Imom Muslim. Sahihi Muslim (1-jild)

Doniyor 19 Oktyabr 2006, 06:49:56

81-bob Allohni ko‘rishga olib boradigan yo‘lni tanish haqida

354/1. Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Odamlar Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga: «Ey Allohning rasuli! Biz qiyomat kuni Rabbimizni ko‘ramizmi?» deyishganida, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Badr kechasida oyni ko‘rishda qiynalasizlarmi?» dedilar. Ular: «Io‘q, ey Allohning rasuli», deyishdi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Ostida bulut yo‘q bo‘lsa, quyoshni ko‘rishda mashaqqat sezasizlarmi?» degandilar, ular: «Io‘q, ey Allohning rasuli», deyishdi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Sizlar Uni ko‘rasizlar, shuningdek, Alloh qiyomat kuni odamlarni jamlab: «Kim bulardan birortasiga ibodat qilsa, unga ergashsin», deydi. Bas, kim quyoshga ibodat qilgan bo‘lsa, quyoshga ergashadi. Kim oyga ibodat qilgan bo‘lsa, oyga ergashadi, kim tog‘utga (shayton yoki but) ibodat qilgan bo‘lsa, tog‘utga ergashadi. Bu ummat esa shunday qoladi. Ularning ichida munofiqlar ham bo‘ladi. (Munofiqlar havzgacha birga bo‘lib, keyin u yerdan haydaladi.) Keyin Alloh taolo ular taniydigan suratdan boshqa suratda kelib: «Men sizlarning Rabbingizman», deydi. Ular: «Alloh nomi ila Sendan panoh tilaymiz. Bu bizning makonimiz. Rabbimiz kelgunicha shu yerda turamiz. Agar Rabbimiz kelsa, biz uni tanirdik», deyishadi. Bas, Alloh ular taniydigan suratda kelib: «Men Rabbingizman», deydi. Ular: «Sen bizning Rabbimizsan», deb Unga ergashadi. Va jahannam ustiga sirot ko‘prigi qo‘yiladi. Men va ummatim u ko‘prikdan birinchi bo‘lib o‘tuvchidirlar. U kunda faqat payg‘ambarlar gapirishadi. O’sha kunda payg‘ambarlarning duolari faqat «Allohim salomat qil, salomat qil», deyish bo‘ladi, xolos. Jahannamda esa xuddi sa’don (tuya yeydigan o‘simlik) tikoniga o‘xshash temir ilgich bor. «Sa’donning o‘zini ko‘rganmisizlar?» deb so‘ragan edilar, sahobalar: «Ha, ey Allohning rasuli», deyishdi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «U temir xuddi o‘sha sa’don tikoniga o‘xshaydi, lekin kattaligi hajmini Allohdan boshqa hech kim bilmaydi. U odamlarni amallariga qarab tortib oladi. Ularning ichida amali sababli qoluvchi mo‘minlar bor va jazo oluvchi, ya’ni ilinib qoluvchilar bor. Hatto Alloh taolo bandalari orasida hukm qilib bo‘lib, Uz rahmati ila ahlidan kishilarni chiqarishni xohlasa, farishtalariga Allohga biror narsani sherik qilmagan kishilarni do‘zaxdan chiqarishga buyuradi. Alloh taolo rahm qilishni xohlagan kishilar «La ilaha illalloh», deb aytuvchilar bo‘lib, ular do‘zaxda ham taniladi, ya’ni sajda izi sababli bilinadi. Do‘zax odam bolasining sajda izidan boshqa barcha joyini yeydi. (Ammo) sajda izini yeyish do‘zaxga harom qilingan. Ular do‘zaxda kuyib chiqishganida ularga hayot suvi quyiladi. Xuddi sel ko‘pigi donlarni o‘stirganidek, ular ham o‘sishadi. Keyin Alloh taolo bandalari orasida hukm qiladi. Bir kishi yuzi bilan do‘zaxga yuzlangan holda qoladi. Mana shu kishi jannatga kiruvchilarning oxirgisidir. U kishi: «Ey Rabbim! Yuzimni do‘zaxdan burgin, chunki uning hidi meni zaharlab, olovi kuydirib yuboradi», deb Allohga xohlaganicha duo qiladi. Keyin Alloh taolo: «Kelajakda senga bularni bersam, undan boshqani so‘ramaysanmi?» desa, u: «Yo‘q! Undan boshqasini so‘ramayman», deydi. Rabbi ahdu paymondan keyin unga xohlaganicha berib, yuzini do‘zaxdan burib qo‘yadi. U kishi jannatga yuzlanib uni ko‘rganda Alloh xohlaganicha sukut qiladi. Keyin: «Ey Rabbim! meni jannat darvozasi tomonga olib bor», deydi. Alloh taolo: «Sen Men bergan narsadan boshqa narsa so‘ramaslikka ahdu-paymon bergan eding-ku, voy bo‘lsin senga, ey odam bolasi! Nima seni aldadi?» desa, u kishi: «Ey Rabbim!» deb duo qiladi. Shunda Alloh taolo u kishiga: «Kelajakda senga uni ham bersam, boshqasini so‘ramaysanmi?» desa, u kishi: «Io‘q! Sening azizliging haqqi, so‘ramayman», deydi. Shunda Alloh taolo unga ahdu-paymon qilganidan keyin so‘ragan narsasini berib, jannat darvozasi tomonga olib boradi. U jannat darvozasi oldida turganida jannat eshigi ochilib, uning ichidagi yaxshilik va xursandchilikni ko‘rganida Alloh xohlaganicha sukut qiladi, keyin: «Ey Rabbim! Meni jannatga kiritgin», deydi. Alloh taolo: «Senga bergan narsamdan boshqa narsa so‘ramaslikka ahdu-paymon qilmaganmiding, ey odam bolasi, voy bo‘lsin, seni nima aldadi?» deydi. U kishi: «Ey Rabbim! Xalqingning eng badbaxti bo‘lmayman», deb duo qilishda bardavom bo‘ladi, hattoki Alloh taolo undan kuladi. Alloh kulib, unga jannatga kir, deydi. Agar jannatga kirsa, Alloh u kishiga: «Orzu qil», deydi. U kishi Rabbidan so‘rab orzu qiladi. Shunda Alloh taolo uni yoki buni orzu qil, deb unga eslatadi. Usha kishining orzulari ushalganida Alloh taolo: «Bu va bu miqdoricha narsa senga», deydi», dedilar.

Ato ibn Yazid aytishlaricha, Abu Said al-Xudriy roziyallohu anhu Abu Hurayra roziyallohu anhu bilan birga ekanliklarida, Abu Hurayraning aytgan hadislaridan birortasini rad qilmadilar. Abu Hurayra roziyallohu anhu: «Albatta Alloh taolo bu kishiga: «Buning miqdoricha narsa senga», deb aytdi», deganlarida Abu Said al-Xudriy roziyallohu anhu: «Ey Abu Hurayra! Un barobari senga, degan», deb aytgandilar, Abu Hurayra roziyallohu anhu: «Men faqat «Buning miqdoricha narsa senga», deb aytganlarini eshitganman», dedilar. Abu Said al-Xudriy esa: «Guvohlik beramanki, men Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning «Buning miqdoricha va bunga o‘n barobari senga», deb aytgan so‘zlarini eshitganman», dedilar. Abu Hurayra roziyallohu anhu: «Mana shu kishi jannat ahlining oxirgisi, ya’ni jannatga kiruvchining oxirgisi», dedilar.

Bu yerda yuqoridagi hadis takror kelgan.

Qayd etilgan

Doniyor 19 Oktyabr 2006, 06:50:27

355/2. Abu Hurayra roziyallohu anhu Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning ba’zi hadislarini zikr qilib aytdilarki: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Sizlardan biringizning jannatdagi eng yaqin o‘rni shuki unga (Alloh) orzu qil, deb aytadi. Bas, u orzu qiladi va yana orzu qiladi. Unga: «Orzu qildingmi?» deydi. U: «Ha», deydi. «Senga orzu qilgan narsang va uning miqdoricha narsa», deydi», deb aytdilar».

Qayd etilgan

Doniyor 19 Oktyabr 2006, 06:50:46

356/3. Abu Said al-Xudriy roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Albatta odamlar Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga: «Ey Allohning rasuli! Qiyomat kuni Rabbimizni ko‘ramizmi?» deyishganida, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Ha, peshin vaqtida bulut yo‘q bo‘lib, osmon musaffo turganida quyoshni ko‘rishga qiynalasizlarmi? Badr kechasida bulut yo‘q bo‘lib, musaffo turganida oyni ko‘rishda mashaqqat sezasizlarmi?» deganlarida, ular: «Yo‘q, ey Allohning rasuli», deyishdi. U zot: «Bu ikkovini ko‘rishda mashaqqat sezmaganingizdek, qiyomat kuni Alloh taoloni ko‘rishda mashaqqat sezmaysizlar. Qiyomat kuni bo‘lganida bir nido qiluvchi: «Har bir ummat nimaga ibodat qilgan bo‘lsa, o‘shanga ergashsin», deb nido qiladi. Allohdan boshqa but-sanamlarga ibodat qiluvchi hech bir kishi qolmaydi, barchasi do‘zaxga tushadi. Hattoki, Allohga ibodat qilgan itoatkor, fojir va ahli kitoblardan ayrimlarigina qoladi. Yahudiylar chaqirilib: «Nimaga ibodat qilardinglar?» deyilsa, ular: «Alohning o‘g‘li Uzayrga», deyishadi. «Yolg‘on gapirdinglar, Alloh biror xotin va farzandni tutmagan. Uzi sizlar nima talab qilasizlar?» deyilsa, ular: «Ey Rabbimiz! Biz chanqadik, bizni suv ila siylagin», deyishadi. Ularga: «Suvga tushmaysizlarmi?» deb do‘zaxga to‘plab olib borishadi. U yerda go‘yoki jimirlab turgan sarobni (ko‘rishadi), unga tashlanishadi. Keyin nasroniylar chaqirilib: «Nimaga ibodat qilardinglar?» deyilsa, ular: «Allohning o‘g‘li Masihga ibodat qilar edik», deyishadi. «Yolg‘on gapirdinglar, Alloh biror xotin va farzandni tutmagan. O’zi sizlar nima talab qilasizlar?» deyilsa, ular: «Ey Rabbimiz! Biz chanqadik, bizni suv ila siylagin», deyishadi. Bas, ularga: «Suvga tushmaysizlarmi?» deb do‘zaxga to‘plab olib borishadi. U yerda go‘yoki jimirlab turgan sarobni ko‘rib, unga tashlanishadi. U yerda Allohga ibodat qilgan itoatkor va fojirlardan boshqa hech kim qolmaydi. Olamlar Rabbi ular ko‘rgan suratdan kichikroq suratda kelib: «Nimani kutmoqdasizlar?» deydi. Barcha ummat ibodat qilgan narsasiga ergashadi. Ular: «Ey Rabbimiz! Biz dunyoda insonlarga muhtoj bo‘lsak-da, ular bilan do‘stlashmasdan ajraldik», deyishadi. U: «Men Rabbingizman», deydi. Ular: «Alloh nomi ila Sendan panoh tilaymiz, Allohga biror narsani sherik qilmaymiz», deb ikki yoki uch bora aytishadi, hatto ba’zilari to‘g‘ri yo‘ldan og‘ib ketishlariga oz qoladi. U: «Sizlar bilan ular o‘rtangizda taniladigan biror belgi bormi?» desa, ular: «Ha», deb boldirlarini ochishadi. Ushanda o‘z ixtiyori ila sajda qiluvchilarga sajda qilishga izn beriladi. Ammo (birovdan) qo‘rqib yoki riyo qilgan holda sajda qiluvchilarning orqalari esa bir tabaqa qilib qo‘yiladi. Har gal sajda qilishni xohdashganida orqalariga ag‘anab ketishadi. Keyin boshlarini ko‘tarishsa, haligi ko‘ringan (kichikroq) suratdan o‘zgarib, avvalgi suratida ko‘rinadi. (Demak, munofiqlar Allohni haqiqiy suratda ko‘ra olishmaydi.) Bas, U: «Men Rabbingizman», desa, ular: «Sen Rabbimizsan», deyishadi. So‘ngra jahannam ustiga ko‘prik o‘rnatilib, shafoatga izn beriladi. Ular: «Allohim, omonda qil, omonda qil», deb aytishadi», dedilar. «Ey Allohning rasuli! Ko‘prik nima?» deyishganda, u zot: «Oyoq o‘rnashmaydigan sirpanchiq makon bo‘lib, u yerda changak, ilgichli temir va Najd yerlarida o‘sadigan tikanli narsalar bo‘lib, u sa’don, deyiladi. Mo‘minlar u yerdan chaqmoq, shamol, qush va aravali chopqir otlar kabi ko‘z yumib-ochguncha tez o‘tishadi. Bir qismi salomat qolib najot topadi. Yana bir qismi tirnalib xalos bo‘ladi. Va yana bir qismi to‘plab turilib jahannamga qulatiladi. Hattoki mo‘minlar do‘zaxdan xalos bo‘lishadi. Mening jonim Uning yadida bo‘lgan Zotga qasamki, o‘sha qiyomat kuni mo‘minlarchalik do‘zaxdagi birodarlariga Allohdan haqning talabida yolborgan biror kishini ko‘rmaysiz. Ular: «Ey Rabbimiz, ular biz bilan ro‘za tutib, namoz o‘qib, haj qilishgan», deb aytishadi. Shunda ularga: «Tanigan kishilarni chiqaringlar», deyiladi. Ularning suratlari do‘zaxga (tushishi) harom qilinadi. Mo‘minlar ko‘p xaloyiqni u yerdan olib chiqishadi. Do‘zaxga tushganlarning boldir va tizzalari yarmigacha olov tekkan bo‘ladi. Mo‘minlar: «Ey Rabbimiz! Buyurgan kishilaringdan hech bir kishi qolmadi», deb aytishadi. Ularga: «Qaytinglar! Qalbida dinor miqdoricha yaxshiligi bor kishilarni topsanglar, ularni ham olib chiqinglar», deyiladi. Bas, ular ko‘plab xaloyiqni olib chiqishadi. So‘ngra yana mo‘minlar: «Ey Rabbimiz! Bizlarga buyurgan kishilaringdan hech bir kishini qoldirmadik», deyishadi. So‘ngra Alloh: «Qaytinglar, kimning qalbida yarim dinor miqdoricha yaxshilik topsangizlar, ularni olib chiqinglar», deydi. Ular ko‘plab xaloyiqni olib chiqishadi. Keyin yana mo‘minlar: «Ey Rabbimiz! Bizga buyurgan biror kishini qoldirmadik», deyishganida, Alloh: «Qaytinglar, kimning qalbida zarra miqdoricha yaxshilik topsanglar, uni chiqaringlar», deydi. Mo‘minlar ko‘plab xaloyiqni olib chiqishadi. Mo‘minlar yana: «Ey Rabbimiz! Biz u yerda biror yaxshilik qilganni qoldirmadik», deyishadi», dedilar.

Qayd etilgan

Doniyor 19 Oktyabr 2006, 06:51:01

Abu Said: «Agar bu hadis ekanini tasdiqlay olmasanglar, mana bu oyatni o‘qinglar», deb aytdilar: «Shubhasiz, Alloh birovga bir zarra vaznicha zulm qilmas. Agar (zarracha) yaxshilik bo‘lsa, uni bir necha barobar qilur va yana Uz huzuridan ulug‘ ajr ato qilur» (Niso surasi, 40-oyat).

«Alloh: «Farishtalar, payg‘ambarlar va mo‘minlar shafoat qilishdi. Faqatgina rahm qilguvchilarning rahmlisi (Alloh)gina qoldi», deb aytadi-da, do‘zaxdan bir to‘p jamoani olib, undan hech yaxshilik qilmagan, ko‘mirga aylanib ketgan bir qavmni chiqaradi, jannat og‘zidagi hayot anhori deb nomlanuvchi bir anhorga uloqtirsa, ular u yerdan xuddi sel suvi o‘zidagi narsalarni olib kelib, uning ustidan unib chiqqani kabi unib chiqishadi. Qaramaysizlarmi? O’sha seldan keyin quyoshga qarab tosh yo daraxtlar ustida sariq yoki yashil bo‘lib unadi. Soyaga qaragani oq bo‘lib unadi», desalar, sahobalar: «Ey Allohning rasuli, siz go‘yoki yaylovda yashab, u yerda mehnat qilgan kishiga o‘xshaysiz (ya’ni, u yerdagi holatni bilasiz-a)», deyishdi. (Rasululloh sollallohu alayhi vasallam so‘zlarida davom etib): «Ular u yerdan chiqishganida xuddi gardanlarida gavharga o‘xshash uzuksimon narsa bo‘ldi. Jannat ahdlari ularni «Allohning ozod etgan qullari», deb tanishadi. Alloh biror yaxshilik va biror amal qilishmagan bo‘lsa ham ularni jannatiga kiritadi. So‘ngra Alloh: «Jannatga kiringlar, nimani ko‘rsangizlar, o‘sha narsa sizlarga», deydi. Ular: «Ey Rabbimiz, olamda hech kimga bermagan narsangni bizga ato qilding», deyishadi Alloh: «Sizlarga Mening huzurimda bundan ham afzal narsa bor», deydi. Ular: «Ey Rabbimiz, qaysi narsa bizga ato qilgan narsangdan afzal?» deyishsa, Alloh: «Mening roziligim, bu kundan keyin hech g‘azab qilmayman», deydi», dedilar.

Imom Muslim aytdilar: «Men Iso ibn Hammodga «Siz «Shafoat» bobida aytgan bu hadisni Lays ibn Sa’ddan eshitganmisiz?» desam, u zot: «Ha», dedilar. Men: «Bu hadisni sizlarga Xolid ibn Yazid roziyallohu anhu Said ibn Abu Hilol roziyallohu anhudan, u esa Zayd ibn Aslamdan, u esa Ato ibn Yasor roziyallohu anhudan, u esa Abu Said al-Xudriy roziyallohu anhudan rivoyat qilib quyidagilar, ya’ni «Ey Allohning rasuli! Rabbimizni ko‘ramizmi?» deganimizda, u zot: «Bulut bo‘lmasdan, musaffo kunda quyoshni ko‘rishdan biror narsa mone’lik qiladimi?» deganlarida, biz: «Io‘q», dedik», hadisini davom ettirib, oxirida «amal va yaxshilik qilmagan bo‘lsangiz ham» so‘zidan keyin: «Sizlarga ko‘rgan narsalaringiz va o‘sha barobaridagi narsa ato etildi», degan so‘zni ziyoda qildilar. Abu Said al-Xudriy: «Bizga yetib kelishicha, albatta (sirot) ko‘prigi tukdan mayin, qilichdan o‘tkirdir», dedilar. Ularning: «Ey Rabbimiz, bizga ato qilgan narsangni olamda biror kishiga bermagansan», degan so‘zlari va undan keyingisi Lays rivoyat qilgan rivoyatda yo‘q», desam, Iso ibn Hammod bunga iqror bo‘ldilar».

Bu yerda yuqoridagi hadis ba’zi ziyodalik va qo‘shimchasi bilan takror kelgan.

Qayd etilgan

Doniyor 19 Oktyabr 2006, 06:51:18

82-bob Shafoatning haq ekani va Allohni yakkayu-yagona deb aytuvchilarning do‘zaxdan chiqarilishi haqida

357/1. Abu Said al-Xudriy roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Alloh rahmati ila jannat ahlidan bo‘lganlarni, xohlagan kishilarini jannatga kiritadi. Va do‘zax ahlidan bo‘lganlarni do‘zaxga kiritadi. Keyin u zot: «Qaranglar-chi, kimning qalbida xantal urug‘i miqdoricha iymon topsangiz, ularni u yerdan chiqaringlar», deydi. U yerdan yonib bitgan, ko‘mirsimon kishilar chiqishadi. Ular hayot (yoki tiriklik) anhoriga uloqtiriladi. Sizlar qing‘ir qiyshiq bo‘lib chiqadigan za’faronni ko‘rmaganmisizlar?» dedilar.

Bu yerda yuqorida hadis takror kelgan.

Qayd etilgan

Doniyor 19 Oktyabr 2006, 06:51:26

358/2. Abu Said al-Xudriy roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Do‘zaxiylar shunday kishilarki, ular uning ahlidirlar. Chunki u yerda o‘lishmaydi ham, tirik ham bo‘lishmaydi. Lekin shunday odamlar bo‘ladiki, gunohlari yoki xatolari sababli do‘zaxdan nasibalarini olishadi. Bas, ular bir o‘limni tatib, hatto ko‘mir bo‘lib qolishadi. Ularni shafoat qilishga izn beriladi. Bir jamoa kelganida ular jannat anhoriga ajratiladi. Keyin: «Ey jannat ahli», deb ularning ustlaridan (jannat anhori suvlari) quyiladi. Ular xuddi sel oqib kelganida atrofidagi qora loy ustida unib chiqqan don kabi o‘sib chiqishadi», dedilar. Qavmdagi bir kishi: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallam yaylovda bo‘lgandek gapirdilar», deb aytdi.

Bu yerda yuqoridagi hadis takror kelgan, lekin «qavmdagi kishi» so‘zi keltirilmagan.

Qayd etilgan

Doniyor 19 Oktyabr 2006, 06:51:39

83-bob Do‘zax ahlidan oxirgi chiquvchilar haqida

359/1. Abdulloh ibn Mas’ud roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Men do‘zaxdan oxirgi chiquvchi yoki jannatga oxirgi bo‘lib kiruvchi kishini bilaman. U kishi do‘zaxdan emaklab chiqadi. Alloh taolo u kishiga: «Borib jannatga kirgin», deydi. U kishi jannatga borib, u yer to‘lib qolgan deb hayol qilib, qaytib ketadi. Va: «Ey Rabbim, u yer to‘lgan ekanku?» deydi. Alloh taolo: «Borib jannatga kirgin», deydi. U kishi borib, u yer to‘lib qolgan deb hayol qilib qaytib ketadi. Va: «Ey Robbim, u yer to‘lgan ekanku?» deydi. Alloh taolo: «Borib jannatga kirgin. Chunki dunyo barobaricha yoki dunyoga o‘n barobar keluvchi maqom beriladi», deydi. U kishi: «Meni masxara qilyapsanmi yoki mening ustimdan kulmoqdasanmi? Sen Uzing bu narsalarning egasisanku», deydi. Ibn Mas’ud roziyallohu anhu aytdilar. Rasululloh (s.a.v.) bu so‘zlarni aytib kulgandilar, tishlari ko‘rinib qoldi. Va: «Mana shu kishi Jannatning eng past maqomidadir», dedilar.

Qayd etilgan

Doniyor 19 Oktyabr 2006, 06:51:48

360/2. Abdulloh roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. «Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Men do‘zax ahlidan oxirgi chiquvchi kishini bilaman. U kishi u yerdan emaklab chiqadi. Unga: «Borib jannatga kirgin», deyiladi. U jannatga kirib, odamlarni manzillarga ega holda topadi. Unga: «Qaerda bo‘lganingni eslaysanmi?» deyilsa, u: «Ha», deydi. Unga: «Orzu qil», deyilsa, u orzu qiladi. Unga: «Orzu qilganingcha va dunyoga o‘n barobar keluvchi narsa», deyiladi. U kishi: «Sen Uzing molik (podshoh) bo‘la turib masxara qilasanmi?» deydi», dedilar. Men Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning (bu so‘zlarni aytayotib) kulganlarida tishlari ko‘ringanini ko‘rdim».

Qayd etilgan

Doniyor 19 Oktyabr 2006, 06:51:56

361/3. Ibn Mas’ud roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Jannatga oxirgi kiruvchi kishi shunday kishiki, gohida yurib, gohida yuzi bilan sudraladi. Gohida do‘zax olovi unga ta’sirini o‘tkazadi. U yerdan o‘tganidan keyin do‘zax tomonga o‘girilib: «Meni sendan omonda qilgan Zot barakotlidir. U Zot avvalgi-yu oxirgilardan birortasiga bermagan narsani menga ato qildi», deydi. Unga bir daraxt ko‘rsatiladi. U: «Ey Rabbim, bu daraxtni menga yaqinlashtir, uning soyasida soyalanib, suvidan ichaman», deydi. Alloh azza va jalla: «Ey odam bolasi! Balki undan boshqa narsa so‘rasang, uni berardim», desa, u: «Yo‘q, ey Rabbim», deb undan boshqasini so‘ramaslikka ahd qiladi. Rabbi uzrini qabul qiladi. Chunki unda sabr yo‘qligini biladi. Va daraxtni yaqinlashtirib, soyasidan naflantiradi va suvidan ichiradi. So‘ngra u: «Avvalgidan yaxshiroq daraxtni menga yaqinlashtir, uning suvidan ichib, soyasidan naf olay, Sendan boshqasini so‘ramayman», deydi. Alloh: «Ey odam bolasi, undan boshqasini so‘ramaslikka ahd qilmaganmiding, balki uni senga yaqinlashtirsam, yana boshqasini so‘rarsan?!» desa, u boshqasini so‘ramaslikka ahd qiladi. Rabbi esa uzrini qabul qiladi. Chunki unda sabr yo‘qligini biladi va u daraxtni yaqinlashtirsa, soyasidan naf olib, suvidan ichadi. Keyin unga avvalgi ikki daraxtdan ham yaxshiroq daraxt ko‘rsatiladi. U kishi: «Ey Rabbim, bu daraxtni menga yaqin qil. Soyasidan naf olib, undagi suvdan ichayin. Sendan undan boshqasini so‘ramayman», desa, Alloh: «Ey odam bolasi! Undan boshqasini so‘ramayman, deb ahd bermaganmiding?» deydi. U kishi: «To‘g‘ri, ey Rabbim! Endi bundan boshqasini so‘ramayman», deydi. Rabbi uning uzrini qabul qiladi, chunki unda sabr yo‘qligini biladi. Usha daraxtga yaqinlashtirsa, u kishi jannat ahli ovozini eshitadi. Va: «Ey Rabbim! Meni unga kiritgin», deydi. Alloh taolo: «Ey odam bolasi! Men bilan sening o‘rtangdagi savolni nima to‘xtatadi? Men senga dunyo, uning mislicha narsa bersam, rozi bo‘lasanmi?» deydi. U kishi: «Ey Rabbim! O’zing olamlar Rabbi bo‘la turib, meni masxaralaysanmi?» deydi», dedilar. Ibn Mas’ud roziyallohu anhu bu so‘zni aytib kuldilar-da: «Nima uchun kulganimni so‘ramaysizlarmi?» dedilar. Atrofdagilar: «Nima uchun kulyapsiz?» deyishdi. Shunda u zot aytdilar: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallam ham kulganlarida sahobalar: «Nima uchun kulyapsiz, ey Allohning rasuli?» deyishdi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «(U) «Olamlar Rabbi bo‘la turib, meni masxara qilyapsanmi?» deb aytgan paytda olamlar Rabbi kulgani uchun kulmoqdaman», dedilar. Alloh: «Men seni masxara qilib kulganim yo‘q, balki xohlagan narsamga qodirligim uchun kulmoqdaman», deydi», deb aytdilar».

Qayd etilgan

Doniyor 19 Oktyabr 2006, 06:52:13

84-bob Jannat ahlining eng past darajadagisi haqida

362/1. Abu Said al-Xudriy roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Jannat ahlining eng past darajadagisi shunday kishiki, Alloh uning yuzini do‘zax tomondan jannat tomonga burib qo‘yib, bir soyali daraxtni unga o‘rnatib qo‘ysa, u kishi: «Ey Rabbim! Meni bu daraxtga olib bor, men uning soyasidan bahramand bo‘lay», deydi», deb roviy yuqorida Ibn Mas’uddan qilingan rivoyatdagi kabi davom ettirib, «Ey odam bolasi! Men bilan sening o‘rtangdagi savolni nima to‘xtatadi» so‘zidan oxirigacha zirk qilmaganlar. Lekin hadis oxirida «Alloh unday va bunday narsani so‘ragin, deb eslatadi. Qachonki, u kishidagi umid uzilganida, Alloh taolo: «Bu narsa va unga qo‘shib o‘n barobari senga», deydi. Keyin u kishi uyiga kiradi. Va hurlardan bo‘lgan xotini ham kiradi. Ikkovi: «Seni biz uchun, bizni sen uchun yaratgan Allohga hamd bo‘lsin. Bizga ato qilingan narsa biror kishiga ato etilmagan», deb aytishadi», deyilgan.

Qayd etilgan

So'rovnoma

Imom Muslimni bilasizmi?