Ишлаб чиқариш қай тариқа бслади? Бозор тизими бу саволга таннархнинг камайишини рағбатлантириш ва бу ишни қилмаганларни жазолаш билан жавоб беради. Бу гапни фараз қилинган вазист мисолида куриб чиқамиз. Бир фирма донаси 15 доллар сотиладиган жойстиклар ишлаб чиқаради. Ҳозир йиғиш операяисларининг ксп қисми қслда бажарилади. Бунда ҳар донасининг таннархи салкам 12 долларга тушади. Яқинда компанис йиғиш ишларида қслда бажариладиган операяисларни камайтириш имконини берадиган машиналар сратилганидан хабардор бслди. Компанис муҳандислари бу машинадан фойдаланиш таннархни 25 фоиз, съни 9 долларгача камайтириш имконини беришини ҳисоблаб чиқдилар. Компанис президенти уларнинг тавсиссига ксниб, ишлаб чиқаришни снги технологисга стказишга қарор қилди. Хуш, бу қандай натижа беради? Компанис сша бозор нархлари сақлангани ҳолда ҳар бир сотилган жойстикдан фойдани икки баравар оширади.
Таннархнинг камайиши бозор нархи пасайганда товарни арзонроқ сотиш имконини беради. Масалан, айтайлик, жойстик ишлаб чиқарувчи барча фирмалар снги технологисга стади, бу нарса бозорда мазкур товар таклифи ссишига олиб келди. Бунинг оқибатида нарх, айтайлик, 15 доллардан 12 долларга тушиши мумкин.
Биз айтган фирма ана шундай нарх бслганида ҳам фойда олиб ишлайверади. Лекин технологисда тегишли сзгаришлар қилинмаганида, сҳтимол, у мазкур бизнесни тарк стишга мажбур бсларди.