141. Somoniylar davrida hukmron sulola va oliy tabaqa vakillariga davlat oldidagi hizmatlari evaziga hadya qilinadigan yer turi qanday nomlanadi?
A) "œmulki sultoniy"
B) "œmulki xos’
S) "œmulk yerlari"
D) iqto

142. Somoniylar davrida sasosan lalmikor va tog‘oldi yerlardan iborat bo‘lgan "œjamoa yerlari" kimlarning tasarrufida bo‘lgan?
A) oliy martabali ruhoniylar
B) qishloq jamoalari tasarrufida
S) oliy martabali harbiylar
D) aslzodalar

143. IX-X asrlarda katta yer egalari kadivarlarni ishlatishdan ko‘ra, o‘z yerlarini qishloq jamoalarining kam yerli a’zolariga ijaraga berganlar. O‘sha davrda bunday ijarachilar nima deb atalgan?
A) chokar
B) kadivar
S) kashavarz
D) "œbarzikor" yoki "œqo`shchilar"

144. Somoniylar davrida agar barzikor o‘z urug‘i va qo‘shi bilan dehqonchilik qilsa, uning hissasi hosilning "¦ belgilanardi.
A) 1/3, 1/4 yoki 1/5 miqdorida
B) 1/10 yoki 1/12 miqdorida
S) 1/2 yoki 1/5 miqdorida
D) 1/6 yoki 1/7 miqdorida

145. Somoniylar davrida qo‘shchi qay paytda hosilning 1/10 yoki 1/12 ulushiga ega bo‘lardi?
A) qo‘shchi o‘z urug‘ini, yer egasining esa qo‘shini ishlatsa
B) o‘z urug‘i va qo‘shi bilan dehqonchilik qilsa
S) na qo‘shga va na urug‘likka ega bo‘lgan, bularni hammasi yer egasi hisobidan ishlatsa
D) qo‘shchi o‘z qo‘shini, yer egasining esa urugini ishlatsa

146. Somoniylar davrida davlat soliqlari ( xiroj va ushr) kimlardan olinardi?
A) qo‘shchilardan
B) yer egasidan va qo‘shchilardan
S) chorvador aholi va qo‘shchidan
D) hunarmanddan

147. Somoniylar harbiy yurishlari, hukmron sulolaning ichki nizolari, mahalliy hokimlarning boshboshdoqlik harakatlarining avj olib borishi qanday oqibatga olib keldi?
A) siyosiy tanglik
B) ijtimoiy tanglik
S) iqtisodiy tanglik
D) ijtimoiy-siyosiy tanglik

148. Nima sababdan Somoniylar hukmdori Nasr II 942-yilda aholidan ikki marta soliq undirib oladi?
A) mahalliy ma’muriyatga maosh to‘lash uchun
B) yangi joylarni o‘zlashtirish uchun sug‘orish tarmoqlarni barpo etish uchun
S) masjid, madrasa, xonaqoh, maqbara va karvonsaroylar qurish uchun
D) harbiy qo‘shinga maosh to‘lash uchun

149. 943-954-yillarda Somoniylar davlatida kim hukmronlik qilgan?
A) Nuh II
B) Nuh
S) Abu Ali Chag‘oniy
D) Ibrohim

150. Somoniylar hukmdori Nuh II nechanchi yillarda hukmronlik qilgan?
A) 914-943-yillarda
B) 943-954-yillarda
S) 976 997-yillarda
D) 888-914-yillarda

151. Nuh ibn Nasrning amakisi Ibrohim nechanchi yilda isyon ko‘taradi?
A) 954-yilda
B) 947-yilda
S) 997-yilda
D) 943-yilda

152. Nuh ibn Nasrning amakisi Ibrohim kimlarning yordami bilan Buxoro taxtini egallaydi?
A) saroy sarbozlari va Chag‘aniyonning yirik yer-mulk egasi Abu Ali Chag‘oniy yordami bilan
B) harbiy qo‘shin va hunarmandlar yordami bilan
S) saroy sarbozlari yordami bilan
D) mahalliy aholi yordami bilan

153. Somoniylar hukmdori Nuh kimni 95-yilda avval Chag‘aniyonga so‘ngra, Xurosonga hokim qilib tayinlashga majbur bo‘ladi?
A) Nuh II ni
B) Ibrohimni
S) Abu Ali Chag‘oniyni
D) Ismoilni

154. Nechanchi yilda Buxoro harbiy askarlarining qo‘zg‘oloni bo‘lib o‘tadi?
A) 947-yilda
B) 961-yilda
S) 95-yilda
D) 976 yilda

155. Somoniylar davlatining zaiflashib inqirozga yuz tutishiga nimalar sabab bo‘lgan?
A) Somoniylarning xalqdan ko‘p miqdorda soliqlarni undurib olishi
B) Somoniylarning harbiylarga maosh to‘lay olmasligi
S) Somoniylar o‘rtasidagi o‘zaro urushlar, mahalliy hokimlar va yirik mulkdorlar, zodagonlarining hokimiyatga qarshi kurashi
D) Somoniylarning boshqa davlatlarga qarshi urushlari

156. Somoniylardan kimlarning hukmronligi davrida siyosiy vaziyat nihoyatda keskin tus oldi?
A) Nuh II va Abu Ali Chag‘oniy
B) Nuh va Ibrohim
S) Ibrohim va Abu Ali Chag‘oniy
D) Nuh va Nuh II

157. Somoniylar davrida qachonga kelib mamlakatning iqtisodiy va siyosiy qudratiga katta putur yetkazadi?
A) X asr oxiri
B) X asr boshi
S) IX asr oxiri
D) X asr o‘rtasi

158. Masjid, madrasa, xonaqoh va maqbaralarga vaqtincha yoki abadiy foydalanish uchun berilgan yer nima deb atalgan?
A) mulki sultoniy
B) vaqf yerlar
S) mulk yerlar
D) mulki xos

159. Mulki sultoniy bu — "¦
A) masjid, madrasa, xonaqoh va maqbaralarga vaqtincha yoki abadiy foydalanish uchun berilgan yer
B) hukmdorga qarashli davlat yeri
S) hukmron sulola vakillari mulkdor dehqon va asilzodalar, shuningdek qishloq aholisiga qarashli yerlar
D) davlat solig‘idan qisman yoki butunlay ozod etilgan oliy martabali ruhoniylar va sayyidlarga qarashli yerlar

160. Hukmron sulola vakillari mulkdor dehqon va asizodalar, shuningdek qishloq aholisiga qarashli yerlar nima deb atalgan?
A) mulki sultoniy
B) mulk yerlar
S) vaqf yerlar
D) mulki xos