Sobir Mirvaliyev. O'zbek adiblari  ( 136065 marta o'qilgan) Chop etish

1 ... 6 7 8 9 10 11 12 13 B


AbdulAziz  26 Oktyabr 2006, 07:27:53

NORTO’XTA QILICH
(1946)




Norto‘xta Qilich zamonaviy adabiyotimizning kenja avlodiga mansub iste’dod sohibidir.

Norto‘xta Qilich 1946 yili Buxoro viloyatining G’ijduvon tumanidagi G’ishti qishlogida tug’ilgan. 1971 yilda Toshkent Davlat dorilfununini tugatgach, «Buxoro  haqiqati»,  «Xorazm haqiqati», Toshkent oqshomi»  ro‘znomalarida, «Sharq yulduzi» oynomasida ishlagan. Hozir G’afur G’ulom nomidagi Adabiyot va san’at matbaa birlashmasida nasr bo’limi mudiri bo‘lib xizmat qilmoqda.

Norto‘xta Qilichning ilk hikoyalari 60-yillari tuman ro‘znomasida bosilib chiqqan. Uning «Oppoq tong» nomli birinchi hikoyalar to‘plami 1981 yilda nashr qilingan. O’shandan beri uning «Yorongul» (1981), «Mo‘jiza» (1984), «Chig’iriq» (1988) «Bayram» (1991), «Iltijo» (1992) nomli hikoyalar va qissalar to‘plamlari nashr etilgan.

Norto‘xta Qilichning «Bayram» to‘plamnga kirgan qissa va hikoyalari adib ijodining sarasi bo‘lib, unda muallif inson taqdiri va hayot ma’nosi haqida falsafiy mushohada yuritadi. Asar markaziga saylangan voqealar ko‘p hollarda dramatik, o‘tkir teranligi bilan o‘z kitobxonini jalb etadi. Ayniqsa, undagi qahramonlar o‘zlarining ma’naviy-axloqiy pokligi, ozodabaxshligi bilan o‘quvchiga katta ma’naviy oziq beradi, estetik zavq bag’ishlaydi. Shuningdek, adibning ko‘p asarlari o‘zining badiiy tili, sodda, oddiy, ravonligi bilan ularning o‘qimishli bo‘lishini ta’minlaydi.

Yozuvchi hikoyalari qozoq, qoraqalpoq, belorus, ukrain va rus tillariga tarjima qilingan.

Qayd etilgan


AbdulAziz  26 Oktyabr 2006, 07:28:36

TOHIR MALIK
(1946)




Tohir Malik 1946 yili Toshkentda, ziyoli oilasida dunyoga kelgan. U ham ba’zi tengdoshlari kabi o‘rta maktabni  tugatgandan keyin kunduzlari qurilishda ishlab, kechqurunlari Toshkent Davlat dorilfununining jurnalistika bo‘limida o‘qiydi. Maktablarda o‘qituvchilik qiladi, nashriyotlarda xizmat etadi. «Lenin uchquni» ro‘znomasida bo‘lim boshlig’i bo‘lib faoliyat ko‘rsatadi. So‘ngra Resdublika radiotelevideniye qo‘mitasida, «Guliston» tahririyatlarida ishladi. «Sharq yulduzi» oynomasida mas’ul kotib, «Yoshlik» oynomasida bosh muharrir hamda O’zbekiston Yozuvchilari uyushmasi kotibi bo‘lib ham xizmat qiladi.

Tohir Malik birinchi asari 1971 yilda «Hikmat afandining o‘limi» nomi bilan chop etilgan fantastik qissasi bo‘ldi. So‘ngra «Zaharli gubor» (1978) ilmiy-fantastik asari «Somon yo‘li elchilari» (1079), «Chorrahada qolgan odamlar» (1985), «Qaldirg‘och» (1987), «Bir ko‘cha, bir kecha» (1988), «Alvido, bolalik» (1989), «So‘nggi o‘q» (1990) kabi o‘nlab hikoya va qissalar to‘plamlari chon etildi. U yaratgan nasriy asarlar o‘zga nosirlardan o‘ziga xos uslubi bilan ajralib turadi.

Yozuvchi ko‘pincha fantastik, ilmiy-fantastik va sarguzasht yo‘nalishda yozadi. Shu orqali ham hayot, odamlar va jamiyat haqida ancha keng mushohada yuritadi. Shu bilan birga, «Qaldirg‘och» kabi epik asarlar ham yaratgan. Mazkur qissada Abdulla Avloniy hayoti va faoliyati, tarixi, taqdiri misolida 20-yillar o‘zbek ziyolilari sinfining shakllanishi haqida bahs yuritadi. Shu orqali xalqimiz madaniy-ilmiy dunyoqarashi, kurashnni umumlashtirib beradi. Tohir Malik mohir hikoyanavis, qissanavisgina emas, jamoatchi. jurnalist va tarjimon sifatida ham faol xizmat qiladi. Uning bolgar adabiyotidan qilgan tarjimalari, Emil Amit, Axier Hakimov, Suhrob Muhamedov kabi adiblar yaratgan bir qator hikoya, qissalarni o‘zbek tiliga tarjimasi keng o‘quvchiga taqdim etilgan.

Qayd etilgan


AbdulAziz  26 Oktyabr 2006, 07:29:25

ANVAR OBIDJON
(1947)




Hajviy adabiyot an’analarini muvaffaqiyat bilan rivojlantirib kelayotgan iste’dodli adiblardan biri Anvar Obidjon shoir, nosir va dramaturg sifatida o‘nlab to‘plamlar, kitoblar nashr ettirib ulgurdi.

Anvar Obidjoya Fargona viloyati Oltiariq tumani Poloson qishlogida 1947 yilning 25 yanvarida oddiy xizmatchi oilasida tavallud topgan. U odatdagidek, o‘z hamkasblari kabi to‘g‘ridan-to‘g‘ri ijodga kirib kelmadi. 1964 yilda o‘rta maktabni tugatgach, Samarqand moliya texnikumida o‘qidi. Harbiy xizmatdan (1966—1969) qaytgach, 1969—1971 yillarda jamoa xo‘jadigida hisobchi, klub mudiri, tuman ro‘znomasi, viloyat radiosida turli vazifalarni bajardi. Ayni choqda Toshkent Davlat dorilfununining jurnalistika fakultetini sirtdan tamomladi. 1981 yildan boshlab u Toshkentga kelib, «Yosh gvardiya» nashriyoti, «Yosh kuch», «Mushtum», oynomalarida faoliyat ko‘rsatdi. Shu kunlarda u «Cho‘lpon» nashriyotining bosh muharriridir.

Anvar Obirjon ijodi garchi 60-yillardan boshlangan. Birinchi «Shkafcham» nomli she’ri «G’uncha» jurnalida chop etilgan bo‘lsa ham, uning birinchi kitobi 1974 yilda «Ona yer» nomi bilan «Yosh gvardiya» nashriyotida bosilib chiqadi. Shundan buyon qariyb 20 yil davomida «Bahromning hikoyalari» (1981), «Olovjon va uning do‘stlari», (1983), «Ey, yorug‘ dunyo» (1983), «Ketmagil» (1985), «Bezgakshamol» (1985), «Alamazon i yego pexota». «Masxaraboz bola» (1980), «Juda qiziq voqea» (1987), "œOltin yurakli avtobola» (1988), «Dahshatli Meshpolvon» (1990) kabi she’riy va nasriy kitoblari chop etildi. Ulardan tashqari, adibning «Qo‘ng‘iroqli yolg‘onchi», «Pahlavonning o‘g’irlanishi» kabi p’esalari sahna yuzini ko‘rdi. Mazkur asarlarning deyarli ko‘pchiligida odamlardagi, hayotdagi nopok tomonlar, illatlar, nuqsonlar goh achchiq, goh istehzoli, goh mayin kulgi vositasida fosh etib beriladi. Anvar Obidjon ijodi avji kamolat bosqichida. U o‘z ustozlari Abdulla Qahhor, Said Ahmad, Ne’mat Aminov kabi iste’dodlar safini to‘ldiradi, deb ishonsa bo‘ladi.

Qayd etilgan


AbdulAziz  26 Oktyabr 2006, 07:30:53

HALIMA XUDOYBERDIYEVA
(1948)




Ehtirosli shoira, jurnalist, mushohadanavis, faol jamoatchi, O’zbekiston Respublikasi xalq noibi, Respublika Prezidentlik  Kengashining a’zosi,  «Saodat»  oynomasining bosh muharriri, Respublika xotin-qizlar Kengashining raisi Halima Xudoyberdiyeva 1948 yili Sirdaryo viloyatining Boyovut  tumanida oddiy dehqod oilasida tavallud topgan. O’rta maktabni tugatib, 1968—1972 yillar mobaynida Toshkeit Davlat dorplfununida ta’lim olgan. So‘ngra «Saodat» oynomasida bo‘lim boshlig‘i, muharrir o‘rinbosari vazifalarida ishlagan. 1975—1977 yillarda esa Moskvadagi Oliy Adabiyot kursida o‘qigan. O’qishdan qaytgach, 1978—1982 yillarda «Yosh gvardiya» nashriyotida bo‘lim boshlig‘i sifatida faoliyat ko‘rsatgan.

Uning ijodi 60-yildardan boshlangan bo‘lib, hozirgacha yigirmaga yaqin she’riy, publitsistik asarlar to‘plami nashr etilgan. Uning birinchi she’riy to‘plami «Ilk muhabbat» 1969 yilda nashr etildi. Shundan so‘ng «Oq olmalar» (1973), «Chaman» (1974), «Suyanch tog’larim» (1976), «Gordost» (1976), «Bobo quyosh» (1977), «Issiq qor» (1979), «Beliye yabloki» (1980), «Sadoqat» (1983), «Muqaddas ayol» (1988), «Yuragimning og‘riq nuqtalari» (1991) kabi she’riy, publitsistik asarlar to‘plami chop etildi.

Shoira Halima Xudoyberdiyeva she’riyatinnng mavzu va ma’no ko‘lami nihoyatda keng va chuqurdir. Uning she’rlarida go‘dak, ayol, ota-ona, yer-suv, tabiat va tog‘u tosh va qushlar taqdiri, ularning yashash tarzi, tabiati, holati ifodalanadi desa bo‘ladi. Yaxlit holda inson, tabiat va janiyat muammolarining deyarli barcha ko‘rinishlari shoirani hayajonga soladi. Tuproq, ona yer va inson taqdiri bir butunlikni tashkil etadi. Shu boisdan ham u bir she’rida «Men shu tuproq kuychisiman» deb g’ururlapadi. Eng muhimi, shoir nima haqida, kim to‘grisida yozmasin, ko‘pincha ichki yoki tashqi, ruhiy holatlarni chizishdan ko‘ra, o‘y-mushohadalar ziddiyatlarini chizishga ishtiyoq kuchli. Shu boisdan bo‘lsa kerak, shoirani mushohadanavis adiba ham deyishadi. Mana shu holat va she’riyatidagi soddalik, samimiylik kitobxonni ham o‘ziga jalb etadi:

O’quvchim, to‘kildi og’u bilan bol,
Men she’r deb atadim uning otini.
Hayajonli kunlar mevasini ol.
Ol, uyqusiz tunlar mukofotini.


Ha, shoiraning barcha she’rlari, to‘plamlari ana shu dardli, hayajonli kunlar va tunlar mevasidir.

Halima faqat shoiragina emas, otashnafas publitsist hamdir. Ayniqsa, uning «Yuragimning og’riq nuqtalari» to‘plamiga kirgan barcha asarlarida zamonamizning eng dolzarb muammolari haqida mushohada yuritiladi. Ularda Ona, Ayol, Ezgulik, Bolalik va Kelajak bosh qahramon sifatida namoyon bo‘ladi.

Halima Xudoyberdieva faqat otashnafas shoira, publitsistgina emas, mohir tarjimon sifatida ham barakali ijod qilmoqda. Xususan, uning Fazu Alieva, Silva Kaputikyan, Ibrohim Yusupovlardai qilgan tarjimalari e’tiborlidir. Atoqli adiba Zulfiya so‘zlari bilan aytganda, Halima «Tuyg’u, o‘ylar, toshqin hislar» bilan to‘la she’riyat ijodkoridir. Unga «Muqaddas ayol» she’riy to‘plami uchun 1990 yilda Hamza nomidagi Respublika Davlat mukofoti berildi. 1992 yilda esa O’zbekiston Respublikasi xalq shoirasi degan yuksak unvonga sazovor bo‘ldi.

Qayd etilgan


AbdulAziz  26 Oktyabr 2006, 07:31:44

AZIM SUYUN
(1951)



 
Azim Suyun iste’dodli, isyonkor va haqiqatgo‘y shoirlardan biridir. U 1948 yilning 22 fevralida Samarqand viloyatining Nahrrud qishlog’ida mehnatkaga oilasida dunyoga kelgan. O’rta maktabdan so‘ng Toshkent Davlat dorilfununining jurnalistika fakultetiga kirib o‘qigan. Uning ijodi 60-yillarning oxiri va 70-yillar boshida boshlangan bo‘lib, «Mening osmonim» (1978) nomli birinchi she’rlar to‘plami bilan keng kitobxonlarga tanilgan.

Shundan buyon shoirning o‘nga yaqin she’riy to‘plamlari va bir qator dostonlari chop etildi. Jumladan, «Zarb» (1979), «Zamin taqdiri» (1981), «Xayolot» (1984), «Ziyo ko‘li» (1986), «Javzo» (1987), «Olis tonglar» (1989), «Kuyganim-suyganim» (1992) kabi she’riy guldastalari o‘quvchilarning sevimli kitoblari bo‘lib qoldl. Ayniqsa, uning «Sarbadorlar» fojeasi, «O’zbekiston», «Bir tomchi suv dengizga aylangan kecha yoki Imorat» kabi dostonlari ma’lum va mashhurdir. Ularda zamon va davr, zamondoshlar va tengdoshlar taqdiri, fojeasi, intilish va kurashlari chinakam hayot haqiqati darajasida o‘z ifodasini topgan.

Shoir chuqur falsafiy mushohadalarga boy «O’zbekiston» dostoni va bir turkum she’rlari uchun Abdulhamid Cho‘lpon nomidagi birynchi xalqaro mukofotga (1991) sazovor bo‘lgan. Ayni chog‘da shoir Azim Suyun 1992 (21—24 may) yil Turkiyada bo‘lib o‘tgan «Turkiy uluslar adabiyotida turkiy til» anjumanida Turkiya yozuvchilar Birligining mukofotiga sazovor bo‘ldi. Uning bir qator she’rlari, she’riy turkumlari, kitoblari, rus, ingliz, turk, qozoq, tojik, tuva kabi o‘nlab tillarga tarjima qilingan.

Qayd etilgan


AbdulAziz  26 Oktyabr 2006, 07:32:34

MUROD MUHAMMAD DO’ST
(1948)




Iste’dodli adib Murod Muhammad Do‘st 1948 yili Samarqapdning Jom qishlog’ida tug’ildi. U Toshkent Davlat dorilfunuiini tugatgach, Moskvada Adabiyot institutida tahsid ko‘rdi. So‘ngra «O’zbekfilm» kinostudiyasida, «Sharq yulduzi» oynomasida faoliyat ko‘rsatdi. Uning ijodi 70-yillardan boshlangan bo‘lib, dastlab hikoyalar yozishdan ish boshladi.

Yozuvchining dastlabki hikoyalar to‘plami 1976 yili «Qaydasan, quvonch sadosi» nomi bilan nashr etildi. So‘ngra uning «Mustafo», «Iste’fo», «Dashtu dalalarda», «Galateia qissalari», «Chollardan biri», «Bir toychoqning kuni» kabi hikoya, qissalari chop etildi. 1983 yilga kelib, uning«Galatepaga qaytish» nomli romani yaratildi. Shundan so‘ng u turg‘unlik davri ma’naviy, iqtisodiy va siyosiy tanazzulidan hikoya qiluvchi «Lolazor» (1988) romanini yaratdi. Bu roman 1990 yilda Hamza mukofotiga loyiq topildi. U hozirgi kunda O’zbekiston Reolublikasi Prezidenti matbuot markazi rahbaridir.

Qayd etilgan


AbdulAziz  26 Oktyabr 2006, 07:33:19

TOG’AY MUROD
(1948)




Tog‘ay Murod (Mengnorov) o‘zbek milliy  adabiyotining noyob vakilidir. U 1948 yili Surxondaryo viloyatining Denov tumani, Xo‘jasoat qishlogida tug‘ilgan. Shu qishloqdagi 43-o‘rta maktabii 1966 yilda tugallab, o‘sha yili Toshkent Davlat dorilfupunining jurnalistika fakultetiga o‘qishga kirgan. 1972 yilda universitetni muvaffaqiyatli tamomlagach, respublika radiosi «Vatandoshlar»  tahririyatida bo‘lim muharriri bo‘lib, 1970 yilgacha xizmat qilgan.

Tog‘ay Murod 1973—1974 yillarda sobiq Sovet Armiyasi saflarida xizmat qilib qaytdi. 1976—1978 yillarda esa «O’zbekiston fizkulturachisi» ro‘znomasida tarjimon, 1982—1984 yidlarda «Fan va turmush» oynomasida bo‘lim muharriri bo‘lib ishladi. 1985—1987 yillarda Moskvada M. Gorkiy nomidagi Jahon adabiyoti oliygohida tahsil olib qaytdi.  Yozuvchi o‘z ijodini 1976 yili «Yulduzlar mangu yonadi» qissasi bilan boshladi. Bu qissa o‘zbek adabiyotiga tug’ma iste’dod egasi kirib kelayotganidan darak berdi. Qissada Bo‘ri polvon, Tilovberdi, Abil polvon obrazlarida o‘zbek milliy kurashi badiiy ifodasini topdi. Adibning 1979 yilda bitilgan «Ot kishnagan oqshom» qissasi bu umidni chinakam haqiqat, ishonchga aylantirdi. Asar bosh qahramoni Tarlon ot kitobxon qalbiga qadrdon bir odamday kirib bordi. Asar nohaq tanqidga ham uchradi.

Yozuvchining 1980 yili chop etilgan «Oydinda yurgan odamlar» qissasi adibninggina emas, o‘zbek milliy adabiyotining noyob namunasi bo‘ldi. Qissa qahramonlari Qoplon va Oymomo farzand orzu-ilinjida kun, oy, yillarni bir-biriga ulab  yashashadi.  Hali tug’ilmagan bolaning bobosi, momosi bo‘lib zurriyotni, bir-birlarini ardoqlashadi. Asar qahramonlari fojeasi umid va yorug’likka to‘la mungli, hazin qo‘shiq qilib kuylanadi.

Togay Murodning 1985 yili bitilgan «Momo yer qo‘shig’i» qissasi o‘z g’oyasi, adabiy yo‘nalishi bilan o‘zga qo‘shiq-qissalaridan ajralib turadi. Povestda milliy zamindan oyog’i uzilgan, Vatan tuprog’ida yashab, yuragida yurt tuyg’usi bo‘lmagan 80-yillar mafkura qurbonlari «qahramonlari» obrazlari G’arb adabiyoti sig’indi bandasi bo‘lib qolgan ijodkor misolida o‘zbekona kinoya bilan tasvir etiladi.

Ijodkor iste’dodli tarjimon hamdir. U 1974-1975 yillarda J.Londonning «Boyning qizi» dramasi va ko‘pgina hikoyalarini o‘zbek tiliga ag’darib nashr ettirdi. 1989 yili E.Seton-Tompsonning hayvonlar haqidagi mashhur «Yovvoyi yo‘rg‘a» kitobini mahorat bilan tarjima qildi.

Togay Murod 1986—1992 yillar davomida o‘zining ilk romani «Otamdan qolgaya dalalar» asarini bitdi. «Otamdan qolgan dalalar»— ramziy roman. Unda butun umr ketmon chopib, mustamlaka yurtda kosasi oqarmay kelgan o‘zbek xalqi siymosi Dehqonqul obrazi timsolida tasvir etiladi.

Yozuvchi ayni kamolot yoshida yangi ijodiy niyatlar ustida ishlamoqda.

Qayd etilgan


AbdulAziz  26 Oktyabr 2006, 07:35:05

MIRPO’LAT MIRZO
(1949)



 
Shoir Mirpo‘lat Mirzo 1949 yil 20 avgustda Chimkent viloyatining Sayram qishlog’ida oddiy dehqon oilasida tug’ildi. O’rta maktabni tutatgach, o‘z tengdogdlari kabi Toshkent dorilfununining jurnalistika fakultetiga o‘qishga kirdi va uni 1971 yilda tugatdi. Uning mehnat faoliyati «Yosh gvardiya» (1971) nashriyotidan boshlandi. U O’zbekiston Yozuvchilari uyushmasida adabiy maslahatchi, «Yozuvchi» nashriyotida bosh muharrir bo‘lib ishladi, Hozirgi kunda Yozuvchilar uyushmasining kotibi vazifalarida ishlab kelmoqda.

Mirpo‘lat Mirzoning ijodi dorilfunundagi talabalik yillaridayoq boshlangan edi. Uning dastlabki she’riy turkumi 1971 yilda «Guliston» oynomasida shoir Abdulla Oripovning fotihasi bilan nashr etildi. Ilk she’riy to‘plami 1975 yillarda nashr etilgan bo‘lib, so‘ng «Ishq fasli» (1978), «Yaxshi kunlar» (1981), «Sunbula» (1985), «Moviy daryo» (1988), «Atirgul va yulduzlar» (1990) kabi bir qator to‘plamlari chop etildi. Mazkur she’riy to‘plamlarida muallif o‘z xalqi, ona-Vatan dardi va kelajagini, g’alayonli davr kishilarining murakkab ichki olami, his-tuyg‘ularini, ozod o‘lkasida, xalqi ruhiyatida shakllanayotgan istiqlol iftixorini kuylashga intiladi.

Kurash ummonining bir mavjiman — men,
Mavjlarning balandi, baravjiman — men,
Tagor she’ri, Iqbol sadosi — menman,
Erk uchun yonganning nidosi — menman!.
                              Yangi zamon keldi!
                              Keldi yangi zamona!


Ha, shoir davr ovozi, istiqlol da’vatkori, nurli kelajak oshig‘idir.

Shoir publitsist va dramaturg sifatida ham qalam tebratmoqda. Mirpo‘lat Mirzo tarjimon hamdir. U A.S. Pushkin, B.Pasternak, A. Tvardovskiy, Ye.Yevtushenko, U. Sulaymon, A. Vozpesenskiy kabi iste’dodli shoirlarning asarlarini o‘z ona tiliga mahorat bilan tarjima qilgan. Shoir Mirpo‘lat Mirzo O’zbekiston Resiubdikasi madhiyasini yozgan sovrindorlardan biri hamdir. U hamisha izlanishda. O’zi aytganday:

Ona yurtim, sening baxting deb,
Men qo‘limga olganman qalam,
Koshki o‘tli satrlar bitib,
Aritolsam ko‘ksingdan alam.

Qayd etilgan


AbdulAziz  26 Oktyabr 2006, 07:35:54

MUHAMMAD SOLIH
(1949)




Iste’dodli shoirlar orasida Muhammad Solih (Saloy Madaminov)ning o‘z o‘rni, ovozi bor. U 1949 yili Xorazmda tavallud topgan. Shu yerda o‘rta maktabni tugatib, sobiq Sovet Armiyasida xizmat qilgan. 1975 yilga kelib Toshkent Davlat dorilfununining jurnalistika fakultetini muvaffaqiyatli tugatadi. So‘ngra Moskvadagi Adabiyotchilarning oliy maktabini  tamomlaydi.

U jamoatchi sifatida O’zbekiston Yozuvchilari uyushmasi kotibi bo‘lib ham ishlaydi.

Muhammad Solih ijodi asosan 70-yillar boshidan boshlangan bo‘lsa ham 1977 yilda uning birinchi she’riy to‘plami—«Yilning beshinchi fasli» («Pyatoe vremya goda»), «Oq ko‘ylak» (1980), «Luna vkolodtse» (1980) kabi qator she’riy to‘plamlari nashr etiladi. Shundan so‘ng ko‘p o‘tmay uning «Olis tabassum soyasi» (1988), «Orzu fuqarosi» (1990) kabi she’riy guldastalari kitobxonga taqdim etdladi. Shuningdek, «Ko‘zi tiyrak dard» (1990) nomi bilan publitsistik asarlar to‘plami ham bosiladi. To‘plam uch qismdan iborat bo‘lib: a) iztirobning ko‘zi; b) yaxshilikning tili; v) tarixiy zarurat kabi nomlar bilan turkum holida beriladi.
 
Unda shoirga zamondosh bo‘lgan ayrim kimsalarning loqayd, maqsadsiz, o‘zi uchun yashash tarzi qoralanadi. Aksincha, faolroq, tiyrakroq, ziyrakroq yashashga chorlaydi.

Shoir «Olis tabassum soyasi» to‘plamida qadimiy turkiy bitiklarning taqdiri, qadr-qimmati  haqida kuyinib kuylaydi.

Muhammad Solih she’riyati lirik-falsafiy oqimning yaxshi namunalari bo‘lib, o‘z bag‘rida G’arb va Sharq she’riy san’atlarini jobajo qilganligi bilan ajralib turadi.

Qayd etilgan


AbdulAziz  26 Oktyabr 2006, 07:36:47

USMON AZIMOV
(1950)




Iste’dodli shoirlardan biri Usmon Azimovdir. U 1950 yili Surxondaryo viloyatining Boysun tumanida tug’ilgan. 1972 yilga kelib Toshkent  Davlat dorilfununini tugatgan. So‘ngra sobiq Sovet Armiyasi saflarida xizmat o‘tagan. U dastavval jurnalist sifatida Respublika radiosida, bir qator ro’znoma va oynomalarda, nashriyotlarda faoliyat ko‘rsatgan. Hozirgi kunda esa Respublika Prezidenti devonida Davlat maslahatchisi lavozimida ishlab kelmoqda.

Usmon Azimov shoir sifatida 70-yillarda matbuotda ko‘rina boshlagan. 1978 yilga kelib, shoirning birinchi to‘plami «Insonni tushunish» nomi bilan nashr bo‘lgan. Shundan so‘ng uning ketma-ket «Holat» (1979), «Oqibat» (1980), «Otrajeniye» (1983) kabi she’riy to‘plamlari chop bo‘ladi. «Bir qadam» nomli radiodramasi, bolalar uchun «G’aroyib ajdaho» (ertak), «Bog‘dagi bog‘cha» kabi bir qator asarlari paydo bo‘ladi. Shuningdek, «Dars» (1987), «2 aprel» (1988), «Baxshiyona» (1988), «Uyg‘onish azobi» (1991) singari she’riy to‘plamlarni yaratadi. U yaratgan o‘nlab she’rlar, dostonlar faqat mavzu, janr va uslub jihatidan emas, balki jo‘shqin, shiddatli va ayni chog‘da beg‘uborligi bilan ham alohida ahamiyat kasb etadi. Shu bilan birga, uning asarlarida hayotdagidek kuchli dramatizm va fojeaviylik o‘quvchini hayajonga tortadi. Eng muhimi, uning she’r va dostonlarida ona Vatan ishqi, ona xalq tashvishlari, kelajak muammolari goh zamonaviy mavzularda, goh tarixiy-qiyosiy tarzda, goh folklor an’analari ruhida o‘zining chuqur realistik ifodasini topadi. Ha, shoir o‘zi haqida aytganidek:

O’ynoq-o‘ynoq, og‘ir-og‘ir oqmoqda umrim.
Goh ko‘z yumib, goh ufqqa botmoqda umrim.
Bor jonini sadqa aylab she’rga, qo‘shiqqa,
Siz yo‘qotgan sururlarni topmoqda umrim.


Usmon Azim ijodi hozir kamolot bosqichida. Ishqilib zavol topmasin, el-yurt uchun umrini, ijodini baxshida etgani rost bo‘lsin. U V.Mayakovskiy nomidagi Gruzin Davlat mukofoti sovrindoridir.

Qayd etilgan