘girilib qaradilar-da: «(Qosimning otasi) deb kunyam birlan emas, balki (Muhammad) deb ismim birlan atangizlar!» — dedilar».

Jobir raziyallohu anhu rivoyat qiladilar. «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam» «(Qosimning otasi) deb kunyam birlan emas, balki (Muhammad) deb ismim birlan atangizlar!» — dedilar».

Bu yerda yuqoridagi hadis qaytarilgan.

86-bob.

To‘qson turt yoshda bo‘lsalar-da, hali baquvvat, qomatlari tik Soib ibn Yazid raziyallohu anhu rivoyat qiladilar: «Quloqlarim birla eshitib, ko‘zlarim birla ko‘rgan barcha narsalarga Rasululloh sallallohu alayhi va sallamning duolari tufayligina erishganimni anglab yetdim. Darhaqiqat, (bir kuni bolaligimda) xolam meni ul zotning huzurlariga olib bordilar-da: «Yo Rasulalloh, singlimning o‘g‘li betob bo‘lib qoldi, Olloh taolodan shifo so‘rab uni duo qilingiz!» — dedilar. Shunda ul zot meni duo qildilar».

87-bob. Payg‘ambarlik muhri haqida

Soib ibn Yazid raziyallohu anhu rivoyat qiladilar: «Xolam meni Rasululloh sallallohu alayhi va sallamning huzurlariga olib bordilar-da: «Yo Rasulalloh, singlimning o‘g‘li betob bo‘lib qoldi», — dedilar. Shunda ul zot muborak qo‘llari birlan boshimni silab turib, menga barakot tilab duo qildilar. So‘ng, tahorat oldilar, men (muborak badanlaridan tomayotgan) tahorat suvidan ichdim. Keyin, orqa tomonlariga o‘tib turib erdim, ikki kuraklari orasida kaklik tuxumidek keladigan payg‘ambarlik muhri borligini ko‘rdim».

88-bob. Rasululloh sallallohu alayhi va sallamning sifatlari xususida

Uqba ibn al-Horis raziyallohu anhu rivoyat qiladilar: «Abu Bakr as-Siddiq raziyallohu anhu asr namozini o‘qidilar, so‘ng (masjiddan) chiqib (uylari tomon) yo‘lga tushdilar. Hazrat Ali raziyallohu anhu ham yonlarida erdilar. Bir vaqt Abu Bakr as-Siddiq raziyallohu anhu bir to‘da bolalar birlan o‘ynab yurgan Hasanga ko‘zlari tushdi-da, uni yelkalariga ko‘tarib olgach: «Otam haqqi-hurmatlari, bu Janob Rasulullohga o‘xshaydi, ammo Aliga o‘xshamaydi-ku!» — dedilar. Shunda Hazrat Ali (ul kishining gaplarini tasdiqlab) kulib qo‘ydilar».

Abu Juhayfa raziyallohu anhu rivoyat qiladilar: «Men Rasululloh sallallohu alayhi va sallamni ko‘rdim, (nabiralari) Hasan ibn Ali ul zotga o‘xshar erkan».

Ismoil ibn Abu Holid Abu Juhayfadan naql qiladilar. «Men Rasululloh sallallohu alayhi va sallamni ko‘rdim, (nabiralari) Hasan ibn Ali ul zotga o‘xshar erkan», — dedilar Abu Juhayfa. Men Abu Juhayfaga: «Ul zotning qiyofalarini menga tasvirlab beringiz!» — dedim. Abu Juhayfa: «Oq yuzli va soqollari mosh-gurunch erkanlar. O’shanda ul zot bizga un uchta urg‘ochi tuya berishni amr qilib erdilar, ammo biz o‘shal tuyalarni olgunimizga qadar vafot etib qoldilar». (Abu Bakr as-Siddiq raziyallohu anhu xalifa bo‘lgach, o‘shal va’da qilingan tuyalarni ularga berganlar).

Vahb Abu Juhayfa as-Savoiy rivoyat qiladilar. «Men Rasululloh sallallohu alayhi va sallamni ko‘rdim, shuningdek ul zotning pastki lablarining ostidan iyaklarining (soqollarining) oqarib turganini ham ko‘rdim». (Shu vaqtda soqollarining bor-yo‘g‘i o‘n yettita oqi bo‘lgan).

Hariz ibn Usmon Rasululloh sallallohu alayhi va sallamning sahobalari Abdulloh ibn Busrdan: «Siz Rasululloh sallallohu alayhi va sallamni ko‘rdingizmi, ul zot keksa erkanlarmi?» — deb so‘radilar. Abdulloh ibn Busr: «Iyaklarida (bir qancha) oq mo‘ylar bor erdi» — deb javob qildilar».

Rabiy’a ibn Abu Abdurrahmon rivoyat qiladilar: «Men Anas ibn Molikning Rasululloh sallallohu alayhi va sallamning qiyofalarini tasvirlayotib bunday deb aytganlarini eshitdim: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam o‘rta buyli bo‘lib, novcha ham, pakana ham ermas erdilar. Ranglari oq-qizil, na o‘ta oq va na o‘ta qora erdi. Sochlari jingalak ham, silliq ham bo‘lmay, (elkalariga) tashlab qo‘yilgan erdi. Ul zot, vahiy nozil bo‘lganda, qirq yashar erdilar. Makkada o‘n yil turdilar, shu vaqt ichida ul zotga vahiy nozil bo‘lib turdi, Madinada ham o‘n yil yashadilar. Vafot qilganlarida boshlarining ham, soqollarining ham loaqal yigirmata oqi yo‘q erdi».